Orman üretim araştırmaları

Şimdiye kadar orman ekosistemiyle ilgili olarak, ormanda üretim süreci, üretim etkenleri, üretimi arttırma olanakları ve üretimi tahmin konularında genel bilgiler verilmiştir. Bu bilgiler, deneme yoluyla (tümevarım yoluyla) elde edilen, doğa yasaları, varsayımlar (kuramlar) ve genel önermeler biçiminde olan oran ve bağıntılardır. Orman yöneticisi yapacağı uygulamalar için, genel bilgilerden yararlanarak, yani tümdengelim yoluyla, özel bilgiler türetmek durumundadır. Üretim etkenleri sonsuz sayıda ve çok karmaşık olduğu için, türetilen bu özel bilgiler genellikle gerçeklere pek uymaz. Ormancılıkta üretim süresi çok uzun olduğu için, gerçeklere uymayan özel bilgilere dayalı olarak alınan kararlar yüzünden, ortaya çıkacak olumsuz durumların düzeltilmesi de çok kere mümkün olmamaktadır. Alınan kararlardaki yanılma miktarını azaltmak için, ayrıntılı bilimsel araştırmalar ve gerektiğinde uzun süreli denemeler yapma zorunluğu vardır. 

Bilimsel araştırmalar; temel araştırma, uygulama araştırması ve geliştirme aşaması olarak, üç farklı tipte olmaktadır. Temel araştırma, bir bilim dalındaki bilgilerin gelişmesi için, yapılan çalışmalardır. Uygulama araştırması, özel bir uygulamanın daha kolay ve hızlı yapılmasını ve bu alandaki bilgilerin geliştirilmesini sağlayan çalışmalardır. Geliştirme araştırması ise, bundan önceki her iki araştırma tipinde ortaya çıkan bulguların, yeni koşullara ne derecede uyduğu veya iyileştirilmesi için nelerin yapılması gerektiği ile ilgili çalışmalardır. 

Orman ekosistemi ile ilgili bundan önce verilen bilgiler, genel olarak temel ve uygulama araştırmalarına aittir. Orman yöneticisinin ise, bunlardan başka, geliştirme araştırmasına ait bilgilere de sahip olması gerekmektedir. Geliştirme araştırmaları, uyarlama (adaptasyon) ve gösteri (demonstrasyon) denemeleri biçiminde yapılmaktadır. Ormancılıkta, anket, arazide ölçüm ve tespitler (survey), sayım (envanter) ve istatistik yollarıyla da elde edilen bilgilere gereksinim duyulmaktadır. Ancak bu bilgilerin, bilimsel araştırma yöntemlerine uygun biçimde, toplanması ve değerlendirilmesi gerekir.

 Ormanda ağaçların gelişmesi, ürünün hasadı, ürünün işlenmesi ve ürünün pazarlanması aşamalarından oluşan üretim, çevre koşulları, arazi ve toprak özellikleri, ağaçların genetik yetenekleri, ormanın yapısı ve bileşimi, ormanın sosyo-ekonomik konumu, teknik özellikler gibi çok çeşitli etkenlerin etkisi altındadır. Belirli bir ormandaki üretim aşamalarının ve üretime etki eden etkenlerin ayrıntılı biçimde incelenmesi, birer geliştirme araştırması olmaktadır. Buna göre üretim araştırmaları, çok sayıda ve çeşitli doğal, sosyal, ekonomik ve teknik konularda yapılmaktadır. Önemli olan aşağıdaki konularda yapılan üretim araştırmalarında;

Üretim ve yararlanmayı düzenleme ile ilgili: Tüm yurttaki arazi sınıflaması, orman topraklarının mülkiyet durumları ve doğal verim güçleri, bugünkü orman kuruluşları ve verim miktarları, ürün çeşitlerinin tarife bedelleri, çeşitli kurum ve yerleşme yerlerinin bugünkü ve gelecekteki yıllık orman ürünü ihtiyaçları, yerleşme yerlerinin ormandan beklentileri, orman idaresinin yatırım gücü ve olanakları ve bunların çeşitli birimlere dağılımları, ağaç türlerinin ortama ve ürün çeşitlerine göre olgunluk süreleri gibi konular incelenir.

Orman koruması ile ilgili: Her orman biriminde üretimi engelleyen etkenler ve zarar miktarları, bu zararların önlenmesi yolları, bunların teknik-sosyal-ekonomik yapılabilirlikleri ve maliyetleri gibi konular incelenir.

Meşcere kuruluşunun düzenlenmesi ile ilgili: Boş orman topraklarının miktarı, bunların ağaçlandırma zorlukları ve öncelikleri ile teknik-sosyal-ekonomik yapılabilirliği ve maliyetleri,  meşcerelerin mevcut ve potansiyel verim miktarları, bozuk meşcerelerin miktarı ve onarılma yolları ile teknik-sosyal-ekonomik yapılabilirlikleri ve maliyetleri, tür değişikliğinde türlerin ortama uygunluğu ve beklenen verim gücü ile ürünleri değerlendirilmesi olanakları, meşcere bakımlarının gelir ve gider miktarları, gençleştirme olanakları ve engelleri ile teknik-sosyal-ekonomik yapılabilirliği ve maliyetleri gibi konular incelenir.

Ortamın verim gücünü arttırma ile ilgili: Her orman birimindeki toprak koruma alanları ve bunların korunması yolları ile yapılabilirlikleri ve maliyetleri, meşcerelerdeki toprağı iyileştirilecek alanlar ve alınacak iyileştirici önlemler ile teknik-sosyal-ekonomik yapılabilirlik ve maliyetleri gibi konular incelenir.

Ağaç soyunun iyileştirilmesi ile ilgili: Orman birimlerine en uygun tohumdan yetişen ağaçların saptanması, tohum meşcerelerinin belirlenmesi gibi konular incelenir.

Pazarlama önlemleri ile ilgili: Yetiştirme-bakım-taşıma-depolama işlerinde uygulanacak yöntemler, yönetimin-işçi eğitim düzeyinin-altyapı tesislerinin-araç ve gereçlerin uygunluğu ile iyileştirme olanakları ve maliyetleri, standardizasyon-pazarlama ve satış yöntemlerinin uygunluğu ile iyileştirilmesi gibi konular incelenir.