logo
06 TEMMUZ 2025

Batı dünyasının sonu

09.10.2001 00:00:00
Komünizmin çöküşü 3. dünyadaki modernist ulusal hareketlerinin çöküşü, Batı dünyasında Keynes modeline duyulan inancın çöküşü, liberal ekonominin küresel çıkışının çöküşü... Bunların dünyayı hep hayal kırıklığına uğratmasıyla, Batılı sistemlerin halkın gözündeki meşruiyetini dayanaksız bıraktı ve söz konusu halkların dünya sistemimizin gittikçe artarak süren kutuplaşmasına tahammül etmesini sağlayan her türlü gerekçeyi ortadan kaldırdı.

Bu hayal kırıklıkları 90'lı yıllarda gördüğümüz türden epeyce kargaşalık çıkarmasına ve kargaşalıkların son ikiz kulelere yapılan 11 Eylül saldırılarıyla ABD gibi daha zengin ve daha istikrarlı olduğu ileri sürülen batı bölgelerine yayılmasını hızlandırdı.

Böylece 21. yüzyılın en az ilk yarısı, yirminci yüzyılda gördüğümüz her şeyden daha güç daha düzen bozucu ama aynı zamanda daha açık olacağa benziyor: Batı sistemleri üredikleri medeniyetleriyle beraber çöküyor...

Bütün sistemler gibi, Batılı sistemler de ölümlüdür... Fakat bu kural şu gerçeğin üstünü örtmüyor: Küçük girdiler büyük çıktılar yaratır. Bu modern dünya sisteminin, tarihsel bir sistem olarak ölümcül bir krize girmiş olduğu ve gelgelelim sonucu belirsiz olduğu için, sonuçta ortaya çıkacak sistemin şu an içinde yaşadığmız sistemden daha iyi mi yoksa daha mı kötü olacağını bilmiyor kimse. Ama şimdiden görünen bir şey varsa o da; ortaya çıkan sistem veya hükümferma edilen "Batı Uygarlığı"ndan çıkamayacağıdır. Çünkü sistemleriyle birlikte "Batı Uuygarlığı"nın tamamen yok olmak üzere olduğu karışıklıklar ve belirsizliklerden oluşan sis dumanı altında örtünen birşey!

Bu kuraldışı ve düzensiz olan sis perdesinin aslında çok geniş bir düzenin zorunlu bir öğesi, bütün tezahürlerin gelişimini düzenleyen yasaların kaçınılmaz bir sonucu olduğunu da gösterir. Hemen söyleyelim ki, geçici olarak üstün gibi gözüken bu karanlığa pasif olarak katlanmak için bir neden değildir. Mevcut nedenlerden sadece biri. Belirti, bu çağın sonunun şimdiden gelmiş olduğunu haber verdi artık. Bu da bir düzen içindedir: Denge, iki karşıt eğilimin eş zamanlı eyleminin bir sonucudur.

Bugün bunca insanın "dünyasının sonu" fikriyle kafasını kurcalaması kuşkusuz bir rastlantı değil... Dahası da var: "dünyanın sonu" ve onun güncel belirtileri sadece "psikolojik" bir açıklaması yeterli olamaz. Bununla yetinmek her fırsatta açıkça karşı çıktığımız bu modern yanılsamaların birinden etiklenmek demek olur. Bu nedenle kuşkusuz bu son, bazılarının anlamak istemediği gibi genel anlamda "dünyanın sonu" değildir; ama en azından bir dünyanın, bir uygarlığın sonudur.

Bu nedenle geçiş döneminin ağır sorunlarla dolu korkunç bir dönem olacağı görülür. Komünizm çöküşünün, liberalizmin nihai zaferi olmayıp aslında bilakis liberalizmin nihai çöküşüne de işaret ettiği halde, "Batı Uygarlığı"nın sonunun geldiğinin farkına varılması gerekirdi.

Bunun doğan ilk sonucu; her türlü biçimiyle aydınlanmanın vazettiğinin tersine, ilerlemenin kaçınılmaz olmadığıdır. Olayların etkisiyle yanılsamalar da kayboldu: Dünya gerek ahlaki açıdan, gerek başka açıdan hiç ilerlememiş...

İkinci sonuç, modernliğin temel öncülerinden biri olan, kesinliklere duyulan inancın körleştirici ve sakatlayıcı olduğudur. Modern bilim, yani Kartezeyn-Newtoncu bilim, kesinliğin kesinliği üzerine kurulmuştur. Bu kesinlik inancı doğa biliminin kendisi içinde dahi sert ve bence gayet manidar bir saldırıyla karşı karşıyadır artık.

Üçüncü sonuç da buna benzer, modernitenin eksiksiz ve mükemmel bir dünya sunmadığının ortaya çıkmasıdır. Bu bakımdan oldukça duygusal bir yıkım oldu. Modernitenin ürettiği batılı yaşantının, insanda fazilet diye bir şey bırakmadığı gibi, faziletlerin mahvolmasıyla da akli dayanaklar kayboldu. