Sayks-Piko anlaşmasının Rusya'ya bildirilmesi

 3 Ocak 1916 günü İngiliz ve Fransız temsilcilerinin imzaladığı SAYKS-PİKO antlaşması ile Osmanlı İmparatorluğunun toprakları İngiltere-Fransa-Rusya ve Osmanlının Hicaz Emiri Şerif Hüseyin arasında paylaşılır. Bu anlaşmanın yürürlüğe konulması, bağlaşıkları olan Rusya'nın onayının alınmasından sonra olacaktı. Bu nedenle anlaşmanın metni bir ön yazı ile 9 Mart 1916 günü Petrograd'daki İngiliz ve Fransız Elçilikleri vasıtası ile Sazonof'a iletilir. Ön yazı şöyledir: "Gerek Arabistan yarımadasında ve gerek Osmanlı İmparatorluğunun başka kısımlarında yaşayan Arapların, Türk egemenline karşı duygu ve düşünceler besledikleri yolunda kendilerince edinilen bilgilerin doğru olacağı inancına varan ve bu sırada Türk Hükümetine düşman ve bağlaşıklar yanında yer almaya eygin bir Arap Hükümetinin veya birleşik Arap Hükümetlerinin kurulmasını mümkün gören İngiliz ve Fransız Hükümetleri bu hükümetlerle görüşmelere koyuldular. Sorunu birlikte incelediler ve çözdüler. İş bu danışma sonunda aşağıdaki ülkeler üzerinde anlaşmaya varan iki hükümet daha ileri gitmeden önce bu ilkeleri Rus Hükümetine bildirmek istemişlerdir."Sazonof anlaşma hükümlerini okuyunca çök kızar. Çanakkale savaşları başlamadan önce kendisi İstanbul ve Boğazlar Bölgesini istediği zaman, İngiltere Güney İran ile Irak'ı, Fransa ise Kilikya ile Suriye'yi almayı söylemişlerdi. Ama antlaşma metnindeki paylaşım ise çok daha farklı bir şeydi. Kendisine göre bu hükümler Rusya'nın çıkarlarına tamamen aykırı idi. Evet kendisine temel isteği olan İstanbul ve Boğazlar verilmişti ama Fransa'ya Kilikya, oradan Sıvas, Sıvatsan Urmiye gölüne uzanan bir hattın güneyinde kalan, Doğu Anadolu'nun güney kısımları, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu toprakları veriliyordu. Kendisine ise İç Anadolu'nun küçük bir parçası ile Doğu Anadolu'nun kuzey kısımları ve Karadeniz Kıyıları veriliyordu. Sazonof'a göre bu durum kabul edilemezdi. Sazonof, İran'ı yalnız İngiltere ile paylaşmak istiyordu. 4 Mart 1916 tarihli Antlaşma ile İranı, İngiltere ile Hanikin-Isfahan- Bircad şehirlerini birleştiren hattın kuzeyi Rusya'ya, güneyide İngiltere'ye ait olmak üzere anlaşmışlardı. Ne işi vardı Fransa'nın İran topraklarında. Bu durumda Rus çıkar ve menfeatlerine aykırı olduğundan kabul edilemez maddelerdi.Sazonof, İngiliz ve Fransız elçileri ile yukarıdaki düşünceleri, kendisini ve Rusya'yı haklı çıkarmak için sert bir şekilde tartışır. Bu tartışmalar 10 Mart 1916 günü Petrograd'da gelen İngiliz temsilci Sör Mark Sayks ile devam ettirir.