Trabzon Telkâri ve Hasır Sanatı Atölyeleri: Altının ve gümüşün zarafetle dansı
Trabzon'un tarihi sokaklarında dolaşırken, ince ince işlenmiş bir bilezik ya da zarif bir gerdanlık gözünüze çarptığında, aslında binlerce yıllık bir sanatla karşı karşıya olduğunuzu bilmelisiniz. Telkâri ve hasır sanatı, bu kadim şehirde yalnızca bir zanaat değil; kültürel bir miras, kadın emeğinin ve sabrın sembolüdür
17.07.2025 00:33:00
Hasan Gündoğdu
Hasan Gündoğdu
Telkâri ve hasır sanatı atölyeleri, Trabzon'un Ortahisar ilçesinde, özellikle Kemerkaya Mahallesi ve Kunduracılar Caddesi çevresinde yoğunlaşmıştır. Bu bölgede yer alan Kale Kuyumculuk gibi atölyeler, hem üretim hem de satış noktası olarak hizmet verir.
Ayrıca Trabzon Kuyumculuk Tasarım Merkezi, Ayasofya Camii'nin altında yer alır ve geleneksel sanatları teknolojiyle buluşturan bir merkezdir.
Tarihçesi
Telkâri sanatı, M.Ö. 3000'lere kadar uzanan Mezopotamya kökenli bir el işçiliğidir.
Trabzon'a bu sanat, Dağıstanlı ustalar ve Kafkas Türkleri aracılığıyla gelmiş; zamanla yöreye özgü bir kimlik kazanmıştır.
Hasır sanatı ise Osmanlı döneminde zırh örgü tekniğinden esinlenerek gelişmiş ve Trabzon'da takı formuna dönüşmüştür.
2006 yılında "Trabzon Telkâri ve Hasırı (TTH)" adıyla coğrafi işaret alarak tescillenmiştir.
Öne çıkan özellikleri
El emeği göz nuru: Her ürün, mikron inceliğindeki altın veya gümüş tellerin ilmek ilmek örülmesiyle hazırlanır.
Kadın ustalar: Özellikle hasır örgücülüğü, Trabzonlu kadınlar tarafından yapılır. Erkekler yalnızca kilit ve kaynak işlerini üstlenir.
Zanaat ve zarafet birleşimi: Telkâri ürünler arasında takunyalar, çay tepsileri, aynalar; hasır ürünler arasında bilezik, kemer, gerdanlık yer alır.
Yüzyıllık dayanıklılık: Kaliteli hasır bileziklerin 300–500 yıl dayanabildiği ifade edilir.
Kültürel miras: Telkâri ve hasır sanatı, Trabzon'un kuyumculuk geleneğinin temel taşlarındandır.
Nasıl gidilir?
Trabzon şehir merkezinden Ortahisar'a yürüyerek veya dolmuşlarla ulaşmak mümkündür.
Kunduracılar Caddesi, Maraş Caddesi ve Alipaşa Çarşısı gibi noktalar, atölyelerin yoğunlaştığı bölgelerdir.
Trabzon Kuyumculuk Tasarım Merkezi, Ayasofya Camii'nin altındaki konumuyla kolayca bulunabilir.
Nasıl gezilir?
Atölyeleri ziyaret etmek için önceden randevu almak önerilir; bazıları üretim alanlarını gezmeye izin verir.
Kale Kuyumculuk gibi firmalar, ürün galerisini gezme ve özel tasarım siparişi verme imkânı sunar.
Trabzon Kültür Yolu Festivali gibi etkinliklerde, telkâri ve hasır sanatına dair atölye çalışmaları düzenlenir.
Ustalarla sohbet ederek üretim sürecini öğrenmek, bu sanatın ruhunu daha derinden hissetmenizi sağlar.
Ziyaret ipuçları
Atölyeler genellikle hafta içi 09:00–18:00 saatleri arasında açıktır.
Nakit ödeme tercih edilir; bazı yerlerde kart geçmeyebilir.
Fotoğraf çekmek için izin istemek önemlidir; bazı atölyeler üretim sürecini gizli tutar.
Telkâri ve hasır ürünleri satın alırken TTH etiketi taşımasına dikkat edin; bu kalite ve orijinallik garantisidir.
Trabzon'un telkâri ve hasır atölyeleri, yalnızca takı üretim merkezleri değil; sabır, zarafet ve kültürel sürekliliğin yaşadığı mekânlardır.
Bu atölyeleri gezmek, bir bileziğin ardındaki hikâyeyi dinlemek ve ustaların ellerinde şekillenen sanatı görmek, Trabzon'u kalpten tanımak demektir.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
