Kurbanlık hayvan seçilirken bunlara dikkat!

Tarım ve Orman İl Müdürü İbrahim Sağlam, Kurban Bayramı öncesinde vatandaşları kurbanlık hayvan seçimi, sevki, bakımı ve kesim yeri konularında bilgilendirdi. Sağlam, dini hükümlere, sağlık şartlarına ve çevre temizliğine uygun bir kurban kesimi için dikkat edilmesi gerekenleri vurguladı.
Yaklaşan Kurban Bayramı dolayısıyla Tarım ve Orman İl Müdürü İbrahim Sağlam, kurbanlık hayvan seçilirken dikkat edilecek hususlar, kurbanlık hayvanların sevklerinde dikkat edilecek hususlar, kurbanlık hayvanların bakımı ve beslenmesi, nakli ve kesim yeri konusunda bilgiler verdi. Müdür Sağlam, "Kurban Bayramı nedeniyle hayvan hareketlerinde önemli bir artış olacağından, bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıklarına karşı yürütülmekte olan mücadelede istenen sonucun alınabilmesi, kaçak hayvan hareketlerinin engellenmesi, özellikle şap hastalığının yurt içi hayvan hareketlerine bağlı olarak yayılmasının önlenmesi konusunda alınan tedbirlere uyulması çok önemlidir. Kurbanlık hayvanlarda, bir hayvanın kurban edilebilmesi için koyun ve keçinin 1, sığır ve mandanın 2, devenin ise 5 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir. Ancak 6 ayını tamamlayan koyun 1 yaşını doldurmuş gibi gösterişli olması halinde kurban edilebilir. Sığır ve manda ile koyun ve keçinin küpesinin olup olmadığına bakılmalı. Çok zayıf, gebe veya yeni doğum yapmış hayvanlar olmamalı. Hayvanın kılları düzgün ve parlak, bakışları ve dış görünümü canlı olmalı. Yüksek ateş, salyası ve gözde akıntısı ile pis kokulu ishali ve burun akıntısı olmamalı. Öksürük ve nefes darlığı yaşamamalı. Çevreye karşı aşırı tepkili veya çok duyarsız olmamalı. Yara, şişlik ve ödemi olmamalı. Cinsiyet organları ve memede kötü kokulu akıntısı bulunmamalı. Hayvan varlığının devamı açısından öncelikle erkek hayvanlar kurban olarak tercih edilmelidir. Hayvanların yaşlarının tayininde düzgün tutulmuş çiftlik kayıtları kesin sonucu verir. Kayıtlar yok ise, en iyi yaş tespiti diş gelişimine bakarak tayin edilir. Ayrıca kurbanlık hayvanların tür, ırk, cinsiyet ve yaş bilgileri Bakanlığımızca geliştirilen TARIMCEBİMDE isimli mobil uygulamadan da küpe numarası ile sorgulanabilmektedir. Sığır veya mandanın alt çenesinin önünde gelişimini tamamlamış iki kalıcı kesici dişin bulunması o hayvanın iki yaşını doldurduğunu göstermektedir. Koyunların ise dış görünüşüne bakılarak, altı aydan büyük ve anası veya erişkin bir koyun kadar olması kurban edilebilmesi için yeterli sayılmaktadır. Keçilerin kurban edilebilmesi için bir yaşını doldurmuş olması gerekir. Sığırlarda olduğu gibi keçilerde de yaş tayini, ön kesici süt dişlerinin çıkıp yerlerini kalıcı dişlerinin alması esasına dayanmaktadır. Devenin kurban edilebilmesi için beş yaşında değişen ikinci kesici süt dişlerinin çıkıp yerlerini kalıcı dişlerin alması gerekir" dedi.

Kurbanlık hayvanların sevklerinde dikkat edilecek hususlar
Müdür Sağlam şunları söyledi: "Menşelerinde salgın veya bulaşıcı hayvan hastalığı bulunan, kayıt altına alınmamış, kulak küpesiz ve yanlarında sığır cinsi hayvanlar için pasaport, koyun ve keçi türü hayvanlar için nakil belgesi bulunmayan hayvanların sevklerine, alınıp satılmalarına ve kesilmelerine izin verilmemektedir. Büyükbaş hayvanların il içi sevklerinde kulak küpelerinin ve pasaportlarının, iller arası sevklerinde ise bunlara ilaveten veteriner sağlık raporunun bulunması zorunludur. Küçükbaş hayvanların il içi sevklerinde kulak küpelerinin ve nakil belgesinin, iller arası sevklerinde ise bunlara ilaveten veteriner sağlık raporunun bulunması zorunludur. Kesilen hayvanların kayıtlardan düşülebilmesi maksadı ile kurbanlık hayvan satışını yapan satıcılar, büyükbaş hayvanlarda hayvan pasaportu, küçükbaş hayvanlarda nakil belgeleri ile en yakın İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne başvurmalıdır. Hayvanlara yeteri kadar temiz su ve yem verilmeli, bulundukları ahır ve ağıllar uygun şekilde aydınlatılmalı ve havalandırılmalıdır. Suluk ve yemlikleri temiz olmalıdır. Hayvanlara yeterince kaba yem verilmelidir. Verilen yemler kokuşmuş, küflü, yabancı maddelerle bulaşık olmamalıdır. Canlı ağırlık artışı sağlamak veya hastalık nedeni ile kurbanlık hayvanlara rastgele ilaç, aşı, vitamin, hormon ve hormon benzeri maddeler uygulanmamalıdır. Zorunlu olarak bu maddelerden bir veya birkaçının uygulandığı kurbanlık hayvanlar, ilaç kalıntı arınma süresi içinde kesilip yenilmemelidir. Kurbanlık olarak sevk edilecek hayvanların taşınmasında kullanılacak araçlar ve sürücüleri ilgili mevzuat hükümlerinde belirtilen belgelere sahip olmalıdırlar. Hayvanlar bu mevzuata uygun araçlarla ve uygun şartlarda nakledilmelidir. Nakil araçlarının temizlik ve dezenfeksiyonu hayvanlar bindirilmeden yapılmalı ve üstü kapalı, zemini, havalandırması uygun olmalıdır. Araçların zeminlerine yeteri kadar altlık serilmelidir. Kurbanlık hayvanlar, Bakanlığımızdan Şartlı Onay/ Onay Belgesi almış kesimhaneler ile Kurban Hizmetleri Komisyonlarının belirlediği kesim yerlerinde kesilmelidir. Cadde, sokak ve park gibi kamusal alanlarda kurbanlık hayvan kesimleri yapılamaz. Köyler ve kesim yeri belirlenemeyen /bulunamayan mahallelerde vatandaşlar kendi bahçelerinde kurban kesebileceklerdir. Kesilen kurbanlık hayvanların kulak küpeleri ve hayvan pasaportları en yakın İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne teslim edilmelidir. Kurbanlık hayvan satış yerlerinde bulaşıcı, salgın hastalık veya sebebi belli olmayan hayvan ölümleri görüldüğünde; hayvan sahipleri, muhtarlar, köy bekçileri, polis, jandarma gibi görevliler ve serbest veteriner hekimler bu durumu mahallin mülki idare amiri veya İlçe Müdürlüklerine bildireceklerdir."

