Ekonomik türbülansın gölgesinde sektörler

Küresel ve yerel ekonomilerdeki dalgalanmalar, farklı sektörleri farklı şekillerde etkilemeye devam ediyor. Özellikle otomotiv ve teknoloji sektörleri, bu türbülansın rüzgârlarını yakından hisseden alanların başında geliyor.

Üretimden satışa, ihracattan yeni trendlere kadar birçok dinamik, ekonomik belirsizlik ortamında yeniden şekilleniyor. En güncel veriler ışığında, bu iki önemli sektördeki son gelişmeleri ve türbülansın etkilerini mercek altına alalım.

Yavaşlama sinyalleri ve yeni rüzgârlar

Türkiye otomotiv sektörü, uzun yıllardır ihracat lokomotifi olma özelliğini koruyor. Ancak son dönemdeki ekonomik dalgalanmalar, artan maliyetler ve kredi erişimindeki zorluklar, sektörde belirgin bir yavaşlamaya işaret ediyor.

• Üretim ve İhracat: Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre, 2025 yılının ilk çeyreğinde toplam otomotiv üretimi bir önceki yıla göre %9 azalırken, toplam otomotiv ihracatı adet bazında %1 düşüş gösterdi. Değer bazında ise ihracat %2'lik bir artış kaydetti. Bu durum, birim başına ihracat değerinin arttığını ancak genel üretim ve ihracat hacminde bir daralma yaşandığını gösteriyor.

• İç Piyasada Daralma: Taşıt kredisi faizlerindeki yükselişin etkisiyle iç pazarda araç satışları da önemli ölçüde azaldı. Nisan ayında bayram dönemi etkisiyle yaşanan daralmanın ardından Mayıs ayında satışlar bir miktar toparlansa da, genel seyirde bir yavaşlama gözlemleniyor.

• Elektrikli Araçlara Geçiş: Sektördeki en önemli trendlerden biri elektrikli araçlara (EV) olan talebin hızla artması. 2025'in ilk aylarında elektrikli ve hibrit otomobil satışlarında yaklaşık %90'lık bir artış yaşanırken, benzinli otomobil satışları %29 azaldı. Bu dönüşüm, otomotiv üreticilerini yeni yatırımlara ve stratejilere yönlendiriyor.

• Küresel Belirsizlikler: Küresel ekonomik türbülans, özellikle Avrupa pazarındaki talep düşüşü ve tedarik zincirlerindeki aksamalar nedeniyle Türk otomotiv ihracatını olumsuz etkileyebiliyor. Ancak, bazı pazarlarda (örneğin Portekiz) rekor ihracat rakamlarına ulaşılması, pazar çeşitliliğinin önemini gösteriyor.

Yenilik ve büyüme potansiyeline rağmen zorluklar

Teknoloji sektörü, ekonomik türbülanstan diğer sektörlere göre daha farklı dinamiklerle etkileniyor. Dijitalleşme trendinin hızlanması ve yeni teknolojilere olan talep, sektör için önemli bir büyüme potansiyeli sunarken, küresel ekonomik belirsizlikler ve yatırım iştahındaki değişimler bazı zorlukları da beraberinde getiriyor.

• Yapay Zeka (YZ) ve İnovasyon: YZ, makine öğrenimi, doğal dil işleme gibi alanlardaki hızlı gelişmeler, teknoloji sektörünün itici gücü olmaya devam ediyor. Şirketler, müşteri etkileşimini geliştirmek, operasyonel verimliliği artırmak ve yeni ürün/hizmetler sunmak için YZ teknolojilerine yoğun yatırım yapıyor.

• Dijital Dönüşümün Hızı: Pandemiyle birlikte ivme kazanan dijital dönüşüm, e-ticaret, bulut bilişim, siber güvenlik gibi alanlardaki büyümeyi destekliyor. Şirketler, rekabet avantajı elde etmek ve değişen tüketici davranışlarına uyum sağlamak için dijitalleşme süreçlerini hızlandırıyor.

• Yatırım İştahındaki Dalgalanmalar: Küresel ekonomik belirsizlikler, risk iştahını azaltarak teknoloji start-up'larına ve büyüme odaklı şirketlere yapılan yatırımlarda dalgalanmalara neden olabiliyor. Özellikle faiz oranlarındaki artışlar, yatırımcıların daha temkinli davranmasına yol açabiliyor.

• Regülasyon ve Rekabet: Teknoloji devlerine yönelik artan düzenleyici baskılar ve sektördeki yoğun rekabet, şirketlerin büyüme stratejilerini ve karlılıklarını etkileyebiliyor. Veri gizliliği, антитраст (rekabet karşıtı) uygulamalar ve vergilendirme gibi konulardaki yeni düzenlemeler, sektör oyuncularını yakından ilgilendiriyor.

• Türkiye'deki Durum: Türkiye'de de teknoloji sektörü önemli bir büyüme potansiyeline sahip. Özellikle yerli ve özgün yapay zeka modelleri geliştirme çalışmaları ve dijital altyapı yatırımları dikkat çekiyor. Ancak, döviz kuru dalgalanmaları ve nitelikli personel ihtiyacı gibi zorluklar da bulunuyor.

Türbülansın farklı etkileri ve adaptasyonun önemi

Ekonomik türbülans, otomotiv ve teknoloji gibi farklı sektörleri kendine özgü dinamiklerle etkiliyor. Otomotiv sektörü, iç ve dış talepteki yavaşlama, artan maliyetler ve elektrikli araçlara geçiş süreciyle başa çıkmaya çalışırken, teknoloji sektörü inovasyonun ve dijitalleşmenin getirdiği büyüme potansiyelini değerlendirirken yatırım iştahındaki dalgalanmalar ve düzenleyici baskılarla mücadele ediyor.

Her iki sektör için de ekonomik türbülans ortamında ayakta kalmak ve büyümek için adaptasyon yeteneği kritik önem taşıyor. Otomotiv şirketlerinin elektrikli araç teknolojilerine yatırım yapması, yeni pazarlara açılması ve maliyetleri düşürmeye odaklanması gerekiyor.

Teknoloji şirketlerinin ise inovasyona devam etmesi, değişen tüketici ihtiyaçlarına hızlı yanıt vermesi ve regülasyonlara uyum sağlaması önem taşıyor. Önümüzdeki dönemde, ekonomik belirsizliklerin devam etmesi beklenirken, bu iki sektörün nasıl bir dönüşüm geçireceği ve bu türbülansın üstesinden nasıl geleceği yakından takip edilecek.