Vanada dostluk olmaz

Milliyet'ten Güneri Civaoğlu, Türkiye'nin enerjide büyük oranda Rusya'ya bağlı olduğuna işaret ederek, bu alanda ciddi bir strateji geliştirmesi gerektiğini yazıyor Başbakan Erdoğan, "Rusya Devlet Başkanı Putin'in dostu olduğunu, kendisine söz verdiğini, Türkiye'nin doğalgaz sıkıntısı yaşamayacağını" söyledi. İşte güvence (!!..) Yani... Putin, Erdoğan'ın arkadaşı olmasaydı, doğalgaz vanalarını Türkiye'ye de kapatabilecekti. Soğuktan titreyecektik. Doğalgazla beslenen sanayi kesiminde üretim duracaktı(!!)Siyasetin ilkelerine aykırıSiyasette "ebedi dostluk ve ebedi iktidar yoktur."Buna karşılık... "Devletlerin menfaatları vardır."Ne Erdoğan'ın Türkiye'de, ne de Putin'in Rusya'da sürekli yönetimde kalacaklarını kim öngörebilir? Kişilerin dostlukları elbette bir katkı maddesidir ama o kadar... Devletlerin ilişkileri, "menfaat" hamurunda yoğrulur.Rusya'dan "fazlalık" veren doğalgaz miktarını ve fiyatlarını AKP hükümeti birkaç kez pazarlık masasına koyduğu halde sonuç alabildi mi?Putin, elbette Türkiye'nin doğalgazını kısmayacaktır. Hatta Ukrayna tarafından çalınması olasılığına karşı artıracaktır da...Avrupa ile farkımızAncak... Avrupa ile Türkiye'nin önemli bir farkı var.Avrupa enerji ihtiyacının yüzde 30'u doğalgaz. Bunun yüzde 70'i Rusya'dan sağlanıyor.Avrupa'nın doğalgaz sağlama seçenek çeşitleri var.Stok kapasitesi büyük.Türkiye ise tüm bu ölçütlerde tekliyor. Rusya'ya bağımlı.Rusya'nın doğalgaz satışı nedeniyle Türkiye'den "parasal" menfaatı, ciddi bir kriz nedeniyle "stratejik" menfaatının gerisinde kalırsa, işte o zaman korkulanlar olur.Bu durumda "Rusya'nın ticari güvenilirliğinin sarsılacağı" yolundaki romantik yorumlara gelince... Avrupa'nın doğalgazını kesmiyorsa, Türkiye'ye yaptığı, Ukrayna örneğinde olduğu gibi görmezden gelinebilir. Türkiye, enerji stratejisine, bu işte tüm geçmişi 3 yıl olan bir bakana, 3 yıl olan bir hükümete ve Putin'le dostluğa bırakmayacak kadar büyük bakmalıdır.Enerji savaşları21. yüzyılın en büyük casusları, "enerji" alanında görev yapıyor.Devletler, diğer devletlere ve enerji şirketlerine, küresel dev enerji şirketleri de devletlere, rakip şirketlere "ajan" yerleştiriyor.Bu ajanlar, öyle sıradan bilgisayar program kırıcıları, mini kameralarla çekmece karıştırıp dosyaların fotokopilerini çekenler, şifreli kasalardan dosya çalanlar değil.Onların çoğu, deneyimli jeoloji mühendisleri, üst düzey yöneticiler, iktisatçılar...Enerji sırlarını, stratejilerini saptayan yönetim kurullarında kararları oluşturan, oy kullananlar arasında yer alıyorlar.Ülkelerin stratejileriBunları, hesabına çalıştıkları ülkelerin, şirketlerin çıkarlarına göre yapıyorlar.Artık, ülkeler kendileri petrol üreticisi olmasalar da, "olası petrol yatakları olan alanları" satın alıyorlar. AB ülkeleri enerji alanları satın almak için sessiz ve derinden ilişkiler kuruyorlar. Örneğin, Berlusconi, Kazakistan'dan İtalya için enerji alanları satın almak ya da kiralamak peşinde. Çin, Sudan ve Nijerya'da petrol alanları kapattı.Fakat... En sağlamı, giderek bir enerji terminali haline gelmekte olan Türkiye'yi Avrupa'nın 3. atardamarı yapmak projesi güncelleşti.Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı devreye girdi.Ege'den Yunanistan'a, oradan da iki kanalla Avrupa'ya doğalgaz taşıyacak Şahdeniz Projesi 2006'da devreye girecek. Ceyhan'da LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) ve kaliteli akaryakıt üretecek rafineler 3 yıl içinde devreye girecek.MTA, Doğu Karadeniz'de yoğun petrol arama faaliyetlerini sürdürmekte. Suriye ve Azerbaycan'da da petrol arama alanları kapatmak girişimi var.BP, geleceğinin önemli bölümünü Türkiye'deki enerji terminaline ve yeni petrol arama alanlarına bağlamış bulunuyor.Bu süreç içinde Türkiye, dış enerji girdi kanallarının tıkanması halinde enerji ihtiyacını kısmen de olsa karşılayacak nükleer santrallarını -bunu gönlüm hiç istemiyor ama- kurmalı mı?Son söz: Vanada dostluk olmaz.