4 büyük şirketten biri zararda
İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) hazırladığı “Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2011 Raporu”na göre, kar eden kuruluş sayısı 380, zarar eden kuruluş sayısı 120 oldu. 2010'da İSO 500 kapsamında kar eden kuruluş sayısı 434, zarar eden kuruluş sayısı 66 olarak gerçekleşmişti. 2011 yılında kar eden kuruluş sayısının, 2010'a göre 54 kuruluş, kriz öncesi 2007 yılına göre 70 kuruluş azaldığı gözlendi.
İSO'nun 42 yıldır aralıksız hazırladığı ve İSO Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük tarafından açıklanan, “Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasının 2011 yılı sonuçlarına göre, satış vergileri hariç net üretimden satışlarda 27.4 milyar TL ile TÜPRAŞ birinci sırayı alırken, toplam üretimden satışlar içerisinde payı yüzde 8.5'e yükseldi. Bu oran 2010 yılında yüzde 8.2 düzeyinde gerçekleşmişti. TÜPRAŞ'ı, Ford Otomotiv 8.5 milyar TL ile ikinci, Oyak Renault 7.3 milyar TL ile üçüncü, Elektrik Üretim A.Ş (EÜAŞ) 7.02 milyar TL ile dördüncü, Tofaş 6.3 milyar TL ile beşinci, Arçelik 6.2 milyar TL ile altıncı, Ereğli 5.2 milyar TL ile yedinci, İskenderun 5.09 milyar TL ile sekizinci, İÇDAŞ 4.8 milyar TL ile dokuzuncu, Aygaz 4.5 milyar TL ile 10'uncu sırada takip etti. İSO 500'de son sırada yer alan Ozanteks tekstil'in cirosu 162 milyon TL olarak gerçekleşti.
En büyük 500 borç batağında
İSO 500'ün borçları 2011'de yüzde 20.1 oranında artış gösterdi. Özel kuruluşların borçları yüzde 26.6 oranında artarken, kamu kuruluşlarında yüzde 38.8'lik düşüş gerçekleşti. Özel kuruluşlarda borç artışının daha yüksek olması, kurlardaki yukarı doğru hareket nedeniyle dış borcu olan kuruluşların TL karşılığı borçlarının artmasından kaynaklandı.
Zarar edenlerin sayısında ürküten artış
İSO 500'de 2011'de kar eden kuruluş sayısı 380 olurken, zarar eden kuruluş sayısı 120'ye yükseldi. 2010'da kar eden kuruluş sayısı 434, zarar eden kuruluş sayısı 66 olmuştu. 2011 yılında kar eden kuruluş sayısı, 2010'a göre 54 kuruluş, kriz öncesi 2007 yılına göre 70 kuruluş azalış gösterdi.
İSO 500'de çalışan sayısı 2011 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 4.3 oranında artış gösterdi.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, yaptığı değerlendirmede, kurların ve kredi maliyetlerinin yükselmesinin İSO 500'de karlılık, katma değer ve mali yapıyı olumsuz etkilediğine dikkat çekerek, “Kur ve kredi maliyetindeki yükselişin arka planında cari açık sorunu bulunuyor. O nedenle yapısal dönüşüm odaklı çözümler üretmeliyiz. Aksi takdirde ülkemiz, ‘Orta Gelir Tuzağı'na takılıp kalan ülkelerden biri olacaktır” uyarısında bulundu. 2011 yılında sanayi kuruluşlarında üretimden satışlar ve toplam satışların, bir önceki yıla kıyasla arttığına dikkati çeken Küçük, ancak dönem kar ve zarar toplamı başta olmak üzere karlılığa ilişkin göstergeler ve yaratılan katma değerin, bir önceki yıla göre gerilediğini ve mali yapının bozulduğunun altını çizdi.
TPAO karda ilk sırada
En fazla kâr eden kuruluşlar listesinde 1.7 milyar TL ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) birinci oldu. TPAO karlılıkta 2010'da ikinci sıradaydı. TPAO'yu, geçen yılın kar şampiyonu Elektrik Üretim A.Ş (EÜAŞ), 1.3 milyar TL ile ikinci sırada izledi. EÜAŞ'yi, TÜPRAŞ 1.2 milyar TL ile üçüncü, Eti Maden İşletmeleri 841.4 milyon TL ile dördüncü sırada takip etti. Geçen yıl karlılıkta 12'inci sıra yer alan Ereğili Demir ve Çelik 837.1 milyon TL ile karlılıkta beşinci sıraya yerleşirken, Ford Otomotiv 800.9 milyon TL listenin altıncı sırasında yer aldı. Karlılıkta 2010'da 18'inci sırada yer alan Ülker Bisküvi ise 673.8 milyon TL ile yedinci sıraya sıçrarken, sekizinci sırada yer alan sanayici ise ismini açıklanmasını istemedi. Philsa Plilip Morris 627.07 milyon TL ile dokuzuncu, Tüpraş Metal 548.03 milyon TL ile 10'uncu sırada yer aldı.