logo
29 MART 2024

Devlet ve Piyasa

22.11.2008 00:00:00


İnsanlar için sosyal hayat, sosyal hayat için de devlet ve piyasa şarttır. Bu, sosyal bir kanundur. Sosyal kanunlar, tabiat kanunları gibidir, değişmez, değiştirilemez. Onun içindir ki, insanoğlu dünya sahnesine çıktığı günden itibaren devlet ve piyasa birlikte var olmuş, kıyamete kadar da birlikte yaşayacaktır. Birinin diğerinin yerine ikame edilmesi mümkün değildir. Tarih boyunca bunu deneyenler çıkmış, ancak muvaffak olamamışlardır. En yakın örnekler, sosyalizm ve kapitalizm uygulamalarıdır. Sosyalizm, piyasayı kaldırmaya çalışmış, fakat başaramıştır. Başaramazdı, zira mal değişimi, yani piyasa sosyal bir kanundur. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği yöneticileri, bu kanunu  kaldırmak için çok uğraştılar, akıl almaz yöntemlere başvurdular, sonunda çaresizliklerini kabul ettiler. Ermenistan Komünist Partisinin şefi  Karen Demirciyan, 12 Şubat 1975 tarihinde yaptığı bir konuşmada, "vatandaşların günlük hayatın her safhasında komünist hedefleri tek ettiklerini, kapitalistler gibi kâr ve menfaat peşinde koştuklarını, devlet mallarını çalarak sattıklarını" itiraf etmek zorunda kalmıştır. Komünizmin uygulandığı dönemlerde, bütün yasaklara rağmen, yine sınırlı da olsa, kaçak bir piyasa oluşuyordu. Özellikle, çocuklar için özel öğretmen tutmak, bir statü sembolü haline gelmişti. Moskova'da duvar ve ağaçlara gizliden gizliye 'özel öğretmen' reklâmları asılmaktaydı. İmtiyazlı aileler, çocuklarının özel öğretmenleriyle övünüyorlardı. Devletin arabaları bile taksi olarak çalıştırılıyordu. Hasılı, komünistler, piyasayı kaldıramadılar, piyasanın bozulmuşu olan karaborsaya teslim oldular.'En iyi devlet, en az yöneten devlettir' anlayışıyla hareket eden kapitalistler ise, sosyalizmin aksine, ekonomi yönetiminin tamamiyle piyasaya bırakılmasını, piyasanın 'görünmez el' vasıtasıyla kendi kendini yöneteceğini savundular. 1929 yılında 'Ekonomik Buhran' çıkıp, kapitalizm duvara toslayınca, kapitalistler şaşırdılar. Ne yapacaklarını bilemediler. Keynes, "kriz dönemlerinde görünmez elin çalışmadığını, krizlerde devletin mutlaka müdahale etmesi gerektiğini"  ileri sürerek,  kapitalistlerin deyimiyle 'kapitalizmde ihtilâl' yaptı. Aslında, ortada 'ihtilâl' diye adlandırılacak bir durum yoktu. Düpedüz kapitalizmin teorisinden sapma vardı. Bir başka deyişle, kapitalistler de, dara düşünce zorunlu olarak sosyal kanunlara uymaktadırlar. Dahası, en ünlü kapitalistler bile sosyal kanunları inkâr etmiyorlar. Bunlardan biri Hayek'tir. Hayek,  "ekonomi insan yapısı değil, ama içinde insan vardır" diyerek, değişmez, değiştirilemez, sosyal kanunları kabul ettiğini ilân etmiştir. Son küresel kriz, 'sosyal kanun' gerçeğini bir kere daha ortaya koydu. O da şudur: "Ekonomi yönetimi tümüyle piyasaya bırakılamaz ve ulusüstü şirketler, devletlerin yerini alamazlar. Devletin yeri ayrı, piyasanınki ayrıdır. Hepsi yerli yerinde gerektir". Sözün özü, sosyalizm ve kapitalizm, insan yaratılışına, dolayısıyla sosyal kanunlara uymayan, bilim dışı modellerdir. Bu iki modelin çökmesinde, insanlığı bunalımlara sürüklemesinde, asıl sorgulanması gereken, 'ekonomi bilimi' adı altında sunulan safsatalardır. Sosyalizmin, ekonominin merkezine devleti, kapitalizmin, piyasayı koyması, "kaynaklar sınırlıdır" temel kabulüne, daha doğrusu inancına dayanmaktadır. Esasen, "kaynaklar sınırlıdır"  tezi, Ahd-i Atik ve Ahd-i Cedit'ten alınmış, batıl bir inancın, ekonomideki ifadesidir. Prof. Dr. Haydar Baş, "kaynakların sınırsız, ihtiyaçların sınırlı" olduğunu ispat ederek, ekonomi bilimini gerçekler üzerine oturtmuş, sosyalizm ve kapitalizmden farklı olarak, ekonominin merkezine insanı koymuş ve sosyal kanunlara uygun olan 'Milli Ekonomi Modeli'ni insanlığa armağan etmiştir. Artık, sarp kayalıklarda yol aramaya gerek kalmamıştır. Cemil Meriç'in dediği gibi, "iki yol var insanlık için: Kendi kendini imha veya insanlaşmak" (Umrandan Uygarlığa, s.106). Eğer, insanlaşmak istiyorsak, insanı merkez alan 'Milli Ekonomi Modeli'ni uygulamamız kaçınılmazdır. Aksi halde, insanlık, sosyalizm-kapitalizm, devlet-piyasa diyerek, sarkaç gibi gidip gelir, krizler, buhranlar, sıkıntılar, ıstıraplar içerisinde  felâkete sürüklenir.  

