Gönül Dostları

Sofyalı Bâlî Efendi

Tasavvuf yolunda ilerleyip olgunlaşan Sofyalı Bâlî Efendi'ye hocası icazet verip, Allahü Teala'nın dinini öğretmek vazifesi ile bugün Bulgaristan sınırları dahilindeki Sofya'ya gönderdi.

Orada yıllarca insanlara doğru yolu göstermek, Allahü Teala'nın emir ve yasaklarını bildirmekle meşgul oldu. Zamanın padişahı Kanuni Sultan Süleyman Han'ın bazı seferlerine katıldı. İslam dininin yayılması ve insanlar üzerinden zulmün kaldırılıp adaletin hakim kılınması için savaşan İslam ordusunun muzafferiyeti için dualarda bulundu. Pekçok kerametleri görüldü. Birçok talebe yetiştirip, çeşitli bölgelere gönderdi. Rumeli'nin müslümanlaşması, insanların Cehennem ateşinden kurtulması için durmadan çalıştı. O'nun, binden fazla talebesi bulunuyordu. En meşhur ikisi; Kurd Efendi ve Nureddinzade Muslihuddin Efendilerdi. Yavuz Sultan Selim Han'ın kazaskerlerinden Sarıgürz Nureddin Hamza Efendi'ye de mektuplar yazıp nasihat ederdi.

Sofyalı Bâlî Efendi yetiştirdiği kıymetli talebeleri yanında pek faydalı eserler de yazdı. Bunlar: Şerh-i Füsûsü'l-Hikem, Etvâr-ı Seb'a, Şerhu Hadis-i Künt-ü Kenzen, Risaletü'l-Kaza vel-Kader, Kıssa-i İbrahim Aleyhisselam, Mecmüatü'n-Nesaih, Risaletü't-Tasavvuf ve Varidat adlı eserlerdir.

Hayatını İslam dininin emir ve yasaklarını öğrenmek ve insanlara anlatmakla geçiren Sofyalı Bâlî Efendi, Selanik yakınındaki Salahiyye'de vefat etti ve orada defnedildi.

Kabri kazılırken, bir küp altın çıkarıldı. Çıkan altınlar kadıya teslim edildi. Uçlardaki derviş gazilerin her halleriyle yakinen ilgilenen Kanuni Sultan Süleyman Han'a durum arz edildi. Mezarından çıkan altınlarla kabri üzerinde bir dergah ve cami yapılmasını emretti. Bu işle Fatih Sultan Mehmed Han devri alimlerinden Ali Kuşçu'nun torunu Sofya kadısı Abdurrahman bin Abdülaziz Efendi'yi vazifelendirdi. Sonunda güzel bir dergah ile zarif bir cami inşa edildi.