Ekran bağımlılığına çözüm: Dijital Detoks

Dijital Detoks, kişinin belirli bir süre boyunca telefon, bilgisayar, tablet ve özellikle sosyal medya gibi dijital cihazlardan bilinçli olarak uzak durması olarak tanımlanıyor.

Dijital detoks sadece bireysel olarak yapılmıyor. Dijital çağda dengeyi sağlamak isteyen kuruluşlar insanları internetten uzaklaştırmak için kaçış alanları ve etkinlikler düzenliyor. Dijital detoks yapmak isteyen kişilerde bu alanlarda ve etkinliklerde bir araya geliyor.

Özellikle turizm sektöründe dijital detoks uygulamaları dünyadaki birçok otel tarafından kullanılmaya başladı. Kanada bir otelde yoga dersi, çiftçilik hayatını öğrenme ve yıldız izleme gibi etkinlikler düzenleniyor.

Ülkemizde de buna benzer örnekler görmek mümkün. 2018 yılında Bodrum'da Türkiye'nin ilk "Kablosuz Müzik Festivali" yapıldı.

UZMANLAR NE SÖYLÜYOR

Uzman psikolog Sally Ann-Law, yılın tam 3 haftasını sosyal medyada geçirdiğimizi belirtirken, Dijital Detoks günlerinde hayatta yapmayı en çok istediğiniz şeylere odaklanmanız gerektiğini ve bunun sosyal medya hesaplarınızı sürekli kontrol etmekten çok daha anlamlı ve zevkli olacağını söylüyor.

İletişim Bilgileri Profesörü Dr. Desirée Schmuck'ın yaptığı "Dijital Detoks İşe Yarıyor Mu?" adlı çalışmaya göre ise dijital detoks uygulamalarının sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini önlemek için önemli bir araç olduğu tespit ediliyor.

DİJİTAL DETOKS DENEYİMLERİ

"Vazgeçmek Mümkün Mü" adlı deneysel bir çalışmada kuşakların dijital detoks deneyimleri inceleniyor. Yapılan deneyde tüm kuşakların sosyal medyasız geçirdikleri ilk günde zorlandıkları, sürekli sosyal medyaya girme isteği içinde oldukları gözlemleniyor.

Sosyal medyasız günlerinde hangi aktivitelere odaklandığı sorusuna, X kuşağı ailesiyle vakit geçirmeye odaklandığını, Y kuşağı kitap okumak ve ders çalışmak gibi yazılı şeylere odaklandığını ifade ediyor. Z kuşağı ise kitap okumak ve dışarı çıkmanın dışında televizyon izlemeye yoğunlaştığını vurguluyor.

Deneyin sonucunda ise X kuşağı katılımcıları sosyal medya kullanımından vazgeçmenin mümkün olduğunu söylerken Y ve Z kuşağı katılımcıları vazgeçmenin mümkün olmadığı değerlendirmesinde bulunuyor.

İSTATİSTİKLER NE DİYOR?

We Are Socail 2025 verilerine göre Türkiye'de sosyal medya kullanıcıları günde ortalama 2 saat 43 dakikasını platformlarda vakit geçirerek harcıyor. Rapor, Küresel olarak incelendiğinde sosyal medya kullanımı günlük 2 saat 21 dakika olarak belirlenirken listenin zirvesinde günlük 4 saat 13 dakika ile Kenya'ya yer alıyor. Japonya ise 46 dakika ile günlük en az sosyal medya kullanımı yapan ülke olarak gösteriliyor. Raporda az gelişmiş ülkelerin daha fazla sosyal medya kullanması dikkat çekiyor.

Belki de gerçek bağlantıyı yakalamanın yolu bir süreliğine çevrimdışı olmaktan geçiyordur...