logo
12 TEMMUZ 2025

VAR'dan Varlık Fonu'na

06.08.2018 00:00:00
Sistem değişikliğini siyaseten, "Başkanlık(!)" denilen nev'i şahsına münhasır bir türle yaşamaktayız. Ne olup olmadığını pratik bize gösterecek.
Siyasetten sonra sporda da sistem değişikliğine tanık olmak üzereyiz. Ne var ki, siyasettekinden farklı olarak Türk futbolunda uygulanacak yeni sistemin dünyada uygulaması yapılmış, başarısı kanıtlanmıştır. Nitekim son Futbol Dünya Şampiyonası'nda bu sistem uygulanmıştır. Sistemin adı: VAR (Video Yardımcı Hakem). VAR sistemiyle hakem hatalarının önüne geçilmesi amaçlanmaktadır. Gol, penaltı, kart gösterilmesi kararlarında hakem emin değilse, olayı videodan izleyerek kesin kararını verebilecek. VAR (Video Assistant Referee / Video Yardımcı Hakem), 2018-2019 sezonunda Süper Lig'de, Süper Kupa'da ve diğer alt liglerdeki play-off maçlarında uygulanacak.
Dam üstünde saksağan vur beline kazmayı kabilinden VAR ile Varlık Fonu arasında ne alâka var, diyebilirsiniz. Bence çok alâka var;
VAR, denetim mekanizmasıdır. Türkiye Varlık Fonu Anonim Şirketi (TVFAŞ ) de denetlenmesi gereken önemli bir kuruluştur ama denetlemesi yoktur. O nedenledir ki, tıpkı hakem hatalarını önlemeye yönelik VAR gibi; bünyesine Ziraat Bankası, PTT, BİST, BOTAŞ, ÇAYKUR, Eti Maden, TÜRKSAT, THY ve Halkbank gibi önemli varlıklar yanında Hazine'ye ait bazı taşınmazların da dahil edilmesiyle büyük güç oluşturan devasa şirketin denetim mekanizması oluşturulmalıdır.
1950'li yıllarda ve izleyen dönemde Suudi Arabistan, Kuveyt ve Katar gibi Körfez ülkeleri yanında, Norveç, Çin, Rusya ve Kazakistan gibi petrol, doğalgaz ya da sair gelir kaynakları yüksek bazı ülkelerin Bağımsız Varlık Fonları veya başka adlarla kurdukları fonlar, özel yatırımların finansmanında kullanılır. Günümüzde toplam değeri yaklaşık 11 milyar dolara ulaşan 15 ulusal varlık fonunun %60'ı petrol ve doğalgaz gibi devamlı gelir sağlayan kaynaklara dayanmaktadır. Türkiye'de iki yıl önce, 2016 yılı Ağustos ayında oluşturulan fon yönetimi, doğal kaynaklara ya da cari fazlalık gibi devamlı gelir sağlayan kaynaklara dayalı olmayıp, çeşitli kamu kuruluşları bünyesinde atıl olduğu ve "ekonomiye kazandırılması" (!) düşünülen kaynakların işletilerek ya da ipotek edilerek gelir sağlanması mantığına dayandırılmaktadır.
6741 sayılı Kanun ile Oluşturulan Türkiye Varlık Fonu Anonim Şirketi kamu kesimi bünyesinde olup, özel hukuk hükümlerine tabi bir kuruluştur. Yasa ile kurulan şirket, yapısı ve işleyişinin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmesi ve stratejik yatırım kararlarının Bakanlar Kurulu onayına bağlı olması açılarından kamusal; piyasa kuralına göre faaliyette bulunma yetkisiyle özel; vergi muafiyeti ve kamu personel mevzuatı dışında tutulması ile de karma yapılı bir kuruluştur. Şirket Başbakanlığa bağlı olup, Sayıştay denetimine tabi değildir. 24 Haziran sonrası sistem değişikliği nedeniyle Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu kaldırıldığından Varlık Fonu Cumhurbaşkanına bağlı olacaktır. Yönetimi-denetimi Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile şekillenecektir.
