Fedakârlığın ve cesaretin sembol isimleri

Kastamonu'da Kurtuluş Savaşı yıllarına ait hatıralarımızı barındıran tarihî ve kültürel yapıtlar, görenleri, o dönemin çileli, ıstıraplı atmosferine çekip götürüyor. Bu eserler arasında en müstesna yer; kağnılara yüklenmiş cephaneleri Türk birliklerine taşıyan görüntüsüyle Şerife Bacı Anıtı'na ait.

Vatanın bütünlüğü ve

milletin bağımsızlığı için

İstiklâl Savaşı tarihinde yöre halkının katkı ve çabalarının özel bir yeri vardır. İzmir'in ve daha sonra da İstanbul'un işgal edilmesi üzerine Kastamonu, İnebolu ve yöredeki bazı yerleşim yerlerinde de mitingler düzenlenmiş ve düşman işgalleri protesto edilmiştir. Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı için bu bölgelerde de milli kuvvetler örgütlenmiş; Kastamonu'da Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve Müdafaa-i Hukuk Hanımlar Cemiyeti kurulmuştur. Kurtuluş Savaşı'na katılmak için Ankara'ya gitmek isteyenlerin bir bölümü teknelerle İnebolu İskelesine gelirlerdi. Yöre halkı yaz-kış demeden bölgenin güç ulaşım koşullarına rağmen topyekün bu mücadeleye destek vermişlerdir. İşte bu dönemde, Şehit Şerife Bacı ve Halime Çavuş gibi kadın kahramanlar, bu olağanüstü fedakarlığın ve cesaretin sembol isimleri olmuş; Kastamonu, cepheye uzanan en yakın liman şehri olması dolaysıyla Milli Mücadele döneminde önemli hizmetler veren bir ilimiz olmuştur. İnebolu'ya İstanbul'dan getirilen silah ve cephane, Kastamonu üzerinden Ankara'ya ulaştırılıyordu. O nedenle Kastamonu Menzil Komutanlığı, İstiklâl Savaşı'nda büyük görevler yapmıştır.

Şerife Bacı

1921-1922 yılı kışı Kastamonu ve yöresinde çok sert geçer. 1921 yılı Kasım ayında İnebolu'ya önemli miktarda savaş malzemesi gelmiştir. Bunu fark eden Yunanlılar İnebolu'ya gelerek silah ve cephanelerin teslimini istemiş, verilmeyince de İnebolu'yu bombalamaya başlamıştır; fakat karşılaştıkları imanlı, azimli savunma ve mücadele karşısında karaya çıkamadan geri dönmüşlerdir. İnebolu'nun vatansever halkı ve kayıkçıları düşmana karşı yiğitlik destanları yazmıştır. Ve fakat gemiler dolusu cephanenin bir an önce Kastamonu'ya iletilmesi gerekir. Cepheye gidemeyip de köylerinde kalan yaşlılar sakatlar, kadınlar, Menzil Komutanlığı'nın malzeme taşınması haberi üzerine kağnılarla yola çıkarlar. İnebolu'dan kağnılara yüklenen cephaneler Kastamonu'ya doğru yol alır. Bu cephane kollarında hep kadınlar vardır. Bunlardan biri de Şerife Bacıdır. Kışla önünde donarak şehit olan Şerife Bacı da o kutsal emanetlerden yüklenmiştir.

Şerife Bacı, top mermiler ıslanmasın diye kazağını mermilerin üzerine örtmüş, yavrusu ölmesin diye de üzerine abanmış ancak soğuktan ölmüştür. Ne hazindir ki, ölünceye kadar vücut sıcaklığını yavrusuna vererek onu yaşatmaya çalışmıştır. Bugün Kastamonu'da şanına layık bir şekilde tesis edilen anıtı vardır ve Kastamonulular, Şehit Şerife Bacı'nın adını her yerde yaşatmaktadırlar.

Halime Çavuş:

Halime Çavuş da şehrin kadın kahramanlarındandır. Kastamonu Duruçay Camili Köyü'nden. İnebolu'dan Ankara'ya ve Sakarya'ya savaş gereçleri taşıyan yardım kollarında Çavuş olarak büyük fedakarlıklarda bulunmuş, 9 Haziran 1921'de Yunan Kılkış zırhlısı tarafından yapılan bombardımanda, ayağından yaralanmıştır. Sonradan kadın kolları ile çalışan arkadaşlarıyla Ankara'ya çağırılmış ve ağırlanmışlardır: Atatürk onu Çankaya'da misafir etmiş, kendisine istiklal Madalyası ve Çavuşluk rütbesi verilmiştir. Ankara Ulus alanındaki Atatürk anıtında mermi taşıyan kadın heykelinin modeli Halime Çavuş'tur.