Türkiye'yi sadece 4 ülke istiyor

Türkiye, Kopenhag zirvesinde AB ile müzakere sürecini başlatacak tarih alabilmek için AByetkilileriyle her zemindeki temaslarında, Türkiye'nin kesin tarih konusunda kararlı olduğunu ve bunun ötesinde bir formülün kabul edilemeyeceğini bildirdi ve bu amaçla tarihinin en yoğun diplomasi trafiğini başlattı. Ankara, bu çabalarında Kopenhag'da "kesin tarih verilmesi" görüşünde ısrarını sürdürürken, "koşullu tarih" önerisine sıcak bakmadığını, "tarih için tarih" çözümünün ise kabul edilemez olduğunu ifade etti.

Şatodaki buluşma

Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ile Almanya Başbakanı Gerhard Schröder'in Paris'te geçen hafta yaptıkları görüşme, AB'nin bu iki önemli ülkesinin Türkiye'ye yönelik ortak tutumunu belirler nitelikte. Chirac, Türkiye ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, 2004 Aralık ayına kadar Türkiye'nin AB Komisyonu'nun belirlediği Kopenhag kriterleriyle ilgili koşulları yerine getirmesini bekleyeceklerini, Ankara'nın bu kriterleri yerine getirmesi halinde Temmuz 2005'de Türkiye ile tam üyelik müzakerelerinin başlamasını istediklerini söyledi.

Belçika'dan şartlı erken tarih

Fransa ve Almanya'nın 2005 yılını telaffuz etmelerinin hemen ardından Belçika hükümeti, Türkiye'ye Kopenhag zirvesinde, Paris ve Berlin'in önerdiğinden daha yakın bir tarih verilmesinden yana tavır sergiledi. Belçika, "Kıbrıs sorunu ve Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP) konularında AB'yi tatmin etmesi halinde", "siyasi kriterleri yerine getirmesi koşuluyla" Türkiye'ye, örneğin 2003 sonunun teklif edilmesini gündeme getirdi.

Danimarka'dan tarih yok

Daha önce, "reform takvimini bir mektup halinde zirveden önce bildirin, değerlendirelim" önerisi getiren AB Dönem Başkanı Danimarka Başbakan Anders Fogh Rasmussen, hafta sonunda bir açıklama yaparak, üyelik müzakerelerine başlanması için Türkiye'ye Kopenhag zirvesinde takvim verilmeyeceğini söyledi. Rasmussen, "Kopenhag'ta takvim verilmeyecek. Türkiye'den, reformların uygulamaya konulması konusunda bize somut bir takvim sunmasını istedik. Bu takvim, Türkiye hakkında alınacak nihai kararda ve özellikle önerinin nasıl olacağı konusunda çok önemli olacak. Bu konuda 5 seçenek var. Buna göre karar vereceğiz" dedi.

İtalya, Yunanistan ve İngiltere'den destek

2005'in açıklanmasının ardından Roma'da biraraya gelen İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi ile Yunanistan Başbakanı Kostas Simitis, ortak basın açıklamasında, "Biz Türkiye'yi Kopenhag zirvesinde, demokrasi, ekonomi ve insan hakları konusundaki reformlarda cesaretlendirmek gerektiğine inanıyoruz. Müzakerelere başlama tarihi Ocak 2004'den önce olmalı. Bunu geciktirmek Türk halkında hayalkırıklığı yaratır" mesajını verdiler. Berlusconi, "tarih için tarih" olmaz derken, İngiltere Başbakanı Tony Blair ve İspanya Başbakanı Jose Marie Aznar'ın da kendileriyle aynı görüşte olduğunu ifade etti. İngiltere Başbakanı Blair de İslam ile demokrasinin birlikte yaşanabileceğine örnek olması için Türkiye'ye tarih verilmesi amacıyla kulis çalışmalarını sürdüreceğini söyledi.

"Tarih için tarih" Almanya'dan çıktı

Almanya Başbakanı Schröder, 12 Aralık'ta Türkiye'ye "tarih için tarih" verileceğini söyleyen ilk lider oldu. Schröder, Türkiye'nin üyelik sürecinde ilerleme sağlanabilmesi için Kıbrıs ve AGSP konularında olumlu yaklaşım beklediklerini söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı Chirac da "Tarih için çaba harcarım. Ama kararı 15 ülke verir" diyerek, bir anlamda topu diğerlerine attı.

Hollanda Başbakanı Jan Peter Balkanende ise Schröder'den sonra "tarih için tarih" tercihini doğrudan söyleyen ikinci lider oldu.

İrlanda Başbakanı Bertie Ahern, Türkiye'ye tarih verilmesi konusunda net bir tutum sergilemedi. Türkiye'ye diğer adaylarla eşit davranılmasından yana olan Ahern, Kopenhag kriterlerinin yerine getirilmesini istedi.

Finlandiya Başbakanı Paavo Lipponen, Kopenhag kriterlerinin bütünüyle yerine getirilmesini istedi.

İsveç Başbakanı Goran Persson, Türkiye'nin Kopenhag kriterlerini yerine getireceğini kanıtlaması halinde tarih alması eğiliminde.