 
 
M. Hilmi Yıldırım / diğer yazıları
Murat Ağırel'den iki yeni belge
Gizli servet deştikçe fışkırdı!
'Mazlumlara yaptığımız yardım için mimlendik'
Erdoğan da Gazze istismarı yaptı
Türkiye'nin en genç başkan adayı BTP'den
BTP Kadirli Adayı 18 yaşında
İsrail, Gazze'de önüne geleni öldürdü
171 BM çalışanı hayatını kaybetti
Mehmetçikin yolunu açma çalışması
Kar kalınlığı 7 metreyi buldu
Mansur Yavaş, Haymana'da vatandaşlarla buluştu
"Bir oy çok önemli"
Vatandaş geçim için karta yüklendi
Yüzde 122 artış!
Moskova'daki terör saldırısı
Can kaybı 144'e yükseldi
Patlamanın ardından yangın çıktı
Villanın bodrumunda ceset bulundu
AKP'li başkan 2 bin lira için halkı sıraya dizdi
Paralar seçimden sonra yatacak!
İsrail bu kez Suriye'ye saldırdı
38 kişi hayatını kaybetti
Seçil Erzan davasında önemli gelişme
Belgedeki imza sahte çıktı
Otomobilini park edip dilenmeye gitti
Yaşı daha da şaşırttı
Seçim zoruyla çevreci oldu
'Gündemimizde yok'
Murat Ağırel'den iki yeni belge
Gizli servet deştikçe fışkırdı!
'Mazlumlara yaptığımız yardım için mimlendik'
Erdoğan da Gazze istismarı yaptı
Türkiye'nin en genç başkan adayı BTP'den
BTP Kadirli Adayı 18 yaşında
İsrail, Gazze'de önüne geleni öldürdü
171 BM çalışanı hayatını kaybetti
Mehmetçikin yolunu açma çalışması
Kar kalınlığı 7 metreyi buldu
Mansur Yavaş, Haymana'da vatandaşlarla buluştu
"Bir oy çok önemli"
Vatandaş geçim için karta yüklendi
Yüzde 122 artış!
Moskova'daki terör saldırısı
Can kaybı 144'e yükseldi
Patlamanın ardından yangın çıktı
Villanın bodrumunda ceset bulundu
AKP'li başkan 2 bin lira için halkı sıraya dizdi
Paralar seçimden sonra yatacak!
İsrail bu kez Suriye'ye saldırdı
38 kişi hayatını kaybetti
Seçil Erzan davasında önemli gelişme
Belgedeki imza sahte çıktı
Otomobilini park edip dilenmeye gitti
Yaşı daha da şaşırttı
Seçim zoruyla çevreci oldu
'Gündemimizde yok'
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.