logo
11 HAZİRAN 2025

Rakamlar yalan söyler mi?

22.07.2004 00:00:00
Her adımını istatistiklere bakarak atmayı prensip edinenler derler ki, "Rakamlar yalan söylemez" bu görüşe itiraz edenler de "En büyük yalan rakamlara söylettirilir" derler. Aslında rakamların bir suçu yok suç, rakamları yanlış ortaya koyan ve yanlış yorumlayan insanlarda. Biz ne dersek diyelim, rakamlar hele ekonomik rakamlar, tartışma konusu olmak kurtulamıyor. Bunu, Devlet İstatistik Enstitüsü'nün (DİE) yayınladığı verilerin ardından başlayan tartışmalardan biliyoruz. İlk beş ayında dış ticaret açığımız, geçen yılın aynı dönemine göre % 92 büyüyerek 13.8 milyar doları aşmış. Tüketim malları ithalatında artış ilk beş ayda % 111'e yaklaşmış. İşsizlik oranı bu yılın ilk çeyreğinde % 12.4'e yükselmiş. Genç nüfuzdaki işsizlik oranı % 23.7'ye çıkmış. İşsizlik bu oranda artarken "Yılın ilk çeyreğinde büyüme oranı beklentilerinde üzerine % 12.4'e kadar yükseldi" derseniz ve böyle bir veri yayınlarsanız elbette tartışma başlar. Tabii olarak halk "Büyüme olurken, işsizlik neden ve nasıl arttı" diye sorar. Dünya Ekonomik Araştırma Birimi'nin (DEAP) 2004 yılı raporunda büyümede 1 puanlık artışın yaklaşık 105 bin kişiye iş sağlayacağı ifade ediliyor. Peki Türkiye'de neden büyüme olduğu halde istihdam artmadı? Sanayiciler daha az insanla, daha çok üretim yapmak için teknolojilerini mi yenilediler? Böyle bir şey yapılmış olsaydı, yatırımların artması gerekirdi. Halbuki yatırımlarda artmamış. Ekonomi yöneticileri bu çelişkiyi, yani büyümeye rağmen işsizliğin artmasını kamu kesiminden atılan 330 bin kişinin işsiz kalmasına bağlıyorlar.

Tek sebep bu olamaz. Bunun yanında büyüme rakamının da sorgulanması kaçınılmazdır. Stok araştırmalarının büyüme rakamları içerisinde gösterilmesi yanlış sonuç doğuruyor. Gerçek büyüme rakamını bulmak için stokları, büyüme rakamından düşmek gerek. Stoklarda çok büyük bir artış var. Öyle ki stoklar, GSMH'den daha fazla büyüdü. Buda, Türk ekonomisinde ilk defa gerçekleşiyor. Ayrıca gerçek büyüme rakamına ulaşabilmek için enerji tüketimine de bakmak lazım. Çünkü büyüme üretimle, üretimle enerji ile olur. Onun için enerji tüketimi, büyümeyi hesaplamak açısından önemli bir veri kabul edilmektedir.

