logo
27 TEMMUZ 2025

Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru

13.03.2014 00:00:00
Anayasa Mahkemesi, Genel Kurmay eski Başkanı İlker Başbuğ'un bireysel başvurusu sonucunda, kişi hürriyeti ve güvenliğine ilişkin haklarının ihlâl edildiğine karar verdi.Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) bireysel başvuru usulü, 2010 yılında yapılan referandum sonucunda kabul edilmiş, 23 Eylül 2012 tarihinde uygulamaya geçilmiştir.Anayasa'nın 148. maddesine göre, "Herkes Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlâl edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilir. Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şarttır."Sayısal veriler bugüne kadar 6000'e yakın başvuru yapıldığını göstermektedir.2000 kadar başvuru reddedilmiş, 3500'ü aşkın dosya işlem görmekte olup, çok azı başvurucu lehine karara bağlanmıştır.Bireysel başvuru için ilk koşul, idarî ve yargısal başvuru yollarının tüketilmiş olmasıdır. Anayasa Mahkemesi'ne gelmeden önce dava açtınız, mahkemelerde sonuç alamadınız; bu durumda ne yapacaktınız? Eski statüye göre Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne gidecektiniz. Şimdi ise Anayasa Mahkemesi'ne gidebileceksiniz. Bu yolun açılmasının iki gerekçesi var; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin yükünü azaltmak ve Türkiye aleyhine rekor düzeyde açılmış davalar sonucu büyük yekûn tutan tazminat bedelleri. Son duraktan bir önce Anayasa Mahkemesi'ne uğranıldığında hem iç hukukta sorunu çözerek, kırılan kolu yen içinde saklamak, hem de tazminat miktarını mâkul ölçüde tutabilmek. Tazminat miktarı karşısında vatandaş düşünecek: "Bunu beğenmezsem Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne gitmek bana kaça mâlolur?" İşte bu gibi hesaplar dışarı çıkışları azaltabilir. Akla şu da geliyor, "ölümü gösterip sıtmaya razı etmek" gibi bir şey mi bu? Bunu zaman gösterecek, Anayasa Mahkemesi kararlarını denetleme durumunda olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi konuyu değerlendirecektir.Bireysel başvuru için tüm olağan kanun yolları tüketilecek şartının istisnası olabilir mi? İlker Başbuğ kararı bunun örneğidir ve gazeteci dostumuz Mustafa Balbay da bir başka örnektir.İki istisnai durum söz konusudur: Tutukluluk ve yargılama sürelerinin uzunluğu.Anayasa Mahkemesi, uzun tutukluluk süresi ile ilgili olarak yasalarda sadece tazminat öngörülmesi ve kişinin serbest bırakılmasına dair bir başvuru yolunun bulunmaması nedeniyle doğrudan Anayasa Mahkemesi'ne başvurulabileceğine karar vermiştir. Diyelim ki tutuklu olarak yargılanan kişi uzun süren tutukluluk sürecinden sonra aklandı (beraat etti); Devlete karşı tazminat davası açabilirse de haksız yere içerde yattığı günler ne olacak? Sonradan telafi edilemeyecek bir durum varsa, kanun yollarının tüketilmesini beklemeden, yani davanın sonucu beklenmeksizin Anayasa Mahkemesi'ne başvurulabilecektir.Mahkeme, yargılama süresinin uzunluğu ile ilgili olarak da, yargılamanın mâkul sürede gerçekleştirilmesini sağlayan, bir başka ifade ile yargılamanın uzamasını önleyici etkiye sahip bir başka kanun yolu bulunmadığından, doğrudan bireysel başvuruyu kabul etmiştir.Anayasa Mahkemesi'nin bu kararları Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına da uygun düşmektedir.Anayasa Mahkemesi'ni