Atatürk’ün izinden gidenlerle yol yürünür

Kurulduktan sonra Türkiye Cumhuriyeti'ni ilk ziyaret eden devlet başkanı Afganistan Kralı Amanullah Han olur. 

Kral, Ankara'ya 20 Mayıs 1928'de eşiyle birlikte gelir ve bir hafta boyunca Atatürk'ün konuğu olur.

Ziyaretten önce, o zamana kadar hiçbir yabancı devlet başkanı veya kral ağırlanmamış olan Ankara'da büyük bir seferberlik başlar. 

Yeni Türkiye'de yapılanlardan etkilenen Amanullah Han ile 22 Mayıs 1928'de Türkiye-Afgan Dostluk ve İşbirliği Anlaşması imzalanır. 

Ziyaret sırasında Türkiye ile Afganistan'ın, elçiliklerini karşılıklı olarak "büyükelçilik" düzeyine çıkarması kararlaştırılır. 

Böylece Kabil, o sırada Türkiye'nin dünyada büyükelçi bulundurduğu 26 ülkeden biri haline gelir. 

Atatürk, ziyareti sırasında Amanullah Han'a jest yapmak için, Cumhurbaşkanlığı'nda Genel Sekreterliği'ni yürüten Yusuf Hikmet Bayur'u Kabil'e büyükelçi olarak göndereceğini açıklar.

Bayur gelir gelmez hiç bekletilmeden huzura kabul edilir ve güven mektubunu sunar. Bayur'dan bir saat sonra da Sovyet Büyükelçi güven mektubunu sunmak üzere huzura kabul edilir.

Sovyet diplomat, bekletildiği için, Bayur gelmeden bir gün önce Afganistan Dışişleri Bakanlığı'na bir nota vererek, Türkiye Büyükelçisi'nden daha önce başvurduğunu ve "duayenlik hakkının" kendisinde olduğunu belirtir.

Notaya cevap vermek için görüşüne başvurulan Afganistan Dışişleri Bakanlığı Hukuk Müşaviri Cevat Bey de Türk'tür.

Cevat Bey, Bayur'un Amanullah Han'ın Ankara ziyareti sırasında Kabil'e atandığı ve Atatürk tarafından bizzat Kral'a takdim edildiği için "duayenlik hakkı"nın Türkiye'de olduğu yönünde görüş bildirir.

Afgan Kralı, Atatürk'ten aldığı ilhamla ülkesinde reformlar yapmaya yönelir.

Ancak Atatürk, Türkiye'nin Avrupa'nın doğusunda, Afganistan'ın ise Asya'nın ortasında olduğunu belirterek, Yusuf Hikmet Bayur'la Amanullah Han'a "çok dikkatli ve çok temkinli olması" yönünde mesaj gönderir.

Atatürk'ün uyarısından bir süre sonra Afganistan'da gerici bir ayaklanma patlar. Gerekçe; eğitim için Türkiye'ye gönderilmek üzere seçilen 15-20 kişilik kız öğrenci grubu için "Dinsiz Amanullah kızlarımızı kâfirlere peşkeş çekecek" diye çıkarılan söylentidir. Güney'deki aşiretler ayaklanır, isyancılar Kabil'e doğru yürümeye başlar.

O sırada Afgan ordusunu ıslah etmek üzere Kabil'de bulunan General Kazım Orbay başkanlığındaki Türk askeri heyeti, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü imzasıyla gönderilen yazılı talimatla, Amanullah Han'ı "Türk vatanını müdafaa eder gibi, hayatlarını ortaya koyarak" korumakla görevlendirir.

Atatürk de, Kral'ın huzurunda açılacak özel bir telgrafta Amanullah Han'a şu mesajı gönderir:

"Son günlerde Zatı Şahanenizi mustarip eden bazı ahval ve hadisattan haberdar oldum. Eğer vaki ise öz kardeş bildiğim sizin ıstırabınızı tahfife medar olacak nokta-i nazarlarımı bildirmek üzere beni hakikatten haberdar ediniz. Orada bulunan ve yolda emrinize iltihak etmek üzere olan bilcümle Türk ümera ve zabitanı sizin için fedayi hayat emrini almışlardır. Büyük alaka ile cevabınızı intizar ederim kardaşım" diye yazar.

Atatürk'ün bu mesajı sunulamadan isyancılar Kabil'e girer. Amanullah Han, Yusuf Hikmet Bayur'un ifadesiyle "bir çaduriye bürünerek, kadın kılığında Kabil'den kaçar" ve Roma'ya yerleşir. Zaman zaman Türkiye'ye gelerek Atatürk'le de görüşür.

