logo
12 TEMMUZ 2025

Zirai don nedir? Tarımsal üretim üzerindeki etkileri

İklim değişikliği, hava olaylarının öngörülemezliğini artırdıkça zirai don riski de değişkenlik göstermektedir. Bahar aylarında artan sıcaklıkla birlikte bitkilerin erken uyanması, sonrasında yaşanan ani soğuklarla birlikte don hasarını daha da artırmaktadır. Bu nedenle, tarımsal üretimde daha fazla dikkat ve teknoloji desteği gerekmektedir.

14.04.2025 13:28:00
Bayram Çoşgun
Zirai don nedir? Tarımsal üretim üzerindeki etkileri
Zirai don nedir? Tarımsal üretim üzerindeki etkileri
Zirai don, tarım alanlarında ürünlerin gelişimini olumsuz yönde etkileyen, ciddi verim kayıplarına neden olabilen bir doğa olayıdır. Basitçe tanımlamak gerekirse, hava sıcaklığının bitkilerin zarar görebileceği seviyelere düşmesiyle meydana gelen don olayıdır. Özellikle ilkbahar başı ve sonbahar sonu gibi mevsim geçişlerinde daha sık görülür.

Zirai Donun Oluşma Şartları
Zirai don genellikle üç farklı şekilde oluşur:

Radyasyonel Don (Işınım Donu): Açık ve rüzgarsız gecelerde, yer yüzeyi hızla ısı kaybederek soğur. Bu soğuma toprağın ve yakınındaki havanın sıcaklığını düşürür, özellikle alçak bölgelerde don riski artar.

Adveksiyon Donu: Soğuk hava kütlesinin bölgeye dışarıdan gelmesiyle meydana gelir. Bu tür donlar daha geniş alanları etkiler ve daha şiddetlidir.

Yüksek Seviyeli Don (Yüksek Atmosfer Donu): Yüksek atmosferdeki soğuk hava kütlesinin yeryüzüne inmesiyle oluşur. Rüzgarla birlikte etkili olur ve ani sıcaklık düşüşlerine neden olabilir.

Bitkiler Üzerindeki Etkileri
Bitkiler, farklı gelişim evrelerinde dona karşı farklı hassasiyetler gösterir. Özellikle çiçeklenme ve meyve tutumu dönemlerinde meydana gelen don, ürün kalitesi ve miktarı üzerinde büyük kayıplara neden olabilir. Zirai donun etkileri şunlardır:

Genç sürgün ve tomurcukların zarar görmesi

Meyvelerin şekil bozukluğu ve çatlaması

Verim kaybı ve kalite düşüşü

Fidelerin tamamen yok olması

Zirai Donla Mücadele Yöntemleri
Çiftçiler, zirai dona karşı çeşitli yöntemlerle önlem almaya çalışır. Bunlar arasında en yaygın olanlar şunlardır:

Aktif yöntemler: Isıtıcı sistemler, rüzgar makineleri, sisleme sistemleri gibi doğrudan ısıyı artırmayı amaçlayan yöntemler.

Pasif yöntemler: Dayanıklı türlerin seçilmesi, erken hasat, doğru dikim zamanı gibi önleyici yaklaşımlar.

Toprak ve su yönetimi: Toprağın nemli tutulması ısıyı daha iyi tutar, bu da don riskini azaltır.


Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
Leman Dergisi'nin karikatür soruşturmasında gelişme
Firari yazı işleri müdürü gözaltına alındı
Silah bırakma gösterisi
Bir grup terörist silah yaktı ve gitti
Bahçeli'den silah bırakma açıklaması
'PKK’nın kurucu önderliği sözünü tuttu'
30 terörist silahlarını imha edecek
PKK sembolik silah bırakıyor
'Gazze'deki sivillere defolun diyoruz'
Katil Netanyahu'dan küstah tehdit
Tedavi altındaydı
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut öldü
İsteyen herkes başkan adayı olamazmış
Zorbalık derneklere de sıçradı
LGS sonuçları açıklandı
Tercihler 14 - 24 Temmuz arası
Srebrenitsa Soykırımının yıl dönümü
Soykırımın 7 kurbanı toprağa verilecek
Kartalkaya'da yakınlarını kaybedenler konuştu
170 gün geçti 'artık yeter'
Mısır'dan 'Avrupalı İmamlar'ın İsrail ziyaretine tepki
'Utanç verici bir manzara'
Mısır ve Çin'den 'milli paralarla ticaret' hamlesi
3 anlaşma imzalandı
ABD, Kanada'ya yüzde 35 ilave vergi uygulayacak
Trump: 1 Ağustos'ta başlıyor
Erdoğan'dan kritik atamalar
Üniversitelere rektör atadı
4 kişideki para 750 milyon kişiden fazla
İşte gelir adaletsizliğinin geldiği nokta
Leman Dergisi'nin karikatür soruşturmasında gelişme
Firari yazı işleri müdürü gözaltına alındı
Silah bırakma gösterisi
Bir grup terörist silah yaktı ve gitti
Bahçeli'den silah bırakma açıklaması
'PKK’nın kurucu önderliği sözünü tuttu'
30 terörist silahlarını imha edecek
PKK sembolik silah bırakıyor
'Gazze'deki sivillere defolun diyoruz'
Katil Netanyahu'dan küstah tehdit
Tedavi altındaydı
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut öldü
İsteyen herkes başkan adayı olamazmış
Zorbalık derneklere de sıçradı
LGS sonuçları açıklandı
Tercihler 14 - 24 Temmuz arası
Srebrenitsa Soykırımının yıl dönümü
Soykırımın 7 kurbanı toprağa verilecek
Kartalkaya'da yakınlarını kaybedenler konuştu
170 gün geçti 'artık yeter'
Mısır'dan 'Avrupalı İmamlar'ın İsrail ziyaretine tepki
'Utanç verici bir manzara'
Mısır ve Çin'den 'milli paralarla ticaret' hamlesi
3 anlaşma imzalandı
ABD, Kanada'ya yüzde 35 ilave vergi uygulayacak
Trump: 1 Ağustos'ta başlıyor
Erdoğan'dan kritik atamalar
Üniversitelere rektör atadı
4 kişideki para 750 milyon kişiden fazla
İşte gelir adaletsizliğinin geldiği nokta
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.