Ekrad Beyleri “Türk”türler!

Hep tartışılır, “Osmanlıca” mı, yoksa “Osmanlı Türkçesi” mi diye? Çoğu zaman Osmanlıca olarak kullanılsa da, aslının “Osmanlı Türkçesi” olması şüphe götürmez bir gerçektir. Bilinen bir gerçektir ki, Türkçe, Farsça ve Arapçanın birleşiminden oluştuğu kabul edilen “Osmanlı Türkçesi”nde, dil bilgisi olarak Türkçenin öz yapısı kullanılmış, sözcükler isim ve sıfat tamlamaları bakımından da daha çok Arapça – Farsça kalıplar tercih edilmiştir. Hatta daha da ileri gidilerek, Osmanlıcada kendimize özgü sözcükler üretme yoluna bile gidilmiştir. “Osmanlı Türkçesi”nde Arapça sözcük kurallarına benzer, ancak Arapçada tam olarak olmayan bazı sözcükler de üretilmiştir. Örneğin, Fransızca “Civilization”den uyarlanan sivil anlamındaki “medeni” kelimesinden türetilen “medeniyet”, bunlardan sadece biridir. “Ekrad” sözcüğü de bizim ürettiğimiz sözcüklerden biridir. Kuşkusuz, bu arada İslami akideler nedeniyle Arap diline tutkunluk derecesinde bağlılığımız bazı belirgin yanlışları ve de her şeyden önemlisi zararları da beraberinde getirmiştir. Birey anlamında “Fert” kelimesinin çoğulunun “Efrat” sözcüğünde olduğu gibi, “Ekrat” sözcüğü de “Kürt” sözcüğünün çoğulu anlamında kullanılmıştır. Zarar da bu kullanılıştan doğmuştur. Açık bir gerçektir ki, “Ekrat” Kürt’ün çoğulu değildir. Nitekim Kürt kelimesi de Arapça değildir. “Ekrat”; ekici, ekin yapan manasına Türkçedir. Nitekim Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da çiftlik manasına gelen “Ekerek” mevki ve “köy” isimlerine rastlanılmaktadır.
Ali Ayni Efendi’nin “Kavanin” risalesinde yurtluk yoluyla tasarruf olunan Diyarbekir’in sekiz sancağına “Ekrat Sancağı” adı verilmiştir. Sancakların alanları incelendiğinde, her sancağın alanı bu günkü nahiyelere tekabül etmemektedir. Daha küçüktür. Neredeyse bir kaç köyden ibarettir. İlginçtir, buradan “Kürt Beylikleri” olduğu manası çıkarılmaktadır. Anımsayınız ilköğretim kitaplarında öğrenmiş olduğunuz Osmanlı Toprak Sistemi içersindeki “Has”,“Tımar” “Zeamet” bölümlenmesini. Yine bu kitapta bahsedilen yasaların hükümlerine göre istihkak erbabına;
* Yüz bin akçeden fazla olana “Has”,
* Yirmi binden yüz bine kadar olana “Zeamet” ve
* Üç ilâ altı binden yirmi bine kadar olana “Tımar” adı verilmektedir.
Merkezden, Yeniçeri Ocağından seçilerek gönderilen Tımarlı sipahiler bu amaç için gönderilmişlerdir. Ayrıca, sınırlar üzerinde ve gözetilmesi zorunlu olan noktalarda gözcülük yapanlara istihkak olarak yurtluk ve ocaklık da verilmektedir. Bu, Osmanlı toprak sisteminin değişmez bir kuralıdır. Bunlar bir nevi çiftliktir. Ekilecek arazidir. Hudut komutanlığı ve gözcülük yapan bu insanlar da bu çiftliklerin sahibi ve beyidirler. Son zamanlarda dillendirilmeğe başlanılan “Ekrat Beyleri” nin Osmanlı Devletine vergi verdikleri savı doğrudur. Çünkü bölgeden hemen hiç vergi alamayan Osmanlı Maliyesi böyle bir sistemi kurmak zorunda kalmıştır. Diğer bir deyişle “Ekrat Beyleri” merkezden, Yeniçeri Ocağından seçilerek gönderilen Tımarlı sipahilerdir. Onlar otantik Kürt Beyleri değillerdir. Açık bir gerçektir ki, Kürtler II.Meşrutiyetinin ilanına kadar Osmanlı Devletine ne vergi ne de asker vermişlerdir. Nitekim Bitlisli İdris kitabında bu beylerin hepsinin Türk olduklarını kaydetmektedir. Şu halde “Ekrat Beyi” “Kürt Beyi” demek değildir. “Çiftlik Beyi” demektir. Ve başka taraflarda bu günkü deyim ile kullanılan “Kürt Beyi ve Beyliği” gösterilmemiştir. Osmanlı Devletinin son zamanlarında özellikle Kürt paşalık, mir–i miran ve beyliği Abdülhamit’in “Hamidiye Aşiret Kıtaları” örgütünden doğmuştur. “Ekrat” kelimesini Arap Dil Bilgisi kuralına göre telaffuz ve anlamaktan birçok ailelerin Türklükten, Kürtlüğe geçmesine ve Türk beylerinin Kürt beyleri şeklinde anlaşılmasına neden olduğunu bu vesile ile söyleyelim sevgili okurlar. Doğu ve Güneydoğudaki kardeşlerimiz bu çıplak gerçeği bir kavrayabilse, Fransız Devriminin kardeşlik olgusu ülkemizde de ne büyük bir anlam kazanmış olacak.