"Gebe hayvanların kurbanlık kurbanlık olarak kesimlerine izin verilmeyecek"
Gebe veya damızlık niteliği taşıyan dişi hayvanların kurbanlık hayvan satış yerlerine girişlerine ve kurbanlık olarak kesimlerine izin verilmeyeceğini söyleyen Sağlam, "Hayvan kesimi sırasında, derinin yüzülmesi sırasında derinin dış kısmı ile etin teması önlenmelidir. İşkembe ve bağırsaklar; et kalitesini olumsuz etkilememesi, mikropların bulaşmasını ve gelişmesini önlemek için geciktirilmeden çıkarılmalıdır. İç organların çıkarılması sırasında işkembe ve bağırsak içeriğinin ete bulaşması önlenmelidir. İçerikleri kesim yerinden ayrı bir yerde poşet, çöp bidonu, konteyner veya çukurlara boşaltılmalı, çevre kirletilmemelidir. Kesilen hayvanlara ait hastalıklı organlar, kesim sırasında oluşan atıklar, kist hidatik riskine karşı karaciğerler ve akciğerler kesinlikle evcil ve yabani hayvanlara verilmemeli, hayvanların çıkaramayacağı derinlikte çukurlara gömülerek bertaraf edilmelidir. Anormal görünüşe sahip iç organ (normalden büyük, kokulu iltihaplı, su keseleri ve şişkinlikleri bulunan iç organlar, çamur kıvamında dalak gibi) ve etler (iltihaplı, kokulu, kanı pıhtılaşmayan gibi) veteriner hekime muayene ettirilmelidir. Kurbanlık hayvanlardan elde edilen etler için soğutma işlemi vakit geçirilmeden başlatılmalıdır. Sakatatlar 3 dereceye, diğer etler 7 dereceye veya daha düşük sıcaklıklarda soğutulmalı ve bu sıcaklıklarda muhafaza edilmelidir. Taze etler buzdolabında bir hafta bozulmadan tazeliğini muhafaza eder. Uygun büyüklüklerde ambalajlanıp buzlukta bir ay, şoklandıktan sonra eksi 18 derecede 6 ay saklanabilir. Etlerin diğer bir saklama şekli de kavurma yapmaktır. Kavurma yapılan etler uygun şartlarda bir yıl saklanabilir. Etlerin daha uzun süre saklanması bozulmaya, besleyici değerinin azalmasına, lezzet ve aroma kaybına neden olur. İşkembe ve bağırsaklar çok iyi temizlendikten sonra değerlendirilmelidir. Temizlik için sağlığa zararlı kimyasal maddeler kullanılmamalıdır. Sakatat çok çabuk bozulduğu için kısa sürede tüketilmelidir. Kesim sonrası elde edilen deri 1-2 saat dinlendirildikten sonra tuzlanmalıdır. Dinlendirme esnasında derideki fazla su ve kan sızar. Böylece bozulma riski azalır. Kesimde ortaya çıkan kan, dışkı, atık ve artıklar ortalık yerde bırakılmamalı, rastgele etrafa atılmamalı, göl ve akarsulara, kanalizasyonlara karıştırılmamalıdır. Atıkların hayvanların yemesine ve çevreye yaymasına izin verilmemelidir. Atıklar derin çukurlar açılarak gömülmelidir. Unutulmamalıdır ki, hayvanlardan insanlara geçen ve zoonoz olarak ifade edilen birçok hastalık etkeni, bu atık ve artık maddelerle insanlara bulaşmaktadır. Ayrıca, rastgele etrafa atılan bu atıklar, çevreyi kirleterek insanları rahatsız etmekle birlikte, kurban hakkında olumsuz düşüncelerin oluşmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle kurban alımında, nakil esnasında, kesimde ve kesim sonrasında atıkların bertaraf edilmesinde çok hassas davranılmalıdır. Vatandaşlarımızın mağdur olmamaları için yukarıda belirtilen şartları eksiksiz yerine getirmeleri gerekmektedir. Yukarıda belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyenler ile yasak ve kısıtlamalara uymayanlar hakkında 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu hükümlerine göre işlem yapılacaktır" ifadelerini kullandı.İHA