Orucun mânâ ve sırrını anlayan bir kimse bilir ki yemek ve içmekten geri durup diğer günahlarla yoğrulan bir kimse, tıpkı abdest alırken azalarını üç defa meshetmek suretiyle zahirde âdete uymuştur; ancak en önemli şey olan yıkamayı terk etmiştir. Bu bakımdan bu cehaletinden ötürü kıldığı namaz, merdud ve bâtıldır.Yiyip, azalarını haramdan koruyan bir kimsenin meselesi de abdest azalarını birer defa yıkayıp abdest alan bir kimsenin meselesine benzer. Bu kimse, abdestin şartını yerine getirdiği için, Allah indinde namazı makbuldür, her ne kadar fazileti terk etmişse de... Yemek ve içmekten sakınıp azalarını da haramdan koruyan bir kimsenin meselesi ise, abdest âzalarının her birisini üçer defa yıkamak suretiyle abdest alan kimsenin meselesine benzer. Böyle bir kimse hem aslı, hem fazileti yerine getirdiğinden kemâlin zirvesine çıkmış olur.
***
Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmaktadır:"Oruç emanettir. Bu bakımdan herhangi biriniz Allah'ın kendisine teslim ettiği emaneti korusun ve zayi etmesin"(el-Haraitf, Mekârim'ul-Ahlâk, -İbn Mes'ud'dan- Ebu Dâvud, (Ebu Hüreyre'den)."Allah size, emanetleri ehline vermenizi emreder" (Nisâ/58) ayetini okuduğunda, Hz. Peygamber elini kulağına ve gözüne koyarak şöyle buyurmuştur: "Kulak emanettir, göz emanettir". Eğer kulak ve göz orucun emanetlerinden ve oruçla korunması gereken şeylerden olmasaydı, Hz. Peygamber "Ben oruçluyum desin" demezdi. Yani oruçlu bir kimseye biri söver ve onunla kavga etmek isterse, oruçlu ona;"Dil, Allah'ın bendeki emanetidir. Onu korumakla mükellefim. Sana kötü cevap vermek suretiyle o emanete nasıl ihanet edebilirim?" demelidir.
***
"Bu hakikatlerden sonra anlaşılmış olmalı ki her ibadetin zahiri ve bâtını, kabuğu ve özü vardır. Her ibadetin kabukları hususunda da dereceleri ve her derecenin de kademeleri vardır. Bunu bildikten sonra dilersen sadece kabukla yetinir, öze inmezsin, dilersen akıllıların er meydanına inersin."(İhya-i Ulumuddin/İmam-ı Gazali)İmam-ı Gazal Hazretleri oruç yolunda yürümek, sırlara vakıf olmak, oruçtan en güzel şekilde istifade etmek isteyenlere böylece yol göstermiştir. Ne mutlu oruç yolunda yürüyebilenlere, ne mutlu orucun sırrına erenlere?!
***
Gerçekten de tuttuğumuz oruçların daha fazla değer bulması, daha fazla lezzet almamız ve daha fazla mükafat alabilmemiz için yaptığımız işin ne manaya geldiğini bilmemiz faydalı olacaktır. Kur'an-ı Keriminde Zümer suresi 9. ayette Yüce Allah; "?De ki: "Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? Ancak akıl sahipleri öğüt alırlar" buyurmakla, bilenlerin üstünlüğünü zikretmiştir.O zaman bize düşen de kulluk çerçevesinde yapmamız emir buyurulan güzel işlerin hikmetlerini kavramaya çalışmaktır. Oruçlarımız makbul, günahlarımız affolsun inşallah?Amin...