Hemen her tür vergi, resim ve harçtan muaf tutulmakla beraber, kamusal koruma zırhı avantajına da sahip olan fon işletmesi, kamu bütçesine, özel sektör sermayesine ve kamu iktisadi teşebbüslerine karşı da olağanüstü avantajlı durumdadır. Varlık Fonu bu haliyle siyasal iktidara muazzam bir güç sağlayan dinamodur.   
Atıl olduğu düşünülen kamu varlıklarının ekonomiye kazandırılması, finansal şoklara karşı ekonominin korunması gibi ifadelerle gizlenen şirketin asıl amacı; yurtiçi ve yurt dışı kamu ve özel yatırımlara iştirak etmek ve Kanal İstanbul ya da üçüncü havalimanı veya petrol-gaz boru hattı inşası gibi büyük yatırımlara iç ve dış finansman sağlama yolunun açılmasıdır. Başka bir ifade ile asıl amaç, bugünün ve geleceğin varlıklarının riske atılması pahasına, siyasi otoriteye güç sağlamaktır.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu / diğer yazıları
'AK Parti, MHP ve DEM olarak bu süreci birlikte pişireceğiz'
Erdoğan beklenen konuşmasını yaptı
Arktik’te sessiz rekabet
Buz ülkesinde gerilim yükseliyor
Rusya-Ukrayna cephesinde yeni dönem
Elektronik savaşın yükselişi
Çiftçiye şimdi de kuraklık darbesi
'Yüzde 85'lere varan verim düşüklüğü var'
Çalışma hayatında işler karışık
'Sessiz istifa' yaygınlaştı!
"SDG, YPG'dir. YPG, PKK'nın bir türevidir"
ABD'nin Ankara Büyükelçisi Barrack lafı dolandırmadı
Güçlü alternatif aranıyor
Küresel sistemde doların ipi çekiliyor
Oysa sınav hiç de kolay değildi
LGS'de rekor sayıda birinci şaşırttı
"Böylesini hiç görmedim!"
Texas'taki sel felaketi iklim değişikliğine inanmayan Trump'ı şaşırttı
Bolu Belediye Başkan Yardımcısı savunma yaptı
Kartalkaya davası devam ediyor
ABD Dışişleri Bakanlığı 1300'ü aşkın personelini işten çıkardı
"Yeniden yapılanmanın bir parçası"
İBB'ye yönelik soruşturmada gelişme
8 kişi daha tutuklandı
Kredi kartı ve ihtiyaç kredisi yapılandırmalarında değişiklik
Azami faiz yüzde 3.11
Diyarbakır'da 5 katlı bina tahliye edildi
Sallandığı ihbarı yapılmıştı
'AK Parti, MHP ve DEM olarak bu süreci birlikte pişireceğiz'
Erdoğan beklenen konuşmasını yaptı
Arktik’te sessiz rekabet
Buz ülkesinde gerilim yükseliyor
Rusya-Ukrayna cephesinde yeni dönem
Elektronik savaşın yükselişi
Çiftçiye şimdi de kuraklık darbesi
'Yüzde 85'lere varan verim düşüklüğü var'
Çalışma hayatında işler karışık
'Sessiz istifa' yaygınlaştı!
"SDG, YPG'dir. YPG, PKK'nın bir türevidir"
ABD'nin Ankara Büyükelçisi Barrack lafı dolandırmadı
Güçlü alternatif aranıyor
Küresel sistemde doların ipi çekiliyor
Oysa sınav hiç de kolay değildi
LGS'de rekor sayıda birinci şaşırttı
"Böylesini hiç görmedim!"
Texas'taki sel felaketi iklim değişikliğine inanmayan Trump'ı şaşırttı
Bolu Belediye Başkan Yardımcısı savunma yaptı
Kartalkaya davası devam ediyor
ABD Dışişleri Bakanlığı 1300'ü aşkın personelini işten çıkardı
"Yeniden yapılanmanın bir parçası"
İBB'ye yönelik soruşturmada gelişme
8 kişi daha tutuklandı
Kredi kartı ve ihtiyaç kredisi yapılandırmalarında değişiklik
Azami faiz yüzde 3.11
Diyarbakır'da 5 katlı bina tahliye edildi
Sallandığı ihbarı yapılmıştı
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.