Kültür Bakanı İstemihan Talay, önceki gün 78. yıldönümü kutlanan Lozan Barış Antlaşması'nın, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun temel belgesi olduğunu söyledi.
Kültür Bakanı Talay, Kültür Bakanlığı'nın, 2003 yılında Lozan Antlaşması'nın 80. yıldönümü kutlamalarını kapsamlı olarak düzenlemek için çalışmalara şimdiden başladığını söyledi. Talay şöyle konuştu:
"Cumhuriyetimizin kuruluşunda temel belge olan Lozan Barış Antlaşması'nın, 2003 yılında 80. yıldönümünün kapsamlı şekilde anılması için Bakanlığımız şimdiden hazırlıklara başlamıştır. Lozan Barış Antlaşması'na neden olan siyasi, askeri, ekonomik, mali, sosyo kültürel şartları araştırmak, antlaşmanın müzakere ve imzalanma süreçlerini tartışmak, çözüme kavuşturduğu veya çözümü daha sonraki girişimlere bıraktığı sorulara ışık tutmak, cumhuriyetimizi kuran büyük insanların bu antlaşmaya hangi koşullarda ulaştıklarını, bugünün ve geleceğin nesillerine anlatmak için Kültür Bakanlığı bünyesinde bir komite oluşturulmuştur."
BELGE TOPLANACAK
Talay, 2003 yılı kutlamalarında, ilgili kamu kuruluşları ile antlaşmaya imza koyan İsmet İnönü'nün yakınlarının bu tarihi olaya ilişkin bilgi ve anılarından yararlanacaklarını ifade etti. Talay, 2003 yılında düzenlenecek etkinliklerle ilgili şu bilgiyi verdi:
"Antlaşmanın hangi şartlarda yapıldığının tespiti ve belgelerinin toplanması sağlanacak. Antlaşmanın, Türkçe, Osmanlıca ve Fransızca basımı gerçekleştirilecek. Lozan Barış Antlaşması'nı etraflıca açıklayan ayrıntılı bir kitap hazırlanacak. Antlaşmanın gençlere anlatılması amacıyla bir el kitabı hazırlanması, bu kitabın CD'ye aktarılması, yurtiçi ve yurtdışında yayımlanmış kitap ve makalelerin yer aldığı bir bibliyografya çıkarılması gündeme gelecek. 2003 yılında uluslararası bir sempozyum düzenlenecek.
Bu etkinliklerin yapılabilmesi için Bakanlığımız müsteşarının başkanlığında, Dışişleri Bakanlığı, Türk Tarih Kurumu, Genelkurmay Ataşe Başkanlığı ve İnönü Vakfı temsilcileriyle, Tarihçi ve Araştırmacı Prof. Dr. İlber Ortaylı'dan oluşan bir Yürütme Komitesi, bu çalışmaları gerçekleştirecektir."
KAPSAMLI BİR KİTAP
Kültür Bakanı Talay, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Çağrı Erhan'dan, Lozan Antlaşması kitabının hazırlanması için proje alınacağını, kitabın da proje doğrultusunda kapsamlı olarak yazılacağını belirtti.
Kültür Bakanı Talay, sözlerini, "Lozan Barış Antlaşması, Cumhuriyetin kuruluş belgesidir. Cumhuriyetimizin saygın bir devlet olarak tanınmasını sağlayan uluslararası bir antlaşmadır. Kurtuluş mücadelesinin, İsmet İnönü'nün diplomatik başarısıyla elde ettiğimiz zaferidir" diyerek tamamladı.
100 YILA IŞIK TUTACAK
ANTLAŞMA
İnönü Vakfı Başkanı Özden Toker de İsmet İnönü'nün, antlaşmanın imzasından sonra "İmtihanı başarıyla verdik. Bu antlaşma, önümüzdeki 100 yıla ışık tutacaktır" dediğini kaydetti.
İsmet İnönü'nün söz ettiği 100 yılın 78'inin geride bırakıldığını ifade eden Toker, Lozan Sözleşmesi ile ilgili bazılarının karalama çalışmalarına devam ettiğini bildirdi. Toker, bu antlaşmanın tüm yönlerinin gün ışığına çıkması için Kültür Bakanlığı ile işbirliği yapmaktan onur duyacaklarını sözlerine ekledi.
