Tarihteki Emevi Sarayları
03.12.2018 00:00:00
Emeviler Hz. Osman (r.a.) kabilesi Ümeyye oğullarıdır. Mekke'nin ordusunun komutanları ve idarecileri hep Ümeyye oğullarından olurdu. Nitekim Hz. Peygamber'in Medine'ye hicretinden sonra Müslümanlarla müşrikler arasında cereyan eden savaşlarda müşriklerin kumandanlığını Ümeyye oğulları liderleri yapmışlardı. Bedir Gazvesinde, Abdüşşemsoğulları'ndan Utbe b. Rebîa, Uhud ve Hendek gazvelerinde ise Emevîler'den Ebû Süfyân bu görevi yürütmüştü. (İslam ansiklopedisi, cilt:11, sayfa:88)
Hz. Osman'ın (r.a.) hilafeti zamanında İslam devletindeki birçok bölgenin valileri ve ordu komutanları hep bu kabileden olmuş, çok savaştıkları İslam devletinin bir anda idarecileri olarak ortaya çıkmışlardır. Hz. İmam Ali'nin (a.s.) Miladi 661 yılında şehadetinden sonra, 750 yılındaki Abbasi ayaklanmasına kadar devam eden, yaklaşık 90 senelik iktidarlarında Doğu Roma ve Sasaniler'in saraylarından çok daha debdebeli ve azametli saraylar inşa etmişlerdir.
Bu sarayların kalıntıları hâlâ Ortadoğu coğrafyasında gezilerek görülebilmektedir. Onlarca Emevî sarayından; Kuseyr Amra ve Meşatta saraylarının detayları ise diğerlerinden çok farklıdırlar.
Kuseyr Amra Sarayı, Ürdün'ün başkenti Amman'ın yaklaşık 85 km doğusunda bulunuyor. Milattan sonra 8. yüzyılda inşa edilen Kuseyr Amra sarayı, içinde hem garnizonu bulunuyor hem de Emevî halifelerinin ikametgâhlarını, çöl sarayının içinde bulunduruyor.
Emeviler döneminin, en iyi korunmuş duvar resimleri bu sarayda görülebilmektedir. Duvar resimlerinde avcılar, müzisyenler, dans eden kadınlar ve cüretkâr eğlence sahneleri, Doğu Roma, Bizans etkisi ile resmedilmiştir. İslam'ın Halifesi unvanını taşıyan, yaşantısı ile Müslümanlara Peygamber Efendimiz(s.a.a.) ahlakını örnek bir şekilde yaşatacak kişi nasıl böyle ahlaksız resimleri sarayının duvarlarına resmettirebilir?
Meşatta Sarayı, Amman'ın 28 km güneyinde bulunan Kraliçe Alia Havalimanı'nın hemen yanında yer alıyor ve ziyarete açık bulunuyor. Meşatta Sarayı'nın güney cephesi bugün Almanya'nın başkenti Berlin'deki Bergama müzesinin İslamî eserler bölümünün en büyük ve en önemli koleksiyon parçası olarak teşhir ediliyor.
Dünyadaki bir saray duvarının nasıl taş işçiliği ile bezendiğinin belki de tek örneği olan Meşatta Sarayı'nın bir cephesinin uzunluğu 40 metre, yüksekliği 5 Metre. Dört tarafındaki duvarların üzerindeki işlemelerde üzüm salkımları, asma yaprakları, rozetler, hayvan, insan figürlerinden oluşan süslemeler üçgen bölümler içinde yer alıyor. Her üçgenin ortasında bulunan gonca yaprağı motifinin içindeki desenlerin dikkatlice yakından bakıldığında, farklı bitki asma yapraklı desenler olduğu, şaşırtıcı bir şekilde görülebilmektedir.
Bir sarayın dış kale duvarında böyle bir taş işlemesi, yaşadıkları zamanda nasıl bir maddi güce malik olduklarının yanında gönül dünyalarının, Mevla'nın; sivrisineğin kanadı kadar değer vermediği bu dünyaya, nasıl yapıştıklarının en büyük delilidir.
Dünya'nın bu kadar malına mülküne değer veren kimselerin İslam'a katacakları bir kazanımın olmayacağını düşünüyorum.
İslam adına suyun başına geçip, suyun yönünü kendi değirmenlerine çevirenleri, Müslümanların çok iyi görmesi lazım. Müslümanların böyle idarecilerden görebileceği yalnız kuru bir zulümdür.
Ali Nezir / diğer yazıları
- Kâmil kul, kâmil mü’min / 19.04.2024
- Sizce zulüm nedir? / 08.03.2024
- Allah adına konuşmak / 26.02.2024
- Kimi sevmemiz lazım! / 25.12.2023
- Diyanet’e açık mektup / 17.11.2023
- ‘Ne mutlu Türk’üm’ diyen olun! / 10.11.2023
- Vatandaşlık hakları ve Alucralılık! / 04.11.2023
- Nice yüzyıllara / 30.10.2023
- Eğitimden ne anlıyoruz? / 21.09.2023
- Aldananlar ve aldatanlar / 07.09.2023
- Sizce zulüm nedir? / 08.03.2024
- Allah adına konuşmak / 26.02.2024
- Kimi sevmemiz lazım! / 25.12.2023
- Diyanet’e açık mektup / 17.11.2023
- ‘Ne mutlu Türk’üm’ diyen olun! / 10.11.2023
- Vatandaşlık hakları ve Alucralılık! / 04.11.2023
- Nice yüzyıllara / 30.10.2023
- Eğitimden ne anlıyoruz? / 21.09.2023
- Aldananlar ve aldatanlar / 07.09.2023
