Türkiye koridor değil, tedarikçi olmalı

MURAT ÇABAS / HABER ANALİZ

Tahıl ürünlerinin Ukrayna limanlarından sevkiyatını sağlayacak olan Tahıl Sevkiyatı Anlaşması, Rusya, Ukrayna, Türkiye ve BM arasında dün İstanbul Dolmabahçe'de imzalandı. Anlaşmayı Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov imzaladı. Törende konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Gemilerin çıkışından güvenli bir şekilde intikaline ve varacağı limana ulaşmasına kadar tüm süreçler üzerinde mutabakat tesis edildi" dedi. Erdoğan ayrıca, "Küresel gıda krizinin çözümünde büyük rol oynayacak girişime vesile olmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Tüm dünyada milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin önünün alınmasına katkı sağlayacağız" ifadelerini kullandı. Anlaşma sonrası Rusya, Ukrayna, ABD, AB ve BM'den "memnuniyet" açıklamaları geldi. Hükümetin Ukrayna çiftçisi ve küresel gıda krizi için gösterdikleri bu gayreti, maliyetler altında ezilen Türk çiftçisi için, gelir yetersizliği ve yüksek enflasyon sebebiyle gıdaya ulaşmakta zorluk çeken Türk vatandaşları için de göstermesini temenni ediyoruz.

Lavrov: Yükümlülüklerimize sadık kalacağız

"Tahıl Koridoru" anlaşmasına yönelik açıklamalarda bulunan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD ve müttefiklerinin bu durumu daha önce sürekli sabote etmek istediğini söyleyerek, "Rusya bu alandaki yükümlülüklerine sadık kalmaya devam edecektir. ABD ve müttefikleri tarafından jeopolitik maceralar için gıda kullanımı kabul edilemez ve insanlık dışıdır. Washington ve Brüksel'in bugünkü anlaşmaların gerçekleştirilmesine engel olmaktan vazgeçmeleri memnuniyet verici. Sonuç olarak özellikle Rus delegasyonunun çabalarıyla paket anlaşmanın geniş bir çerçevede depolitize edilmiş niteliğini korumak ve böylece gelişmekte olan gıda ithalatçısı ülkelere yönelik en geniş hareket alanını sağlamak mümkün oldu" dedi. Lavrov, anlaşma nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan'a da teşekkür etti.

ABD ve AB anlaşmadan memnun

ABD'li yetkililer, Türkiye'nin arabuluculuğunda Ukrayna ve Rusya tarafından BM nezdinde imzalanan tahıl anlaşmasından memnuniyet duyduklarını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Twitter hesabından paylaştığı mesajda "Anlaşmayı memnuniyetle karşılıyoruz. BM ve Türkiye Cumhuriyeti'nin çabaları sayesinde Devlet Başkanı Putin'in savaşının etkilerini hissedenlere Ukrayna gıda ürünleri ulaştırılacak. Dünya, Rusya'nın bu anlaşmayı yerine getirme sözünü yerine getirmesinin sağlamak için süreci izliyor" ifadelerini kullandı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekretere Guterres'i kutlayarak anlaşmanın başarısının Rusya'ya bağlı olduğunu kaydetti. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi ve Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Josep Borrell'in ofisinden yayınlanan resmi açıklamada, imzalanan tahıl anlaşması hakkında, "Türkiye'yi bu anlaşmaya aracılık etme ve uygulanmasını desteklemedeki önemli rolünden dolayı takdir ediyoruz" denildi.

BM: Tahıl fiyatlarının düşmesini sağlayacak

İmza törenine katılan ve burada açıklamalarda bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Bu görüşmeler insanlığın faydası için herkes için önemliydi. Bir tarafın kazanması değil burada bu anlaşma dünya için imzalanıyor. Küresel gıda fiyatları rekor seviyelere vardı. Bu açıdan kalkınma aşamasındaki ülkelere de bir fırsat olacak. Bu anlaşma tahıl ve yiyecek fiyatlarının düşmesini sağlayacak" demişti. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Andriy Sybiha anlaşma sonrası yaptığı açıklamada, "İstanbul, Türkiye. Ukrayna limanlarının engelini kaldırma girişimi onaylandı! Bu, tahıl ihracatı için insani bir koridor oluşturulmasına olanak sağlayacaktır. Küresel gıda krizinden kaçınmak için önemli bir adım. Tahıl meselesinin çözümünde BM ve Türkiye'nin aktif pozisyonunu takdir edin" ifadelerini kullanmıştı.

Türkiye'nin çiftçileri ve vatandaşları ne olacak?

Hükümet, Türkiye'yi arabulucu yaparak ve tahıl koridoru haline getirerek hem Ukrayna çiftçisini, hem de başta Avrupa ülkeleri olmak üzere Ukrayna'nın tahılını bekleyen diğer ülkeleri sevindirdi. Peki, maliyetler altında ezilen Türk çiftçisi ve yüksek gıda enflasyonuna maruz kalan Türk vatandaşlarının hali ne olacak? Dünyayı sevindiren hükümet, Türkiye'deki, kendi vatandaşlarını sevindirebilecek mi? TÜİK'in açıkladığı Mayıs ayı verilerine göre, çiftçinin enflasyonu denilen Tarım-ÜFE bir yılda yüzde 123.72 oranında arttı. Çiftçi bu maliyetlerle üretse bile, geliri bu nispette artmıyor, borçlarını ödeyemiyor, geçinemiyor, üretimden soğuyor. TÜİK'in Haziran ayı verilerine göre yıllık gıda enflasyonu yüzde 94… Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun Ar-Ge birimi KAMU-AR verilerine göre ise, Temmuz'da gıda fiyatları yıllık bazda yüzde 175.9 yükseldi. Hükümet gerçekten milli tarım politikaları üreterek bu maliyet artışı ve enflasyon sorununu çözeceğine, tarım ürünleri ithalatındaki gümrükleri sıfırlamaya devam ediyor, maliyet düşürücü hiçbir önlem almıyor, Türkiye'de değil, Venezuela'da üretim yapmayı tercih ediyor. Ukrayna çiftçisi ve küresel gıda fiyatları için gösterilen gayretler, geciktirilmeden, durum daha da kangrene dönüşmeden Türk çiftçisi ve ülkemizdeki yüksek gıda fiyatları için de gösterilmeli.