TBMM'ye sunulan enerji anlaşmasının BAE'ye tanınmış özel bir kapitülasyon olduğuna dikkati çeken MMO, TBMM'ye anlaşmayı onaylamama çağrısında bulundu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyüp Erdoğan tarafından 19.07.2023 tarihinde Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) yaptığı ziyarette imzalanan anlaşmalar arasında yer alan, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Hükümeti Arasında Enerji ve Doğal Kaynaklar Alanında Strateji Ortaklık Çerçeve Anlaşması" onaylanmak üzere TBMM Başkanlığına sunuldu.


Türkiye'nin doğal kaynakları ve enerji imtiyazlarının yabancı şirketlere devredilemeyeceğini açıklayan TMMOB Maden Mühendisleri Odası (MMO), TBMM'ye söz konusu anlaşmayı onaylamama çağrısında bulundu. MMO'dan yapılan açıklamada, "BAE ile yapılan anlaşma ülkemizin egemenlik haklarını ihlal edici niteliktedir. BAE'nin kârlı bulması halinde sadece finansman temin etmesi vaadi karşılığı; ülkemiz için stratejik öneme sahip doğal kaynaklar veya elektrik üretim sahaları öncelikli olarak BAE şirketlerine tahsis edilecektir.

İmzalanan bu anlaşma ile önemli kamu zararları oluşabilecektir. Bu nedenle TBMM'nde temsil edilen tüm siyasi partilere Cumhurbaşkanlığı tarafından imzalanan anlaşmayı onaylamama çağrısında bulunuyoruz" ifadelerine yer verildi.

Kapitülasyonlar geri mi geliyor?

Türkiye enerji sektörünün toplam kurulu gücünün yaklaşık yüzde 23'üne denk gelen kapasitesinin bu şekilde devredilmesi kamusal zararla birlikte ileriki süreçlerde önlenemeyen önemli sorunlara neden olabileceğine dikkat çekilen MMO açıklamasında, şunlar kaydedildi:

"İmzalanan anlaşma ile toplam 24.500 MW kapasiteli güç ulusal mevzuatımıza aykırı olarak kapitülasyon niteliğinde BAE şirketlerine sunulmaktadır. Stratejik bir alan olan enerji sektörünün toplam kurulu gücümüzün yaklaşık yüzde 23'üne denk gelen kapasitesinin bu şekilde devredilmesi kamusal zararla birlikte ileriki süreçlerde önlenemeyen önemli sorunlara neden olabilecektir.

Söz konusu anlaşma ile enerji yönetimi önce 3 ay içinde teklif edeceği projeleri belirleyerek BAE yönetimine iletecek, teklifin akabinde BAE şirketleri teklif edilen projeleri 18 ay süre ile inceleyecek ve ilgilendikleri projeler için finansman dahil yapım tekliflerini sunacaklardır. Bu süre içinde BAE tarafına önerilen tüm projelerin sahaları diğer şirketlerin erişimine kapalı olacaktır. Bu koşullar; BAE şirketlerine tanınmış özel imtiyazlar olup adeta bir kapitülasyon niteliğindedir.

İmzalanan anlaşmayla, finansman bulma adına, önümüzdeki dönemde başka ülkelerle benzer anlaşmalar yapılmasının da önü açılacaktır. Finansman bulma adına stratejik bir öneme sahip olan enerji alanının yabancı tekellerin ve sermayenin kullanımına sunulması önemli sorunlara neden olacağı için kabul edilebilir değildir.

Milyonlarca yılda oluşan ve yenilenemeyen doğal kaynaklarımızın gerçek sahibi halkımız olup, söz konusu kaynaklarımız toplum yararı doğrultusunda değerlendirilmelidir. Cumhuriyetin 100. Yılında, Cumhuriyet ile kurtulduğumuz kapitülasyonları hatırlatan uluslararası ikili anlaşmalarla stratejik öneme sahip doğal kaynaklarımızın ve elektrik üretim imtiyazının yabancı ülke şirketlerine sunulması kabul edilemez.

Tüm bu nedenlerle "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Hükümeti Arasında Enerji ve Doğal Kaynaklar Alanında Strateji Ortaklık Çerçeve Anlaşması" TBMM tarafından kabul edilmemelidir."