17 Mart 1916 günü, Osmanlı Asya'sının paylaşımı için yapılan toplantıda, Arap ve Yahudi'lerin durumu karalaştırılırken İngiliz elçisi Yahudilerin isteklerini söyler Filistin'de Yahudilerin, uluslar arası bir yönetim istemediklerini bildirir. Sazonof, Bu konudaki düşüncesini şöyle açıklar: Filistin'e gelince Kutsal Bölgede bulunan bütün Ortodoks kurumlarına kendi dinsel yayın ve davranışlarında özgür bir buyrultu sağlanılması ve bunların var olan eski hukuk ve imtiyazları korunulması koşulu ile Rusya Hükümeti her türlü tasarıyı uygun görür. Yahudi Göçmenlerin de bu ülkede yayılıp yerleşmesine karşı bir şey demez.Fransa Büyük Elçisi, İngiltere'nin Yahudilerle ilgili düşüncesinden dolayı, İngiltere'nin Yahudileri himayesine alarak Filistin yönetimini ele mi geçirmek istiyor düşüncesi ile 26 mart 1916 tarihinde Sazonof'la bu konuyu görüşmeye gider. İngilizlerin Filistin'de bir yönetim kurmalarını önlemek için görüşmeler yapar. Sonra ayni gün Sazonof'a şu yazıyı gönderir: "? eğer Cumhuriyet hükümeti, Filistin'in, Fransız Suriye'sinin içine alınması işinde Büyük Britanya hükümetinin onayını elde ederse, İmparatorluk Hükümetinin buna karşı olmayacağını açıkladınız? Bundan sonra Filistin'de uygulanacak hükümet ne olursa olsun istenildiği gibi olacağını inancalar."Sazonof, 2 Nisan 1916'da Anadolu topraklarının Fransa ile paylaşılması ve Ermeniler ile ilgili istekleri bir rapor haline getirerek görüşülmesi için Dışişleri komisyonuna gönderilir. Sazonof'un Raporu: ""Rusya şimdiye kadar istediği gibi bundan sonra da istediği gibi kendi ülkesini millileştirmek yani(Ruslaştırmak)isteyecektir. Ona bitişik olan illerdeki Fransız menfaatleri ise ele geçirilen yerlerin en iyi ve sıkı biçimde işletilmesine hasredilecek ve yönetim bakımından Fransa eline geçecek halk ve oymaklara elden geldiği kadar olağan üstü bir yönetim ve sosyal biçim uygulayacak, onlara muhtariyet verecektir. Bu ise Rus menfaatlerine aykırıdır. Fransa Kuzey-Anadolu'da ve bütün bizim sınırımız boyunca demiryolları imtiyazları elde etmekle Küçük Asya'nın bütün bu kısmında fiili bir üstünlük sağlayacaktır ve Ermeni ahali için, belki de ileride Türkiye ve Rusya'da ki Kürt ahali için önemli ölçüde çekici bir kuvvet vücuda getirmiş bulunuyor. Fransızlar bu yolda uzun zamandan beri Fransız nüfuzunu berkitmek için zemin hazırlayan kendi misyoner teşkilatlarından faydalanacaktır. Bu Fransız misyoner teşkilatları ve yine bunların yanında ayrıca Amerikan misyoner teşkilatları Ermenilerin teveccüh, sevgi ve ülkülerini Rusya'dan ve Rus hükümetinden ayırmak ve uzaklaştırmak için zaten şimdiye kadar gereken çalışmaları yapmışlardır. Yeni duruma göre bundan önemli faydalar bekleyebilirler." Komisyon, Sazonof'un bu raporuna göre Osmanlı Asya'sının Fransa ile paylaşımı konusunda Rus çıkarlarını koruyacak önlemleri alır. Sazonof, Dışişleri Komisyonunun almış olduğu bu önlemler doğrultusunda, Anadolunun taksimini İngiliz ve Fransız elçileri ile tartışarak 26 Nisan 1916 da gerekli anlaşma kararlarını aldırır.Anlaşma Kararları: 1- Rusya Hükümeti Erzurum, Trabzon, Van ve Bitlis vilayetlerini, Trabzon batısından Karadeniz kıyısında seçilecek bir noktaya kadar kendi ülkesine katacaktır. 2-Van ve Bitlis'in güneyine doğru Muş, Siirt, Dicle vadisi ile Cezire-i İbn-i Ömer ile Amadiye'ye egemen bulunan dağların arasında kalan Kürdistan Bölgesi ile Mergaver Bölgesi Rusya'ya bırakılacak ve Rusya'da buna karşılık Aladağ ile Kayseri, Akdağ, Yıldızdağ, Zara, Eğin ve Harput arasındaki yerlerin Fransa'yla ilgili olacağını onaylayacaktır. 3-Rus Hükümeti, Rusya'ya bırakılan Osmanlı topraklarında, daha önce Osm. Hükmet ince Fransız uyruklarına verilen Demir Yolu imtiyazını onlara bırakmayı kabul eder.4- Bu iki ulusa ait müesseseler, idareler, dinse, kültürel ve sağlık işleri le ilgili müesseseler önceden olduğu gibi var olacaklar ve bu zamana kadar kendilerine Osmanlı Hükümeti ile yapılan anlaşmalar ve imtiyazlardan faydalanacaklardır. Bununla birlikte her iki hükümet, Fransa ve Rusya'ca kendi ülkelerine katılan yerlerde adli ve dinsel himayelerle Kapitülasyonları yaşatmayacaklar, ancak müessese ve idarelerin yaşamalarını sağlamakla gelecekte iki hükümet arasında bu konuda yapılacak görüşmelere yol açacaklardır. 5- Türk Topraklarını alan her iki hükümet, Osmanlı Duyun-u Umumiyesi'nin hizmet teşkilatına katılmayı kabul eder.
Ahmet Oğuz Bahadır / diğer yazıları
- Erzincan ateşkesi ve sonucu / 14.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011