Çay üreticisi feryat ediyor

Çay Sanayicisi İş Adamları Derneği (ÇAYSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Üstün, sezon başında verim kaybı ile ilgili sağlıklı inceleme yapılmadığı için çiftçi, sanayici ve bölge ekonomisinin kaybının yaklaşık 150 milyon dolar civarında olacağını söyledi.

Üstün, çayın milli bir ürün olduğunu belirterek, "Çay, aynı zamanda Doğu Karadeniz'in tarıma dayalı ana ürünüdür. Çay üretimi yapan kayıtlı 203 bin çiftçi bulunmakta ve 1 milyona yakın insan geçimini bu üründen sağlamaktadır.Yörede 30 bin kişiye iş imkanı sağlayan çay, aynı zamanda göçü büyük oranda azaltmaktadır" dedi. Ekonomik olarak 750 milyon dolar civarında pazarı bulunan çayın, sudan sonra en fazla tüketilen içecek maddesi olduğunu ifade eden Üstün, "Çay, ülkemizde 1940'lı yıllarda dikilmiş ve 1970'li yıllarda çiftçiyi memnun edebilecek konuma gelmiştir. Daha sonraki yıllarda yaşanmaya başlayan sorunlar, bugün içinden çıkılamaz hale gelmiştir. Her şeye rağmen çay, yine de bölge için çok önemli bir üründür" diye konuştu. Üstün, yörede yaş çayın yüzde 80'inin Rize'de ve Artvin'de, yüzde17'sinin Trabzon'da ve yüzde 3'ünün de Giresun'da toplandığını vurgulayarak, şunları söyledi: "Yörede üretilen yaş çayın yüzde 51'ini ÇAYKUR, yüzde 49'unu özel sektör işlemektedir. Dünyada toplanan çay üretim alanları 2 milyon 461 bin hektardır. Türkiye çay üretimi yapan 45 ülke arasında beşinci sırada yer almaktadır." "Çay ihracatımız yok denecek kadar az"...Rahmi Üstün, çay ihracatının yok denecek kadar az olduğunu belirterek, "İthalatın önü yüzde 145'lik vergi ve fon ile kesilerek, iç pazarda üretim tüketim dengesi sağlanmaya çalışılmaktadır" dedi. Türkiye'de kayıtlı 77 bin hektar alandan iklim şartlarına göre 900 bin ile 1 milyon 200 ton arasında yaş çay yaprağı hasat edildiğini ifade eden Üstün, "İklim şartları zaman zaman çiftçinin aleyhine işlemektedir. Bu yıl olduğu gibi mahsul soğuktan yanmakta buna bağlı olarak da verim kaybı yaşanmaktadır. Bu yıl ki verim kaybının yaklaşık yüzde 20 dolayında olacağı tahmin ediliyor" diye konuştu. Üstün, 2006 yılı birinci sürgününden ÇAYKUR ve özel sektörün toplam aldığı çay miktarının 368 bin ton olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:  "Oysa 2005 yılı birinci sürgün döneminde alınan yaş çay miktarı 407 bin ton olarak gerçekleşmişti. Birinci sürgündeki verim kaybı yüzde 10 civarındadır. Üçüncü sürgün dönemindeki verim kaybı ise yüzde20'leri geçecektir. Sezon başında verim kaybı ile ilgili sağlıklı inceleme yapılmadığı için çiftçi, sanayici ve bölge ekonomisinin kaybı yaklaşık 150 milyon dolar civarında olacaktır."