İran-İsrail geriliminde Erdoğan neden sessiz kaldı?

İsrail'in 1 Nisan'dan İran'ın Suriye'nin başkenti Şam'daki büyükelçilik yerleşkesinde yer alan konsolosluk binasına düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları'ndan ikisi general yedi kişi ölmüştü.

İsrail saldırıyı doğrudan üstlenmese de, kendisinin yapmadığını da açıklamadı.

İran lideri Ayetullah Ali Hamaney, İsrail'in Şam'daki İran konsolosluğuna saldırısının ülkesinin topraklarına saldırı anlamına geldiğini belirterek, "Kötü rejim bir hata yaptı, cezalandırılmalı ve cezalandırılacak." ifadelerini kullandı.

İsrail cephesinden ise İran'ın olası bir misilleme saldırısına cevap vereceklerine yönelik açıklamalar geldi.

Erdoğan hep sessiz kaldı

Rusya-Ukrayna savaşı ve İsrail-Hamas çatışması gibi pek çok bölgesel konuda arabuluculuk görevine talip olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, dünyanın günlerdir 'yeni bir dünya savaşı mı başlıyor' diyerek diken üstünde beklediği İsrail-İran gerilimi konusunda sessiz kalması ise dikkat çekti.

Erdoğan, ne İsrail'in Şam'daki İran hedefine yönelik saldırısı ne de sonrasında bu konuda bir açıklama yapmazken, dün gece İran'ın misillemesi hakkında da tüm dünya liderlerinden peş peşe açıklamalar gelirken hiçbir açıklama gelmedi.

Dışişleri ve Fidan da tepkisiz

Cumhurbaşkanı Erdoğan gibi Dışişleri Bakanlığı ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da kriz konusunda sessiz kalmayı tercih etti. Pek çok ülke Dışişleri Bakanlıkları, İran'daki vatandaşlarına yönelik uyarılarda bulunurken, Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan da bu konuda bir uyarı gelmedi.

Erdoğan neden sessiz?

Kimi uzmanlar, uluslararası konularda mümkün olduğunda kendisine bir rol çıkarmayı tercih eden Erdoğan'ın bu konudaki sessizliğini, son dönemde yaşanan bazı gelişmelere bağlıyor.

Erdoğan'ın özellikle İsrail ile Hamas arasında 6 aydan uzun süredir devam eden çatışma konusunda başta üstlenmek istediği aktif rolden giderek uzaklaşmaya başladığına dikkat çeken gözlemciler, İsrail konusunda Batı'ya verilmiş bazı 'güvenceler' olabileceğinden söz ediyor. Öte yandan, Gazze saldırısının başından bu yana tüm tepkilere rağmen İsrail'le sürdürülen ticaretin geçtiğimiz günlerde kısmen kısıtlanması adımının ardından, Erdoğan'ın bu konuda Tel Aviv yönetimi ve müttefiklerini rahatsız edecek yeni bir adımdan kaçındığını söylüyor.

Öte yandan, İran'a yönelik bir destek açıklamasının da Erdoğan'ın son yıllarda İslam dünyasının sözcülüğü ve Filistin meselesinin hamisi pozisyonlarında kuşku yaratacağı ve İran'ın İsrail ve batı saldırıları karşısında direniş hattı önderliği rolünü pekiştireceği kaygısı ile sessiz kalmayı tercih ettiği düşünülüyor.

Rusya mı telkin etti?

Erdoğan'ın sessizliğinin bir nedeninin de Moskova'dan gelen telkin olabileceği belirtiliyor. Kremlin yönetimi de İran'ın misilleme saldırısına kadar gerilim konusunda düşük tonlu birkaç açıklama dışında tansiyonu yükseltici açıklamalardan kaçındı. İran'ın dün geceki misilleme saldırısının ardından is Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD'nin işgalci İsrail'i desteklemek için İran topraklarına saldırması durumunda Rusya'nın İran'ın yanında olacağını duyurdu.

Tahran yönetiminin bölgedeki en önemli müttefiki olan Moskova'nın, İran'ın yapacağı misilleme saldırısının detaylarına hakim olduğu ve bu konuda Putin'in Erdoğan'ı bilgilendirdiği ve krizin sessiz şekilde takip edilerek geçiştirilmesi yönünde telkinde bulunmasının da etkili olduğu iddialar arasında.