Sigaranın anavatanı Amerika

Sigaranın tarihi konusunda araştırmalarda bulunan Uludağ Üniversitesi (UÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Nihat Özyardımcı, tütünün anavatanının Amerika kıtası olduğunu belirtti.

Tütünün, insanlığın karşısına Amerika'da yaşayan yerli halkın önemli günlerde ve toplantılarda "dostluk simgesi" olarak çubuk ucunda içilmesiyle çıktığını anlatan Prof. Nihat Özyardımcı, Amerika'nın keşfi ile birlikte önce Avrupalıların, ardından da tüm insanlığın tütünle tanışmaya başladığını kaydetti.

Özyardımcı'nın verdiği bilgiye göre, Avrupalı kaşiflerin ilgisini ve beğenisini toplayan tütün, Avrupa'da ilk olarak 1556'da Fransızlar tarafından kullanılmaya başlanıyor. Ardından Portekiz, İspanya ve İngiltere'de tüketilmeye başlanan tütün, 1601 yılında Saray Başhekimi Cerrah İbrahim Efendi'nin, tütün içmenin hem sağlığa zararlı hem de İslam dinine aykırı olduğu yönündeki tüm itirazlarına karşın, Anadolu ve Türklerle tanıştı.

Tütüne karşı ilk nasihat

İbrahim Efendi, tütüne karşı ilk mücadelesini, vaizlik yaptığı Piyale Paşa Camii kürsüsünden verdiği vaazlarla yaptı. İbrahim Efendi, Avrupalılar tarafından sağlığa ve özellikle de "astım" hastalığına yararlı olduğu yönünde tanıtılan tütüne karşı mücadelesinde, uzun süre başarılı oldu ve dönemin aydınlarını da yanına toplamayı başardı. Sigaraya karşı Anadolu'da verilen bu ilk mücadele tam başarıya ulaşırken, o dönemde "Tütünün İslam'a göre haram değil de mekruh olduğu" yönündeki görüşler,tütünün Anadolu'da yaygınlaşmasına yol açtı.

Türkiye'de sigaradan ölümler

Türkiye'de, tütünle tanışmanın ardından 400 yıl önce başlayan mücadeleye bugün de devam edilmesine karşın, sigaranın neden olduğu rahatsızlıklardan dolayı yaşamını yitirenlerin sayısı her geçen gün artıyor.

Prof. Nihat Özyardımcı, Türkiye'de sigara tüketiminin tüm çabalara karşın her geçen gün arttığını belirterek, eldeki verilere göre, 1960 ile 1994 yılları arasında sigara kullanımında yüzde 197'lik bir artış yaşandığını kaydetti.

Sigaranın zararları

Sigaranın, başta akciğer kanseri olmak üzere birçok sağlık sorununun nedeni ya da "tetikleyicisi" olduğuna dikkati çeken Prof. Özyardımcı, bu durumun bin ton tütün tüketiminde 27.2 milyon dolarlık sağlık giderine yol açtığını ve ekonomiye büyük zarar verdiğini bildirdi. Prof. Özyardımcı, 1994 yılında yapılan istatistik çalışmasında, Türkiye'de 65 yaşına gelmeden sigaraya bağlı rahatsızlıklardan yaşamını yitirenlerin sayısının 35 bin olduğunu anlatarak, bu sayının sigara tüketiminin artmasına bağlı olarak yılda 100 bin kişiyi bulmasının beklendiğini kaydetti. Araştırmalarda, içilen her bir sigaranın insan hayatını 4 dakika kısalttığının belirlendiğini anlatan Prof. Özyardımcı, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, 1975-2000 yılları arasında dünyada 50 milyon kişinin sigaradan dolayı kanser olduğunun, önümüzdeki 50 yıl içinde de 430 milyon kişinin 65 yaşına gelmeden öleceğinin tahmin edildiğini söyledi.

Sigara eğitimi şart

Prof. Özyardımcı, tüm çabalara karşın Türkiye'de sigara tüketiminin artmasının toplum sağlığı açısından büyük tehdit oluşturduğunu belirterek, bunun önüne geçilebilmesi için sigaraya karşı yılda bir hafta değil, sürekli olarak hükümetlerin, ailelerin, okulların sigarının zararlarının anlatıldığı "Sigara Eğitimi" verilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.