Kentsel dönüşümde dolandırıcılığa karşı dikkat edilmesi gerekenler

Kentsel dönüşüm, yaşadığımız binaların depreme dayanıklı hale getirilmesi, yaşam kalitemizin artırılması ve şehirlerin modernleşmesi açısından önemli bir süreçtir. Ancak bu süreç, bazı kötü niyetli kişiler tarafından istismar edilmeye açık bir alan da yaratmaktadır.

Oturduğu apartman veya siteyi kentsel dönüşüme sokmak isteyen kat maliklerinin, mağduriyet yaşamamak ve dolandırılmamak için son derece dikkatli olması gereken birçok husus bulunmaktadır. İşte bu önemli noktalardan bazıları:

1. Güvenilir ve deneyimli firmalarla çalışmak

• Firma Araştırması: Kentsel dönüşüm teklifi getiren firmaların geçmiş projelerini, referanslarını, mali durumlarını ve sektördeki itibarını detaylı bir şekilde araştırın. İnternet üzerindeki yorumları, şikayetleri ve varsa yasal süreçlerini inceleyin.

• Lisans ve Yetki Belgeleri: Firmanın kentsel dönüşüm yapma yetkisinin olup olmadığını, ilgili bakanlıklar ve belediyeler tarafından verilen lisans ve izin belgelerini mutlaka kontrol edin.

• Sözleşme Öncesi Görüşmeler: Birden fazla firmadan teklif alın ve her bir firmayla detaylı görüşmeler yapın. Firmanın vizyonunu, iş planını, kullanacağı malzeme kalitesini ve sunacağı garantileri anlamaya çalışın.

• Referans Projelerini Ziyaret: Firmanın daha önce tamamladığı kentsel dönüşüm projelerini yerinde ziyaret ederek iş kalitesini ve sakinlerin memnuniyetini gözlemleyin.

2. Detaylı ve hukuki açıdan sağlam sözleşme yapmak

• Profesyonel Hukuki Destek: Sözleşme aşamasında mutlaka bağımsız bir avukattan hukuki destek alın. Avukatınızın sözleşmeyi detaylı bir şekilde incelemesini ve haklarınızı koruyacak maddelerin eklenmesini sağlayın.

• Sözleşmede Yer Alması Gereken Temel Unsurlar:

- Proje Detayları: Yapılacak yeni binaların mimari projeleri, kat planları, metrekareleri, kullanılacak malzeme ve işçilik standartları, teknik şartnameler gibi tüm detaylar sözleşmede açıkça belirtilmelidir.

- Teslim Süresi: Projenin başlangıç ve bitiş tarihleri, ara teslim tarihleri ve gecikme durumunda uygulanacak cezai şartlar net bir şekilde ifade edilmelidir.

- Maliyet ve Ödeme Koşulları: Dönüşüm maliyetinin kim tarafından karşılanacağı, ödeme planı, varsa ek ödemeler ve bunların koşulları açıkça belirtilmelidir.

- Teminat ve Garantiler: Firmanın işi zamanında ve eksiksiz yapacağına dair teminatlar (banka teminat mektubu vb.) ve inşaat sonrası garanti süreleri sözleşmede yer almalıdır.

- Kat Maliklerinin Hakları: Geçici konaklama imkanları, taşınma masrafları, yeni binalardaki hakları ve tapu devir işlemleri gibi kat maliklerinin tüm hakları güvence altına alınmalıdır.

- Uyuşmazlık Çözüm Mekanizmaları: Sözleşmede olası anlaşmazlıkların nasıl çözüleceğine dair (tahkim, arabuluculuk vb.) hükümler bulunmalıdır.

- Sözleşme Fesih Şartları: Tarafların hangi durumlarda sözleşmeyi feshedebileceği ve fesih halinde uygulanacak şartlar açıkça belirtilmelidir.

3. Süreci yakından takip etmek ve bilgi sahibi olmak

• Kat Malikleri Birliği Oluşturmak: Süreci daha etkin yönetmek ve ortak hareket etmek için bir kat malikleri birliği veya temsilciliği oluşturun.

• Düzenli Bilgilendirme Talep Etmek: Yüklenici firmadan projenin ilerleyişi hakkında düzenli ve yazılı bilgilendirme talep edin. Şantiye ziyaretleri yaparak çalışmaları yerinde inceleyin.

• Bağımsız Denetim: İnşaat sürecinin sözleşmeye uygun ilerleyip ilerlemediğini kontrol etmek için bağımsız bir inşaat mühendisi veya mimar ile anlaşıp denetim yaptırabilirsiniz.

• Belediye ile İletişim: Kentsel dönüşüm sürecinin yasal prosedürlere uygun ilerleyip ilerlemediğini belediyeden takip edin ve bilgi alın.

4. Acele karar vermekten kaçınmak ve şüpheci yaklaşmak

• Baskıya Boyun Eğmeyin: Bazı firmalar, kat maliklerini acele karar vermeye zorlayabilir. Bu tür baskılara karşı dikkatli olun ve karar vermek için yeterli zamanı isteyin.

• Gerçekçi Olmayan Vaatlere İnanmayın: Firmaların sunduğu aşırı cazip tekliflere ve gerçekçi olmayan vaatlere karşı şüpheci yaklaşın. Piyasa koşullarını ve emsal projeleri araştırarak tekliflerin gerçekliğini değerlendirin.

• Sözlü Vaatlere Güvenmeyin: Tüm anlaşmaların ve vaatlerin yazılı olarak sözleşmede yer almasını sağlayın. Sözlü ifadelere itibar etmeyin.

5. Tapu devri konusunda dikkatli olmak

• Erken Tapu Devrinden Kaçının: İnşaatın belirli bir aşamasına gelmeden veya güvence almadan tapu devri yapmaktan kaçının. Tapu devri için sözleşmeye özel şartlar ekletin.

• Tapu İptali ve Tescil Davalarına Karşı Önlem: Sözleşmede, yüklenici firmanın taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda tapunun geri alınmasına yönelik hükümlerin yer almasını sağlayın.

Kentsel dönüşüm süreci, doğru adımlar atıldığında yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir. Ancak dikkatsizlik ve bilgi eksikliği, dolandırıcılık mağduru olmanıza ve ciddi maddi kayıplar yaşamanıza neden olabilir. Bu nedenle, yukarıda belirtilen hususlara özen göstererek ve profesyonel destek alarak bu süreci güvenli bir şekilde yönetebilirsiniz. Unutmayın, bilinçli olmak ve her adımı dikkatle atmak en iyi korunma yöntemidir.