Çin uzayda ABD'yi geride bıraktı

Sovyetler Birliği'yle uzun rekabetinin ardından ABD'nin uzay yarışındaki en güçlü rakibi artık Çin. NASA bu yarışta hiç olmadığı kadar özel şirketlere güveniyor. İrili ufaklı uzay şirketlerine devasa yatırımlar yapılırken uzayın trilyon dolarlık bir endüstri haline gelmesi bekleniyor. Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) Başkanı Bill Nelson, ABD'nin yeniden Ay'a gitmek için Çin ile yarışa girdiğini açıkladı. ABD ile Çin çekişmesi NASA'nın Sovyetler Birliği'yle uzay rekabeti içinde olduğu 1960'lar ve 1970'lerde yaşananları hatırlatıyor. Yalnız şimdi geçmiştekinden farklı olarak NASA artık işin büyük bir bölümünü özel şirketlere yaptırıyor. Nelson, bu şirketlerin maliyetleri paylaşarak kritik rol oynadığını belirtti. NASA 2021'de Ay'a iniş sistemi üretmesi için SpaceX şirketiyle üç milyar dolarlık sözleşme imzalamıştı. Milyarder Elon Musk'ın şirketi aynı zamanda bugüne kadar üretilen en güçlü roketin de yapımcısı. ABD'li başka özel şirketler de uzay rekabetinde rol almaya çalışıyor. NASA bu yılın başında Amazon'un kurucusu Jeff Bezos'un Blue Origin şirketiyle, gelecekte kullanılacak Ay'a iniş sistemini üretmek üzere 3.4 milyar dolarlık sözleşme yaptı. SpaceX and Blue Orijin milyarlarca dolarlık devlet finansmanından yararlanan şirketlerden sadece ikisi.

Kendi uzay üssü olan tek ülke Çin

Ağustos sonunda Hindistan Ay'a yumuşak iniş yapan dördüncü ve Ay'ın güneyine iniş yapan ilk devlet olma ünvanını elde etmişti. Bu başarıya rağmen Çin'in uzay programı NASA tarafından daha yakından izleniyor. Çin kendi uzay üssü olan tek ülke ve halihazırda Ay'dan örnekleri yeryüzüne getirdi. Çin ayrıca Ay'ın kutup bölgelerine ulaşmayı da hedefliyor. ABD bu konuda Çin'den geri kalma endişesi yaşıyor. Bu bağlamda NASA Başkanı Nelson, "Beni endişelendiren şey Ay'ın güney kutbunda su bulduğumuz durumda Çin'in oraya gidip, 'Burası bizim bölgemiz, buraya gelemezsiniz, bizim' demesi olurdu" şeklinde konuştu. Nelson aynı zamanda Çin'in, uzayda ve Ay yüzeyinde bugüne kadar yapılmış en iyi görev olması amaçlanan, ABD'nin öncülük ettiği Artemis misyonuna katılmadığına da dikkat çekiyor. Çin ise uzayın barışçıl bir şekilde keşfedilmesine bağlılığını vurguluyor. Ülke daha önce uzay programıyla ilgili ABD'nin kaygılarını "Çin'in normal ve makul uzay girişimlerine karşı bir karalama kampanyası" olarak nitelendirerek reddetmişti.