Irak'ta dengeler

Irak'ta önceden bilinen seçim sonuçları açıklandı. Sürpriz yok, sonuçlar küçük sapmalar haricinde beklendiği gibi. Iraklı Şiiler oyların yüzde 48'ini alarak 132 sandalyeyle birinci olurken, Barzani ve Talabani'nin Kürt ittifakı yüzde 25'lik oyla 71 sandalye alarak ikinci oldu. Kukla Başbakan İyad Allavi'nin partisi de yüzde 14 civarında oy alarak 38 sandalye elde ederken, seçimlere katılmayan Sünni grup ancak 5 sandalye, hamilerinden ses çıkmayan, sahipsiz, gariban Türkmenler ise sadece 3 sandalye kazanabildiler. Kerkük'teki manzara-i umumiye ise tek kelimeyle vahim! Kürtler 237 bin oy, şehrin gerçek sahibi olan Türkmenler ise 73 bin oy aldı. Türkiye ise sadece kınadı!

Iraklı komünistler 2, Asuriler ise 1 sandalye ile temsil edilecekler. Bush'un "Birliğin Durumu" konuşmasında, Laura Bush'un yanında dekor olarak duran Sünni Adnan Paçacı ise sadece ve sadece binde bir oranında oy alarak Bush'un nefesinin kaç kuruş ettiğini cümle aleme gösterdi!

Dediğimiz gibi Irak seçimlerinde sürpriz yok. Sonuçlar önceden tayin edildiği oranlarda çıktı. Şiiler tek başlarına mutlak çoğunluğa ulaştırılmazken, Kürtler gerçek oylarının birkaç kat fazlasıyla ödüllendirilip Irak'ın geleceğinde ABD'nin truva atı olarak Şiileri dengelemek üzere ikinci parti olarak meydana sürüldü. Şiiler mevcut sistemde tek başlarına hareket edemeyecekler. Kürtlerle pazarlığa mecburlar. Bu da Talabani'nin Devlet Başkanlığına behemahal razı olmaları anlamına geliyor. Nitekim seçim sonuçları açıklanır açıklanmaz Reuters "seçimin asıl galibi Talabani" yorumunu yaptı. Talabani de, "Şiiler başbakanlık görevini üstlenmek için ısrar ediyor ve Kürtlerin devlet başkanlığı görevini üstlenmesini destekliyor" açıklamasını yaparak malumu ilan etti.

Peki bundan sonra Irak'ta siyasi süreç nasıl işleyecek?

275 sandalyeli Ulusal Meclis bir devlet başkanı ve iki devlet başkan yardımcısını üçte iki çoğunluk esasına göre seçecek. Seçilecek devlet başkanı ve iki yardımcısı da bir başbakan ve kabineyi belirleyecek. Son olarak bu isimler parlamento tarafından onaylanacak. Şiiler 6-7 sandalye daha kazanabilseler Kürtlere ihtiyaç duymadan istediklerini yapabileceklerdi ama dengeler öyle hassas ayarlandı ki, Kürtler olmadan, hiçbir kilit açılamıyor. İyad Allavi'nin Kürtlerle ittifak arayışları da Sistani karşısında "laik Şii- Kürt" dengesinin bir alternatif olarak gösterilmesinden başka bir şey değil. Daha doğrusu Sistani'ye ABD'nin aba altından gösterdiği alternatif sopası. İddia edildiği gibi ABD'nin seçim sonuçlarından memnun olmama durumu yok. Fakat yine de Şiilerin dini ağırlıklı bir Irak yönetimiyle Şii İran yörüngesine girmesinden endişe ediliyor. ABD'nin kafasında bu endişeyi gidermek için kısa ve orta vadeli iki formül mevcut. Birincisi Kürtlerle dengeyi kurup Irak yönetimini hiçbir zaman Şiilerin insafına terk etmemek. Bu, şu an uygulamaya sokulan kısa vadeli çözüm. İkincisi ise, İran'a operasyon düzenleyerek, Iraklı Şiilerin yörüngesine girebilecekleri bir İran bırakmamak! İkinci formül çantada keklik olmadığı için birinci üzerinde yoğunlaşıyorlar.