logo
04 TEMMUZ 2025

Anlaşma Grubunun siyasi baskıları

11.10.2009 00:00:00
Savaş öncesinde Avrupa büyük devletleri askeri ve siyasi yönden guruplaşınca, halkına milli bir siyasa izleyeceğini vaat ederek iktidar olan İttihat Terakki partisi telaşlanır. Telaşları vaat ettikleri hizmetlerden dolayı değil, devletin milli siyasaya göre varlığını ve bağımsızlığını korumak içindir. İngiltere Ege adlarını koruması altındaki Yanan devletine kazandırmaya yönelik bir siyasa izlediği için ona başvuruda bulunamaz. Rusya, Pansılavist siyasa ile Osmanlıyı yıkıp Akdeniz'e inmek istediğinden hiç müracaat edilemez. Başvuruda bulunulabilecek tek devlet, Kanuni'den bu yana Kapitülasyonlarla beslediğimiz ve Avrupa Büyük Devletleri arasına soktuğumuz Fransa devleti kalıyordu. Anlaşmak için Fransa'ya giden Talat Paşa konuyu görüşebilecek devlet adamı bulup ta konuşamaz dahi. Fakat Birinci Genel Savaş başlayınca Almanya, düşmanlarını Halifenin Cıhad-ı Ekber silahı ile dağıtmak için teklifte bulunur. Bu işi hızlandırmak içinde Goben ve Breslav zırhlılarını bize gönderir. Osmanlı Hükümeti toplanarak bu teklifi değerlendirir. Karar vermek için çalışmalara başlar. Fakat hükümet üyeleri iki guruba ayrılır. Enver-Cemal Paşalar ve Talat Bey bir an önce savaşa girelim derlerken Sadrazam ve gurubu ise görüşmeler yaparak ülkesinin çıkarlarını korumaya çalışır. Bu çalışmalar yapılırken Harbiye nazırı Enver Paşa Alman Subayları ile toplantı tertipleyerek Alman Çıkarlarına göre 16 Ağustos 1914 günü Savaş planları hazırlamaya başlar.Rusya Dışişleri Bakanı Sazonof, Alman zırhlılarının Osmanlı hükümeti tarafından satın alınması üzerine 15 Ağustos1914 günü Paris ve Londra Büyükelçilerin telle takip edilecek siyasayı bildirir. Bu siyasanın esası şunlardır: 1- Türkiye tarafsızlık vaadinin samimiliğini göstermek için ordularını terhis eder. 2- Buna karşılık üç devlet onun topraklarının dokunulmazlığını inancalar. Bunu nasıl yapılacağını incelemeye hazır olduklarını bildirirler. 3- Türkiye, Almanya'nın küçük Asya da sahip olduğu demiryolu vesaire gibi ekonomik imtiyaz ve teşebbüslere sahip olur. Bu sahip oluş barış anlaşması ile kendisine inancalanacaktır."Aynı gün Sazonof büyük elçilerine ikinci bir tel daha çeker ve şu düşüncenin uygulanmasını ister: "Durum gerekirse, kuvvete dayanan tedbirler de dahil, bundan başka herhangi bir tedbiri de incelemeye hazır olduğunu bildirir." Yani Alman işletmelerine el konulması, Osmanlı ordusunun dağıtılması veya Türkiye'nin ya kendisini üçlü Anlaşma devletlerine teslim etmeli veya savaşla ezilmelidir. Büyük Elçiler 17 Ağustos 1914 günü Sazonof'un bu önerilerini Paris ve Londra hükümetlerine bildirirler.İstanbul Rus Büyükelçisi Gris de 15 Ağustos günü aynı önergeleri Sadrazam Sait Halim Paşa ile görüşür ve sonucu ayni gün Sazonof'a şöyle bildirir: "Alman imtiyazlarının Türkiye'ye bırakılmasının Sadrazamı memnun ve tatmin etmiştir." Bu karşılık barış yönünden önemli ve olumlu bir adımdır. 17 Ağustos günü Rus Büyük Elçileri Paris-Londra ve İstanbul'da Sazonof'un önerilerini Dışişleri Bakanlarına bildirirler.