Bilinçsiz ziraî ilaç kullanımı zehirliyor

Türkiye'de tarım ilaçlarının yanlış ve bilinçsiz kullanımından kaynaklanan zehirlenmelerin, çok ciddi boyutlarda bulunduğu, zehirlenme nedenleri arasında, yüzde 15-20 ile ikinci sırada bulunduğu belirtiliyor Niğde-Bor'da yaşanan toplu zehirlenme olayını incelemek üzere Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan inceleme heyetinin içinde yer alan Türk Toksikoloji Derneği Genel Sekreteri Hilmi Orhan, zirai mücadele ilaçlarının hiç eve sokulmaması gerektiğini belirtirken, olayın yaşandığı evin mutfak dolabında, kapağı açılmamış, "endosülfan" etken maddesi içeren bir şişe tarım ilacı bulunduğunu bildirdi. İlaçlama yaparken tedbirli davranmıyoruzHastalardan alınan kan, kusmuk ve yiyecek artığı örneklerinde de söz konusu tarım ilacı kalıntısının bulunduğunu söyleyen Orhan, şu bilgiyi verdi: "Bu ilaçlar, tarlada, depoda, ardiyede tutulması, eve hiç sokulmaması gerekirken, evdeki haşerelerin öldürülmesi için kullanılıyor. Çok etkili maddeler içeren bu ilaçları, tarımda bile kullanırken çok dikkatli olmak lazım. Özel eldiven, maske takmak, ölçüsüne dikkat etmek gerekiyor. Ancak, çiftçilerin, daha etkili olsun diye, daha yüksek dozlarda kullandığını, ilaç atarken, maske ve özel eldeven takmadığını, ilaçlama yapılan aletlerin temizlenmesi konusundada dikkatli davranmadığını biliyoruz. Bazı etken maddeler, uzun süre soluma halinde de etkili olabilirken, bunların yiyeceklere, kullanılan eşyalara bulaşması riski artırıyor." Tarım ilaçlarının bu tür bilinçsiz kullanımının önlenmesi için, uygulayıcıların eğitilmesi ve sertifika sahibi kişilere ilaç satılması gerektiği yönünde öneride bulunan Orhan, inceleme sonuçlarına ilişkin hazırladıkları, içinde önerilerini de içeren heyet raporunu, Sağlık Bakanlığı'na ilettiklerini söyledi. Orhan, "Halen, isteyen kişi, sigara, peynir alırgibi zirai ilaç alabiliyor. Bu tür yanlış kullanımların önlenmesi için, zirai ilaç uygulama kursları düzenlenerek, bu kurslardan sertifika almış kişilere ilaç satışının yapılması yönüne gidilebilir"dedi. Tarım ilaçları farlı amaçlarla kullanılmamalıUzmanlar, bilinçsiz ve yanlış kullanılan tüm maddelerin zehir etkisi yapabileceğine de işaret ediyor. Hacettepe Üniversitesi İlaç-Zehir Bilgi Merkezi Enformasyon Uzmanı Ayçe Çeliker de, Türkiye'de, zirai mücadele ilacı kaynaklı zehirlenmelerin, zehirlenme nedenleri arasında ikinci sırada bulunduğunu ve bu olayların Türkiye'de "maalesef çok yaygın" olduğunu söyledi. Tarım ilaçlarının ya yüksek dozda ve kullanım kurallarına uyulmadan ya da amaç dışında kullanımı nedeniyle zehirlenmeler ortaya çıktığını anlatan Çeliker, şu bilgiyi verdi: "Tarım ilaçları, yaygın olarak ev haşereleri için kullanılıyor. Bu amaçla orijinal kabından çıkarılan ilaçlar, bardağa, çay bardağına,kavanoza, şişeye konuyor. Daha sonra bu kaplar, yemek amacıyla da kullanılınca, bulaşık maddeler gıdalara, insana bulaşıyor, zehirlenmelere neden oluyor. Özellikle çocuklar, evlerde tutulan bu ilaçlara dokunabiliyor, açıp kokluyor, döküyor veya içiyor. Çocuklar içinde çok ciddi riskler içeren bu ilaçların evde tutulması gerekir. Tarımda kullanılan organik fosfat içeren bazı ilaçlar, insanlar için zararlı olabilecek nitelikte. Buna rağmen, bu tür ilaçların sinek, böcek için evde kullanıldığını görüyoruz." Ayçe Çeliker, merkeze başvuruların yüzde 15-20'sini, tarım ilaçlarının yanlış ve bilinçsiz kullanımından kaynaklanan zehirlenme olayları olduğuna işaret etti. Halen yanlış ve tavsiye dışı ilaç kullanımı konusunda çiftçilere bir yaptırım uygulanamadığını belirten yetkililer, şu bilgiyi verdi: "Tarım ürünleri toplandıktan sonra, gıda aşamasında limitlerin üzerinde ilaç kalıntısı varsa Gıda Kanunu gereği yaptırım var. Ama üretim aşamasında yanlış ilaç kullanımı konusunda bir yaptırım yok. Böylece ilaç kullanımı tarlada kontrol altına alınmış olacak." 405 aktif ruhsatlı tarım ilacı varBakanlık yetkililerinin verdiği bilgiye göre, Türkiye'de halen 405 aktif maddenin ruhsatlı olarak tarımsal mücadelede kullanımına izin veriliyor. Bu maddeler, 3 bin civarında formül ile piyasaya sunuluyor.  Türkiye'de ilaçların ruhsatlandırılmasında bir sorun yaşanmadığını, sorunun, biliçsiz, amaç dışı ve aşırı dozda kullanımından kaynaklandığını vurgulayan yetkililer, buna rağmen geçenyıl analiz edilen 2 bin 71 tarımsal ürünün yüzde 4.24'ünde limitin üzerinde zirai ilaç kalıntısı bulunduğuna açıkladı.