logo
19 MART 2024

Doların düşmesi ne anlama geliyor?

01.12.2018 00:00:00
Dolar, ABD Başkanı'nın bir tweetiyle 7,5 liralara çıktıktan sonra bugünlerde 5,15'ler seviyesinde seyrediyor. Neden çıktığını herkes çok iyi biliyor da, neden düştüğü konusunda çoğu kişi haberdar değil… Dilerseniz bugün bu konuyu biraz irdeleyelim.
Devlet eski Bakanı Doç. Dr. Işın Çelebi, Türkiye'ye bu yıl "kaynağı belirsiz" 17 milyar dolar para girdiğini belirterek, "Büyüme düşecek, işsizlik ve buna bağlı olarak sosyal problemler artacak. Bu tablo her şeyi anlatıyor. Stagflasyona gidiyor Türkiye" ifadelerini kullandı. Eski Bakan'ın açıklamalarından anlıyoruz ki, dolardaki düşüşün asıl sebebi yüksek miktarda kaynağı belirsiz para girişi. Ve bu giriş pek Türkiye'nin hayrına değil…
Analistler, Türk Lirası'na özellikle Londra'dan ciddi bir talebin olduğunu ve net satıcının yabancılar olduğunu belirtiyorlar. Türkiye'deki döviz mevduatındaki artışın da buna işaret ettiğini ifade ediyorlar. 
Peki, Londra'daki küresel fonların TL'yi talep etmesindeki sebep ne?
Hatırlarsanız, geçtiğimiz aylarda önce Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, ardından da Maliye Bakanı Berat Albayrak Londra'daki fon sahipleriyle görüşmeler gerçekleştirmişti. 
Fon sahipleri, Türkiye'deki faiz oranlarının düşüklüğünden bahsetmişlerdi.
Hatta İngiliz Financial Times gazetesinde ekonomist Steve Hank, Türkiye'deki gerçek enflasyonun yüzde 40'ların üstünde olduğunu ve faizlerin de yüzde 40'ın üstüne çıkartılması gerektiğini belirtmişti.
Gelinen noktada üst üste alınan kararlarla Merkez Bankası politika faizini yüzde 25'in üstüne taşıdı. Bu faizin yüzde 25'ler düzeyinde olması demek, bankaların bu faizle MB'den para alabilmesi ve kârını koyarak yüzde 40'lar seviyesinde satması demek… 
Otomatikman faizler İngilizlerin istediği noktaya, en azından reel sektöre verilen krediler bazında gelmiş oldu. İngiliz fonları ise yüzde 25'ler seviyesinde faiz getirisiyle TL'ye yatırım yapıyorlar. 
Böyle bir faiz geliri Batılı ülkelerin hiçbirisinde yok. 
Analistler kurlardaki düşüşle alakalı dört neden gösteriyorlar: FED'in 2019'da agresif faiz artırmayacağı beklentisi ile ABD'nin 10 yıllık faizlerindeki düşüş, petrol fiyatlarındaki gerilemenin Türkiye'nin cari açığını azaltması, ABD-Türkiye ilişkilerinin düzelmesi ve TL'nin faizinin yüksek olması…
Hepsinin mutlaka etkisi vardır ama yukarıda da izah ettiğimiz gibi asıl neden TL'deki faizlerin yüksek olması ve bu sebeple İngiliz fonlarının akışı… Şimdilik, büyük bir tavizle -faiz artışıyla- fon akışı sağlandı ve dolar kuru aşağıya çekilebildi, fakat bu istikrar getirir mi, kalıcı olabilir mi? Tavize dayalı dalgalı kur politikası ekonominin pamuk ipliğine bağlanması demektir. Çıkarlar çatışır dolar fırlar, taviz verirsin dolar düşer ama çıktığında da düştüğünde de kaybeden hep sen olursun.
Bugün üretim yapan reel sektörün en büyük problemi maliyetlerdeki artış, pazardaki daralmadır. 
Dolar fırladığında üreticiler frene basmak zorunda kaldılar, çünkü finansımız dolara bağlı, hammadde ve enerji ithal olduğu için onlar da dolara bağlı… 
Doğal olarak maliyetler katlanarak arttı ve üretim durma noktasına geldi.
Yaşanan iflaslar, konkordatolar bunun göstergesi…
Dolar düştü, ekonomik tablo yine değişmedi, değişmesi de mümkün gözükmüyor. Neden mi? Maliyet artışının tek nedeni dolar kuru artışı değildir. Faiz artışı da maliyetleri tetikleyen en büyük etkenlerden... Faizlerin üretici ve tüketiciler için yüzde 40'lar seviyesine yükselmesi maliyetleri en az bu oranda artırmaktadır.
Üreticilerin bu kadar kar elde edebilmesi asla mümkün değil, tüketicilerin de bu faizlerle kredi alıp, geri ödeme yapabilmesi mümkün değil. Reel sektör üretim yapamayacak, vatandaşlar da tüketim yapamayacak, yaparsa da asla ödeme imkanı bulamayacak.
İşte buna yüksek enflasyon, işsizlik, kepenk kapatma ve küçülmenin aynı anda yaşandığı "stagflasyon" denir.
Hazine eski Müsteşarı Dr. Mahfi Eğilmez, Türkiye'nin stagflasyona gittiğini teyit ederek, sanayinin Temmuz-Eylül dönemi büyümesi sıfır! Çok ciddi çakılma var. Bu durum ülkeyi tehdit ediyor" dedi ve "Stagflasyona girmenin şartı büyümenin 'sıfır' olmasıdır. Bu yıl Ekim-Kasım döneminde büyümenin sıfıra inme ihtimali yüksek" ifadelerini kullandı.
Bugünkü gibi dolara dayalı bir ekonominiz varsa, asla istikrara kavuşamazsınız, çünkü ekonominin dizginleri elinizde değildir. Hem dolara bağımlıyız, hem de dalgalı kur politikası uyguluyoruz, dolayısıyla istedikleri gibi finansal sistemimizle ve ekonomimizle oynayabiliyorlar, siyasi tavizleri de kopartabiliyorlar.
Bu girdaptan kurtulmanın tek çaresi, Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli'dir.
Zira Milli Ekonomi Modeli (MEM) emek ve üretim karşılığı basılan "Milli Para"yı sistemin merkezine koymuştur. Ülke dışında hangi fırtınalar yaşanırsa yaşansın, paramız bağımsız olduğu için bunlardan asla etkilenmez ve istikrar sağlanır.
MEM'de reel sektörün üretimde kullandığı hammadde ve enerji başta olmak üzere bütün girdiler yerli ve millidir. Kur artışları maliyetleri asla etkilemez. Finansın sıfır faizle üreticiye sunulması, faiz üzerinden elde edilen haksız kazançları ortadan kaldırmaktadır.
Tüketicinin ise zaten krediye ihtiyacı kalmayacaktır, çünkü MEM'de sosyal devlet projeleri ve asgari ücret onun tüm ihtiaçlarını karşılayacak düzeydedir. 
Bu şekilde yabancıların ve yerli uzantılarının tüm sömürü politikaları ülkemizde tarih olacaktır. Bu sebeple, "Bu işi Prof. Dr. Haydar Baş ve kadrosu yapar." 
Başkaları asla yapamaz, daha da batırır.
 