İstanbul Büyükelçisi Gris Sadrazam ve Dışişleri Bakanı Sait halim Paşa ile görüşmesini 17 Ağustota Sazonof'a telle bildirir: Özeti şöyledir: "Bu sabah vezir sinirliydi Benim yanına girdiğim sırada odadan çıkmakta olan Enver Paşa'nın ve askeri hızbın( subay gurubunun) tesiri altında bulunduğu belli idi. Sözü tavziat(açıklama) sorumuna getirerek,15 Ağustos ta ki sözlerinin aksine olarak, büyük toprak kazançları istemediğini, Türkiye'ye ait olması gereken toprakların da kazanç saymanın doğru olmayacağını söyledi. Adalarda Müslümanların oturdukları bir kısmı Trakya'ya işaret etti. Bir bütün olarak iş ele alınırsa durum gittikçe ciddileşiyor. İktidar Almanlarca kışkırtılan Enver'in bile elinden kaçabilir."Gris, Sadrazamla olan görüşmesini Petrograd'a bildirdikten sonra İstanbul'daki İngiliz ve frasız elçileri ile bir toplantı yapar. Osmanlı'yı tarafsız kalmaya ikna edebilmek için yeni ve ortak inancalar  vermeyi hazırlarlar Neticede şu düşüncede, "Osmanlı hükümeti savaşın sonuna kadar kesin olarak tarafsız kalırsa onun toprak bütünlüğünün inancalandığını ve her türlü saldırıya karşı savunulacağını" karar vererek Sadrazamın huzuruna çıkarak görüşlerini bildirirler.Sadrazam da Elçilere şu karşılığı verir: "? O ancak teşekkürle karşılık verebileceğini iyi niyet gösterilerinde bulunabileceğini söyledi?.(Çünkü inanca lamalar yazılı birer belge değil sözlü idi. Ayrıca sadece savaş dönemini kapsayan inanca lamalardı) Kendisine savaş partisinin aklını başına getirmesi için manevi kudret veren bir teşebbüsten son derece memnun olduğunu açıkladı?Bundan sonra da Osmanlı tarafsızlığını devam ettireceğinden emin olarak bu yolda kendisine güvenilmesini ve idaresi güç olan askerler yüzünden sakınılmayacak olan ufak tefek iş ve takıntılar dolayısı ile sızlanmalarda bulunulmamasını istedi." Büyük elçilere bu sözleri ile savaşa karşı, barıştan yana tarafsız bir siyasa izleyeceğini sözlü olarak inancalıyordu.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Ahmet Oğuz Bahadır / diğer yazıları
‘TÜİK'ten açlık ve sefalete devam kararı çıktı!’
Hüseyin Baş’tan emekli maaşı tepkisi
Dış ticaret açığı patladı
İthalat çığrından çıkıyor
Gazeteciye zeytinlik fırçası
'Sen gazetecilik falan yapmıyorsun'
Özdağ'dan Hüseyin Baş'a ziyaret
BTP liderinden 3. yol mesajı
En düşük emekli maaşı belli oldu
Yeni maaş 16 bin 881 TL
Soykırım hızlandı
Can kaybı 57 bin 130'a çıktı
MSB'den terörle mücadele açıklaması
Son 1 haftada 3 terörist teslim oldu
Benzine, motorine, LPG'ye zam
ÖTV'de otomatik artış
TÜİK enflasyon verilerini açıkladı
Haziran enflasyonu yüzde 1,37
280 bin 875 TL
Bedelli askerlik ücreti belli oldu
Memur ve emekliye hayal kırıklığı
Beklenen enflasyon verileri açıklandı
Pilot hayatını kaybetti
Düşen uçak bulundu
İsrail Gazze'de 48 saatte 26 katliam yaptı
300'den fazla Filistinli öldü
Trump-Fed kavgası büyüyor
"Powell derhal istifa etmeli"
Tek motorlu uçak düştü
Arama çalışmaları sürüyor
‘TÜİK'ten açlık ve sefalete devam kararı çıktı!’
Hüseyin Baş’tan emekli maaşı tepkisi
Dış ticaret açığı patladı
İthalat çığrından çıkıyor
Gazeteciye zeytinlik fırçası
'Sen gazetecilik falan yapmıyorsun'
Özdağ'dan Hüseyin Baş'a ziyaret
BTP liderinden 3. yol mesajı
En düşük emekli maaşı belli oldu
Yeni maaş 16 bin 881 TL
Soykırım hızlandı
Can kaybı 57 bin 130'a çıktı
MSB'den terörle mücadele açıklaması
Son 1 haftada 3 terörist teslim oldu
Benzine, motorine, LPG'ye zam
ÖTV'de otomatik artış
TÜİK enflasyon verilerini açıkladı
Haziran enflasyonu yüzde 1,37
280 bin 875 TL
Bedelli askerlik ücreti belli oldu
Memur ve emekliye hayal kırıklığı
Beklenen enflasyon verileri açıklandı
Pilot hayatını kaybetti
Düşen uçak bulundu
İsrail Gazze'de 48 saatte 26 katliam yaptı
300'den fazla Filistinli öldü
Trump-Fed kavgası büyüyor
"Powell derhal istifa etmeli"
Tek motorlu uçak düştü
Arama çalışmaları sürüyor
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.