Yargıtay'la karıştırmamak gerekir. Anayasa Mahkemesi, Anayasa'da yer alan temel hak ve özgürlükler ihlâl edilmedikçe ya da davaya konu olan mahkeme kararı keyfi nitelik taşımadıkça, yargı kararındaki unsurları temyize benzer bir şekilde incelemez, bu yoldaki bireysel başvuruları kabul etmez.Eğri oturup doğru konuşalım; gündemi oluşturan Ergenekon ve Balyoz davalarına ve bunlar kadar öne çıkmayan bir kısım davalara siyaset bulaşmasaydı bu sıkıntılar yaşanmaz, nice canlar telef olmaz, ocaklar sönmezdi. Mevcut yasalar, siyaset düzleminde değil de hukuk zemininde uygulanabilseydi Yargıda skandal boyutunda olaylara tanık olmazdık. Adalet örselenmiş, ağır yaralı, hukuka güven duygusu kalmamış. Çözüm bağımsız yargıda; Anayasa'da yazılanların ötesinde zihniyet çok önemli, hukukun üstünlüğünü hissedeceksiniz, yargıç olarak kendinizi bağımsız hissedeceksiniz, siyasal iktidar güçlüyse yargı da en az o kadar güçlüdür. Siz kendi gücünüzün farkında değilseniz, başkaları hiç farkında olmaz.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu / diğer yazıları
Bursa'daki orman yangını şehir merkezinden böyle görüntülendi
Şimdi de Bursa
Orman yangını rekoru
Bahçeli açılım komisyonu üyelerini açıkladı
'YPG/PYD'nin süreci ağırdan alması çirkeflik'
İşte son sayı
Gazze'de açlıktan ölenlerin sayısı hızla artıyor
Türkiye sıcak hava dalgasının merkezinde
Dünyada bu yaz sıcaklık rekorları alt üst!
Aç karnına zulmü belgeliyorlar
Gazze'deki meslektaşlarımız da aç kaldı
Yağ fiyatları fırlayacak mı?
Aşırı sıcaklar ayçiçeğini vurdu
İşte ihtimaller
Hatay'daki askerler spor cezası mı aldı?
İdari tahkikat başladı
MSB, Hatay'da Mehmetçiklerin ölüm nedenini açıkladı
İSKİ'den tasarruf çağrısı
İstanbul'da su tüketimi rekor kırıyor
İmamoğlu ve Altaylı ziyaretlerine izin yok
Hüseyin Baş'tan dikkat çekici paylaşım
Fransa'dan sonra İngiltere de adım attı
221 parlamenterden, Filistin'in tanınmasını talep eden mektup
Mersin'de faciaya ramak kaldı
Otobüs ile tır çarpıştı: 9 yaralı
Husiler, İsrail'de 4 noktayı füze ve İHA'larla hedef aldı
'Gazze'deki soykırım suçlarına bir yanıt'
İsrail, Gazze'de 44 kişiyi daha öldürdü
16'sı yardım dağıtım noktasında
Bursa'daki orman yangını şehir merkezinden böyle görüntülendi
Şimdi de Bursa
Orman yangını rekoru
Bahçeli açılım komisyonu üyelerini açıkladı
'YPG/PYD'nin süreci ağırdan alması çirkeflik'
İşte son sayı
Gazze'de açlıktan ölenlerin sayısı hızla artıyor
Türkiye sıcak hava dalgasının merkezinde
Dünyada bu yaz sıcaklık rekorları alt üst!
Aç karnına zulmü belgeliyorlar
Gazze'deki meslektaşlarımız da aç kaldı
Yağ fiyatları fırlayacak mı?
Aşırı sıcaklar ayçiçeğini vurdu
İşte ihtimaller
Hatay'daki askerler spor cezası mı aldı?
İdari tahkikat başladı
MSB, Hatay'da Mehmetçiklerin ölüm nedenini açıkladı
İSKİ'den tasarruf çağrısı
İstanbul'da su tüketimi rekor kırıyor
İmamoğlu ve Altaylı ziyaretlerine izin yok
Hüseyin Baş'tan dikkat çekici paylaşım
Fransa'dan sonra İngiltere de adım attı
221 parlamenterden, Filistin'in tanınmasını talep eden mektup
Mersin'de faciaya ramak kaldı
Otobüs ile tır çarpıştı: 9 yaralı
Husiler, İsrail'de 4 noktayı füze ve İHA'larla hedef aldı
'Gazze'deki soykırım suçlarına bir yanıt'
İsrail, Gazze'de 44 kişiyi daha öldürdü
16'sı yardım dağıtım noktasında
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.