Anafartalar Zaferi

Çanakkale Savaşlarının en önemli aşamalarından birisi 1915 yılının 9-10 Ağustos günlerinde yaşanmıştır. Gazi Mustafa Kemal Atatürk o gün askerlerine "Ben size taarruzu değil, ölmeyi emrediyorum" diyordu. 

Ruşen Eşref, Mustafa Kemal'in Conkbayırı taarruzuyla ilgili anlattıklarını şöyle aktarıyor:

…Mustafa Kemal Paşa'nın düşündüğü hücum 10 Ağustos günü yaklaşık 04.30'da başlıyor. Hücumu seyretmek üzere Paşa da asker ve komutanlarla bir araya geliyor. Şafak sökmeye başlamış, ortalık aydınlanmaya yüz tutmuş. Paşa hücum anının gecikmekte olduğunu görüyormuş:

"Hâlbuki bu gecikme biraz daha uzayacak olursa ortalık tamamen aydınlanacak, bizim kalabalık bir yığın halinde bulunan saldırı birliklerimizi düşman görecek, karadan ve denizden topların sonu gelmeyen bombardımanına maruz kalacaktık, belki de bu bir felâket olacaktı."

…Mustafa Kemal Bey beraberindeki komutanlarla beraber hücum saflarının önüne geçmiş. Askere düşmanın kaçmaya hazırlandığını, fakat buna müsaade etmeyeceğimizi söylemiş. Bunun için, "Benim ileriden kırbaç sallayarak vereceğim işaret üzerine hemen hepiniz düşmana atılacaksınız" demiş. Beş on adım ileri yürüdükten sonra işaretini verince subayların ve askerlerin tereddütsüz bir aslan hamlesiyle düşmana saldırdıklarını görmüş. Bu hücumun karşısında düşmanın tümüyle ezildiğini, hiç silâh kullanmak fırsatına vakit bulamamış olduğunu anlamış.

…M. Kemal: "O kahramanlar, başlarında fedakâr subayları olduğu halde durdurulamaz hamleleriyle ilk düşman hattını tek kişi kalmayıncaya kadar boğdular. Bundan başka önlerine çıkan, yardıma gelen bütün düşman birliklerini de perişan ettiler. Hatta bizim bazı birliklerimiz kişisel gayretleriyle boş buldukları yönlerden denize kadar gitmişlerdir. Bence maksat saldırının ilk aşamasındaki başarıyla tamamen elde edilmişti. Şartların, karşımda bulunan İngilizleri tamamen yok etmeye kalkışacak kadar elverişli olduğunu düşünmüyordum. Onun için verdiğim emirle saldırıyı kestim. Conkbayırı'nda ve Şahintepe'de yerleştik kaldık. Bu savaşta düşmana binlerce ölü, binlerce yaralı verdirdik. Birçok esir aldık. O cephede bulunan makineli tüfeklerini ganimet aldık. Birçok da esir alındı."

İngiliz Resmi Tarihi'nin, Albay Mustafa Kemal komutasındaki Türk birliklerinin Conkbayırı'ndaki taarruzunun ardından verdiği hüküm de şöyledir: 

…Son 24 saat içerisinde Türkler büyük bir komutana sahip olmanın, düzenin, askerliğin, kahramanlığın, mücadelenin bütün örneklerini vermişlerdi. Anzaklar bu muharebede 12.000 kayıp vermişlerdi. Türkler cephenin bütün hakim noktalarına yerleşmişlerdi. Bu muharebeler sonunda İngilizler, önceden sahip bulundukları üstünlüklerini yitirdiler.

* * *

Albay Mustafa Kemal'in saldırıyı yönettiği gözetleme mahalli yakınlarında patlayan bir şarapnelin göğsüne isabeti de işte bu taarruz sırasındadır. Talihin Türk Milletine müthiş bir armağanı olarak, bu şarapnel parçası sadece Albay Mustafa Kemal'in sağ göğüs cebindeki saatini parçalar, bedenine hafif bir kızartı dışında bir zarar vermez.

Bu olayı henüz 1918'de Ruşen Eşref'le yaptığı röportaj sırasında Mustafa Kemal'in yanında bulunan yaveri Yüzbaşı Cevat Abbas Bey hatırlatıyor. Ruşen Eşref de detaylarıyla kaleme alırken, Mustafa Kemal'in üzerinde şarapnel izi olan saatini muharebenin ardından hatıra olarak Liman von Sanders'e verdiğini, Sanders'in de üzerinde aile arması işli saatini Mustafa Kemal'e vererek mukabelede bulunduğunu anlatıyor.