ÖTV analizi (2) /Ali Osman ULUSOY

Havayolu ve denizyolu taşımalarında kullanılan araçlara ÖTV'siz akaryakıt verilmesi konusu, sektörde hemen hemen üç yıldır tartışılıyor. Görüyorum ki aradan üç sene geçmesine rağmen ÖTV olayı sektörde hala güncelliğini koruyor. Kimsenin bir arpa boyu yol katedemediği de ortada. Bizi ziyadesiyle etkileyen ÖTV olayına bir başka boyuttan bakacağım. Daha öncede belirttiğim gibi, taşımacılıkta yakıtın önemli olması ve siyasi bir kararla alınmasından vazgeçilen ÖTV'nin büyük olması nedeniyle bu karar önemli. Tekrar geçirilmesinde fayda var.Bu karar havayolu taşımacıların maliyetlerini ve bağlı olarak da fiyatlarını düşürebilirdi, öyle de oldu. Havayolu ile karayolu arasındaki fiyat farkı azaldığı, yani makas kapandığı için bazı otobüs yolcuları otobüs yerine uçağı tercih edebilirdi, bu da oldu. Uçaklar için fiyatlar, hattın uzunluğuna göre çok artmadığı için uzun olan hatlardaki uçak fiyatlarının cazibesi ve bu hatlardaki otobüs yolculuğunun çok uzun zaman alması nedeniyle de etkilenme fazla oldu. Peki ne kadar etki eder?...İnsanlar, uçaklar ucuzladı diye durup dururken ya da uçağa binmiş olmak için pek seyahate çıkmaz. Buna yapanların sayısı azdır. Esas olarak otobüs yerine uçak kullanılmış olur. Bunun sonunda da toplam yolculuk miktarı değişmez. Toplam yolcu sayısı artmayınca da seferler doluluklar artmaz, atıl olan kapasiteler kullanılmaz. Belki biraz uçaklarda sefer, doluluk artar ve atıl kapasite azalır- ki öylede oldu- ama bundan da otobüsler kaybeder. Onlarda atıl kapasite zaten yaz ve bayram hariç çoktur doğal olarak biraz daha arttı. Hepsi bu!...Havayolunun fiyat düşürmesi sonrasında yolcu kaybetmemek için karayolunun da ucuzlayacağı ve buna bağlı olarak yolculuğun artacağı akla gelebilir. Burada çok dikkatli olunmalı?  Karayolunda aşırı rekabet nedeniyle fiyatlar çok düşük. Bunun daha da düşmesine ne mümkündür, ne de doğrudur!...Eğer mümkün olmadığı halde uçaklara gidecek yüzde 2-3 yolcuyu geri almak için fiyatlar düşürülürse, sektör kendi sonunu hazırlamış olur. Bu hem zararına çalışma demektir, hem de hizmetten, kaliteden ve güvenlikten taviz vermek demektir... Zira fiyat daha da düşünce bir şeyler kısılmaya, tasarruf yapılmaya gidilir ki, bu da iyi sonuç vermez. Ben bu yarışa girilmemesi gerektiğini belirtip, fiyatların düşürülmemesi gerektiğini düşünüyorum.Peki, bu ÖTV'nin sıfırlanması kararı ne getirdi? Bana göre pek bir şey yok. Bana göre pire için yorgan yakıldı gibi geliyor. Ya da atılan taş, ürkütülen kurbağaya değmedi. Ama istikrar ve huzurun bozulduğu kaldı sadece?Peki ne yapılabilmeli?... Akaryakıt içindeki ÖTV'nin yükü azaltılıp, tüm taşımalar ve taşıma dışı yakıt kullananlar için- halkın alım gücü de dikkate alınıp- yakıt fiyatları düşürülürse, maliyetler azalır, fiyatlar düşer, ekonomik canlanma olur. Yolculuk artacağı için de herkes de bundan nasibini alırdı. Peki, şimdi ne olacak. Bunu yapmak için fırsat var. Yanlıştan dönmek erdemdir?