Fazla ayrıntıya girmeden, rakamlara boğulmadan ekonomi hakkında hükmümüzü verelim. Maalesef ekonomi bıçak sırtında, tehlike geçmiş değil. Türkiye'de çalışma gücü ve isteği olduğu halde, iş bulamayanların sayısı her geçen gün artıyor. Bu durum, ekonominin iyiye gitmediğinin en büyük delilidir. Şu gerçek unutulmamalı. Ekonomide asıl olan işsize iş bulmaktır. Ayrıca aş bulmaktan söz etmiyoruz. Zira aş bulmak iş bulmaya bağlıdır. İşi olanın, haliyle aşıda olur. Bunun dışında işsiz kalmak istisnai bir durumdur. Ekonomimizin iyiye gitmediğini gösteren başka göstergelerde var. İşte onlardan bir kaçı. Cari açık sürekli büyüyor ve bu açık sıcak para girişiyle kapatılıyor. İhracatımızın önümüzdeki günlerde yavaşlama olasılığı yüksek. Çünkü bu kadar düşük kâr marjıyla ihracat sürdürülemez. Buna karşılık vadeli olarak ithalatın artması da ayrı bir tehlike oluşturmaktadır. Peki bu tehlikelere karşı alınmış herhangi bir tedbir var mı? Biz göremiyoruz. Hükümetin tek derdi IMF'ye verdiği faiz dışı fazla sözünü tutmak. Hakkını yemeyelim, bu sözünü de ziyadesiyle tutuyor. Yıl sonunda yaklaşık 20.2 katrilyon liralık "Faiz dışı fazla" hedefinin % 74'ü yılın yarısında gerçekleşti. Bunun gerçekleşmesi için yatırım harcamaları rafa kaldırıldı. Sözün özü, artık rakamlara da yalan söylettirilemiyor. Zira onların yalanları da yalama oldu. Öyleyse yapılacak iş, rakamlardan önce, halkın haline bakmaktır. Bu yapıldıktan sonra, rakamlara bakmanın, rakamlarla konuşmanın bir anlamı olabilir.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
M. Hilmi Yıldırım / diğer yazıları
Meksika'ya yenildik
Türkiye 1 - 0 Meksika
Ferdi Zeyrek'in ölümüyle ilgili soruşturmada gelişme
2 şüpheli gözaltına alındı
"Bağımsız bir İskoçya İsrail ile ilişkileri kesecek"
İskoçyalı siyasetçiden sert tepki
Eski Arjantin Devlet Başkanı'nın cezası onandı
Yolsuzluktan 6 yıl hapis
ABD-Çin ticaret görüşmelerinde bir çerçeveye ulaşıldı
ABD Ticaret Bakanı Lutnick açıkladı
Aziz Yeniay'a yapılan saldırının yargılaması başladı
10 Şubat 2024'te saldırıya uğramıştı
İşte nedeni
Coca-Cola'ya anlamlı soruşturma
Soykırım acımasızca sürüyor
Şehit sayısı 55 bine yaklaştı
Çok sayıda ölü var
Avusturya'da okulda katliam
Afrika'ya gitmek hiç de ucuz değil
Kurban paraları gönüllüler için seyahat parası da oluyor
Gözyaşları sel oldu
Ferdi Zeyrek, son yolculuğuna uğurlandı
Kütahya Valisi'nden açıklama geldi
Simav'da korkutan deprem
Gazze'deki Emel Hastanesi Hizmet Dışı Kaldı
Dünya Sağlık Örgütü açıklama yaptı
4 aktivist İsrail'den sınır dışı edildi
Madleen'da son durum
Meksika'ya yenildik
Türkiye 1 - 0 Meksika
Ferdi Zeyrek'in ölümüyle ilgili soruşturmada gelişme
2 şüpheli gözaltına alındı
"Bağımsız bir İskoçya İsrail ile ilişkileri kesecek"
İskoçyalı siyasetçiden sert tepki
Eski Arjantin Devlet Başkanı'nın cezası onandı
Yolsuzluktan 6 yıl hapis
ABD-Çin ticaret görüşmelerinde bir çerçeveye ulaşıldı
ABD Ticaret Bakanı Lutnick açıkladı
Aziz Yeniay'a yapılan saldırının yargılaması başladı
10 Şubat 2024'te saldırıya uğramıştı
İşte nedeni
Coca-Cola'ya anlamlı soruşturma
Soykırım acımasızca sürüyor
Şehit sayısı 55 bine yaklaştı
Çok sayıda ölü var
Avusturya'da okulda katliam
Afrika'ya gitmek hiç de ucuz değil
Kurban paraları gönüllüler için seyahat parası da oluyor
Gözyaşları sel oldu
Ferdi Zeyrek, son yolculuğuna uğurlandı
Kütahya Valisi'nden açıklama geldi
Simav'da korkutan deprem
Gazze'deki Emel Hastanesi Hizmet Dışı Kaldı
Dünya Sağlık Örgütü açıklama yaptı
4 aktivist İsrail'den sınır dışı edildi
Madleen'da son durum
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.