Fıkıh Köşesi

Namazlar nasıl kılınırSeferin anlamı ve müddetiSefer ve müsaferet, lügatta herhangi bir mesafeye gitmektir. Bunun karşıtı "ikamet"tir. Din yönünden sefer, belli bir uzaklığa gitmektir. Bu da bir yürüyüşle üç günlük (onsekiz saatlık) bir uzaklıktan ibarettir. Buna "üç merhale" de denir. Orta yürüyüş, piyade yürüyüş, deve yürüyüşüdür. Denizlerde de, yelken gemileri ile havanın mutedil olması esas alınır. İşte kararda böyle bir yürüyüşle, denizlerde de mutedil bir havada yelkenli bir gemi ile onsekiz saat sürecek bir uzaklık "sefer müddeti" sayılır.

Demek ki bu yolun yalnız gidilecek mesafesi muteberdir. Yoksa gidip dönülmesine ait mesafesi muteber değildir. Vatanında veya vatan hükmünde olan bir yerde oturan kimseye "mukim" denir. Böyle bir yerden çıkıp en az onsekiz saatlık bir mesafeye gitmeye başlamış olan kimseye de, din deyiminde "misafir=yolcu" adı verilir.

Yolculuk hali, esasen zorluk ve sıkıntıdan boş kalmaz. Bunun için dinimiz yolcular için bazı kolaylıklar göstermiştir. Yolculukta gece-gündüz devamlı olarak yola devam edilemez. Dinlenmeye ihtiyaç görülür. Bunun için fıkıh kitaplarında üç gün üç gece diye sefer müddetini göstermek buna aykırı değildir. Bu bakımdan bir günlük normal yürüyüş, ortalama olarak altı saat kabul edilmiştir. Bazı yolculuklarda zahmet ve meşakkat olmasa da, hüküm şahsa değil, cinse göre olacağından sefer hükmü bütün yolculuk hallerini kapsar.