Murat Çabas / diğer yazıları
Rıza göstereceği tek 'darbeyi' açıkladı
'Ben o darbeye teslim olurum'
'Kazanamazsam geleceğimi düşünmem gerekir'
TİP'in Zan kararının perde arkası
MOSSAD Başkanı ve HAMAS lideri masada
Esir takası müzakereleri başladı
Filistinlilerin arazisine mahkeme el koydu
Gasp devam ediyor
Para sayılan ofisin sahibi avukatın ifadesi
'3 saat boyunca para getirdiler'
İsrail'den Refah'ta yeni katliam
En az 14 Filistinli öldürüldü
Rize'de il müdürünü görevden aldı
Erdoğan'dan yeni atamalar
Süleymaniye hatadan dönmeli
İstikrarı hakim kılmakta kararlıyız
8 yılda çıkan yerli sermaye 600 milyar dolar
Parası olan kaçırıyor, olmayan kaçıyor
Kaftancıoğlu da ifadeye çağrıldı
İki şüphelinin ifadesi ortaya çıktı
Erdoğan 4. Kolordu Komutanlığı'nda konuştu
Irak ve Suriye mesajı
Utan dünya!
Bombalardan kurtulanlar açlıktan ölüyor
Ali Koç'tan tarihi çıkış
'Gerekirse bir alt lige düşeceğiz'
TİP adaylığını çektiğini duyurmuştu
Ses kayıtları yayınlandı
İmamoğlu İnşaat Genel Müdürü ifade verdi
'Para sayma' soruşturması sürüyor
Rıza göstereceği tek 'darbeyi' açıkladı
'Ben o darbeye teslim olurum'
'Kazanamazsam geleceğimi düşünmem gerekir'
TİP'in Zan kararının perde arkası
MOSSAD Başkanı ve HAMAS lideri masada
Esir takası müzakereleri başladı
Filistinlilerin arazisine mahkeme el koydu
Gasp devam ediyor
Para sayılan ofisin sahibi avukatın ifadesi
'3 saat boyunca para getirdiler'
İsrail'den Refah'ta yeni katliam
En az 14 Filistinli öldürüldü
Rize'de il müdürünü görevden aldı
Erdoğan'dan yeni atamalar
Süleymaniye hatadan dönmeli
İstikrarı hakim kılmakta kararlıyız
8 yılda çıkan yerli sermaye 600 milyar dolar
Parası olan kaçırıyor, olmayan kaçıyor
Kaftancıoğlu da ifadeye çağrıldı
İki şüphelinin ifadesi ortaya çıktı
Erdoğan 4. Kolordu Komutanlığı'nda konuştu
Irak ve Suriye mesajı
Utan dünya!
Bombalardan kurtulanlar açlıktan ölüyor
Ali Koç'tan tarihi çıkış
'Gerekirse bir alt lige düşeceğiz'
TİP adaylığını çektiğini duyurmuştu
Ses kayıtları yayınlandı
İmamoğlu İnşaat Genel Müdürü ifade verdi
'Para sayma' soruşturması sürüyor
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.