Zam furyası elektrikle devam edecek

TEDAŞ'ın en önemli zarar kalemlerinden olan ve belediyelerin ödemekle yükümlü olduğu "genel aydınlatma" bedellerine yönelik çözüm aranıyor. Çözüm önerileri arasında bedelin faturalara yansıtılması ve verginin artırılması da yer alıyor Enerji KİT'leri arasındaki borç-alacak sarmalı büyüyerek devam ediyor. TEDAŞ'ın elektrik dağıtımı hizmeti karşısında belediyeler başta olmak üzere abonelerden hizmet bedelini alamaması, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketinden (TETAŞ) aldığı elektriğin parasını ödeyememesine neden oluyor.Bunun üzerine TETAŞ da Elektrik Üretim A.Ş.'den (EÜAŞ) aldığı elektriğin parasını ödeyemiyor, EÜAŞ ise elektrik üretmek için BOTAŞ'tan aldığı doğal gazın parasını ödeyemiyor. Bu borç zinciri de enerji KİT'lerinin nakit performansı dengesini bozuyor. Enerji KİT'lerinin bu borç zincirinin kırılması ve özelleştirme sürecinde olan TEDAŞ'ın karlılığının artması için, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) ve TEDAŞ'ın özelleştirme öncesinde bağlı bulunduğu Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı çözüm arayışına girdi.3 alternatifli çözüm önerisiÇözüme yönelik birinci formüle göre genel aydınlatma bedeli için fatura başına sanayi abonelerinden 5 YTL, konut abonelerinden ise 2 YTL alınması. Bununla ilgili yaz başında çalışmalara başlanırken, kamuoyundan gelen tepkiler üzerine konuyla ilgili yasal düzenleme çalışması Meclis'e gönderilmemişti.İkinci çözüm önerisine göre ise Belediye Tüketim Vergisinin (BTV) artırılması. Halen elektrik faturaları düzenlenirken sanayi abonelerine yüzde 1, diğer abonelere ise yüzde 5 oranında BTV ekleniyor. Sanayi abonelerinden alınan oranın yüzde 2'ye, konut abonelerinden alınan oranın BTV'nin de yüzde 8'e yükseltilmesi diğer bir seçenek olarak düşünüyor.Üçüncü bir yöntem ise şu andaki oranlarının aynı kalması, fakat BTV'nin belediyelere aktarılmadan önce elektrik borcunun kesilmesi.Yetkililer, genel aydınlatma bedellerinin tahsiline yönelik uygulanmak istenen yöntem konusunda bazı sorunlar bulunduğunu ve bunların aşılmaya çalışıldığını belirttiler.Buna göre ilk sorun belediye sınırları dışında kalan bölgelerde bu düzenlemenin nasıl uygulanacağı, diğer bir sorun ise aydınlatma gideri yüksek belediyelerin zarara uğrayıp uğramayacağı konusu.Bu iki konu çözümlendikten sonra genel aydınlatmayla ilgili düzenleme yasa taslağı haline gelecek. Eğer gerekli yasal düzenlenme yapılmazsa tüm bunların Hazineye görev zararı olarak yazılması da son çare olarak bakanlığın önünde duruyor.Zincirleme borçBu arada Enerji KİT'leri arasında meydana gelen zincirleme borç, sonuçta BOTAŞ'ın başına patlıyor.EÜAŞ, BOTAŞ'tan aldığı doğal gazdan elektrik üretiyor ve ürettiği elektriği TETAŞ'a satıyor, elektrik ticaretinden sorumlu enerji KİT'i TETAŞ ise aldığı elektriğin önemli bir bölümünü TEDAŞ'a satıyor.Dağıtım hizmetinden sorumlu TEDAŞ ise nihai kullanıcılara elektriği dağıtıyor. Abonelerin cinsine göre de elektrik fiyatlandırıyor.Şu anda Kayseri ve civarı dışında TEDAŞ 20 dağıtım bölgesi ile tüm Türkiye'de elektrik dağıtıcılığı işini üstleniyor. TEDAŞ'ın 20 dağıtım bölgesine; başta genel aydınlatma (sokak, park, bahçe...vs) nedeniyle belediyelerin, belediyelerin kurum içi tüketimlerinin, konut ve sanayi abonelerinin önemli miktarlarda borcu bulunuyor.TEDAŞ alacaklarını tahsil edemediği zaman TETAŞ'a, TETAŞ EÜAŞ'ye, EÜAŞ de BOTAŞ'a olan borcunun ya bir kısmını ödeyebiliyor veya hiç ödeme yapamıyor.En son Eylül ayı başı itibariyle EÜAŞ ve Hamitabat Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.'nin (HEAŞ) BOTAŞ'a toplam 1,3 milyar dolar faizsiz borcu bulunduğu belirtilmişti.