Tarih 1937'yi gösterir…

Yapıldığı dönemde "Şark Paktı", "Dörtlü Şark Anlaşması", "Doğu Antantı" ve "Yakın Şark Paktı", "Ön Asya Bloku", "Asya Paktı" gibi isimlerle de anılan Sadabad Paktı, adını görüşmelerin yapıldığı Tahran'daki Şah'ın yazlık sarayından alır. 

Resmi adı "Türkiye, Afganistan, Irak ve İran Arasında Ademi Tecavüz Muahedenamesi" olan ve 8 Temmuz 1937'de taraf ülkelerin dışişleri bakanlarınca imzalanan Sadabat Paktı'nın fikir babası Atatürk'tür.

Tarafların birbirlerinin içişlerine karışmamasını, sınırlarının dokunulmazlığına saygı göstermesini, uluslararası anlaşmazlıklarda birbirlerine danışmasını ve birbirlerine saldırmamasını öngören paktın yedinci maddesi, bugün de bölgede çok önem taşıyan güvenlik sorununa karşı dört ülkenin birbirine taahhüdünü içeriyordu:

"Yüksek âkitlerden her biri kendi hudutları içinde, yüksek âkitlerden diğer birinin müessesatını devirmeyi veyahut bu diğer devletin topraklarında niza ve emniyete zarar vermeyi istihdaf eden silahlı çetelerin, birlik veya teşekküllerin kurulmasına mani olmayı taahhüt eder."

Sadabad Paktı, 1979'da İslam Devrimi'nin ardından İran anlaşmayı feshedene kadar varlığını sürdürdü.

Görüldüğü üzere Afganistan konusu üzerine görüş bildirmek, kanaat açıklamak, önemli kararlar almak gibi hamlelerde bulunurken, anlık kararlar almak veya başkalarının ajandasıyla hareket etmek yerine, Atatürk'ten ve yaptıklarından ilham alarak strateji belirlemek lazım gelir.

Atatürk'ün Afganistan'a ilgi göstermesi bugün duyulan ilgi gibi değildir.

O gün yapılanlar tümüyle Türkiye'nin ve Atatürk'ün tam bağımsız aklıyla şekillenirken, bugün Amerikan planları ve NATO'nun zehirli fikirleriyle tam bir savrulma hali söz konusudur.

Fikir babalığını Atatürk'ün yaptığı Sadabad Paktı ihanetlere kurban gitmeseydi, ne Afganistan ve ne de Irak, Amerika'nın at koşturduğu coğrafyalar haline gelmeyecekti.

Milyonlarca insanın öldüğü Irak'a, ABD Askerini Atatürk değil onun izini terk edenler davet etmiştir.

"Atatürk'ün ruhundan özür dilemedikçe asla yüzümüz gülmeyecek" şeklindeki tarihi tespitini Prof. Dr. Haydar Baş Bey'den çok duymuştuk ama şimdi çok daha iyi taşları yerli yerine oturtuyoruz işin doğrusu.

Her türlü olumsuzluğun temeli akılsızlıktır.

Her türlü olumlu gelişmenin anahtarı da aynı şekilde akılla hareket etmektir.

Atatürk'ün akıl dışı tek bir işi yoktur.

Bugün yapılan işlere ve sonuçlarına bakıldığında aklı ara ki bulasın. Her şey ideolojik bakış açısıyla ele alınıyor.

Yok oluştan bir ulusu dirilten büyük önder Atatürk'ün izinden gitmeyenlerin helaki kaçınılmaz olacaktır.

O'nun sayesinde Türk milletinin namusu kurtulmuş, din ve vicdan emniyeti sağlanmıştır.

O'nun sayesinde camilerde çan sesi yerine ezan okunmaktadır.

Tam bir gaflet halini yaşayan Diyanet ise, onun sayesinde açık olan camilerde Atatürk'ten tek bir cümle bahsetmez.

"Hoş Geldin Atatürk" eserini Türk milletiyle buluşturan Hoca Atatürk Haydar Baş'a bugün ne kadar da muhtacız.

Atatürk aşığı olan, en genç ve bilge lider olarak ün kazanan BTP lideri Hüseyin Baş; "Varlığımı, Türkiye Cumhuriyeti devletinin bağımsızlığına adıyorum" diyerek, Atatürk'ün izinden giden tek lider olduğunu tüm dünyaya haykırdı.

Anı izi takip edeceklerle neden yol yürünmesin.