Ormancılıkta araştırma yöntemi

Orman üretimini miktar ve değer olarak arttırmakta kullanılan bilgiler, envanter, survey ve anket çalışmalarından, işletme kayıtlarından, düzenlenen yardımcı tablolardan veya yapılan gözlem ve deneylerden elde edilmektedir.  Bu yollarla elde edilen bilgiler ham bilgilerdir. Bu bilgilerin kullanılabilir olması için, sınıflandırılması, alan-zaman ve ürün birimlerine karşı gelen ortalama değerlerin hesaplanması, oran ve bağıntıların bulunması, grafik ve tabloların hazırlanması gerekmektedir. Elde edilen bilgilerin tutarlı ve güvenilir olmasını sağlamak için, derleme ve değerlendirilmesinde mutlaka bilimsel kurallara uyulmalı ve istatistik yöntemler uygulanmalıdır.

Bir problemin çözüme kavuşturulmasında izlenen yollara, araştırma yöntemi denilmektedir. Sözü edilen bu yollar, problemin özelliğine ve ait olduğu bilim dalına göre, çeşitli yöntem ve teknikler halinde geliştirilmiştir. Bir araştırma yöntemi genel olarak, problemin belirtilmesi, varsayımın kurulması, deneyim ve varsayımın değerlendirilmesi aşamalarından oluşmaktadır. Problemin belirtilmesi aşamasında, problemin kendisi ve sınırları net ve düzenli biçimde açıklanır. Varsayımın kurulması aşamasında, problemin çözümü ve nasıl kanıtlanacağı ile ilgili varsayımlar (hipotez, geçici hüküm, kuram) ortaya konur. Deneyim aşamasında, ortaya konulan varsayımların kanıtlanacağı biçimde, bilgi toplanır, gözlem ve deneyler yapılır. Varsayımın değerlendirilmesi aşamasında ise, üçüncü aşamada elde edilen sonuçlara dayalı olarak, ortaya konulan varsayımlar kabul veya ret edilir ve böylece, yeni bilgiler türetilmiş olur.

Temel araştırmalarda birer varsayım olduğu bilinen oran ve ilişkilerin, uygulama ve geliştirme araştırmalarında özel durum ve olaylar için de geçerli olup olmadığını görmek ve sayısal olarak değerini saptamak yoluna gidilmektedir. İstatistik yöntemler, sayısal bilgilerin değerlendirilmesinde zorunlu olarak kullanılmaktadır. Çünkü, zaman ve mekân uzayında sonsuz sayıdaki rasgele nedenler yüzünden, toplum bireyleri çok farklı değerler almakta ve bunların tek tek ölçülmesi ve değerlendirilmesi olanak dışı olmaktadır. Bu nedenle sonsuz sayıdaki toplum bireylerinin belli bir veya birkaç özelliğine ait sayısal değerler (veriler), belli sayıda birey içeren bir örnek üzerinden elde edilmekte ve istatistik yöntemler yardımıyla ortalama değerleri bulunmaktadır.   

Orman yöneticisi, üretim miktarının tahmininde gerekli olan bilgileri, meşcere tablolarından (hasılat tablolarından) ve her türlü üretim faaliyetlerinde gerekli olan bilgileri ise, yardımcı tablolardan alır. Meşcere tabloları ve yardımcı tablolar, belirli bir bölgenin koşullarına göre yapıldıkları için, bu bölgenin dışında kullanılamazlar. Bu nedenle her bölge için, ayrı ayrı düzenlenmeleri gerekir. Yetişme ortamının verimliliğinin tahmininde de iklim, toprak, arazi ve bitki özelliklerine ait bilgiler kullanılmaktadır.  İklim verileri, denizden ve vadiden uzaklığa, denizden yüksekliğe (rakım) ve arazinin baktığı yöne (bakı) göre çok değiştiği için, belirli bir bölgeye ait özel bilgilerdir. Bir bölgeye ait iklim verileri, başka bölgeler için kullanılamazlar.  Bu veriler, bölgede geçici olarak kurulan veya mevcut meteoroloji istasyonlarından temin edilmektedir.

Ormancılık araştırmaları, uzman kişiler tarafından yapılmaktadır. Ormancılıkta üretim süresi çok uzun olduğu ve farklı nitelikteki aşamalardan oluştuğu için, ormancılık araştırmaları uzun süreli olmakta ve birbirine bağlı çok değişkenli sorunları içermektedir. Olanakların kısıtlı olduğu ve çok zahmetli olan bu araştırmalarda, ormancılık uygulamaları için çok yarayışlı ve yeterli doğrulukta bilgiler elde edilmeye çalışılmaktadır. Bu araştırmaların yurt düzeyinde planlı ve programlı biçimde yapılması için, Orman Genel Müdürlüğü tarafından 12 coğrafi bölgeye birer Ormancılık Araştırma Enstitüsü açılmıştır. Bu enstitülerde birçok uzman eleman kendi konularında araştırmalar yapmakta ve yeni bilgiler üretmektedirler.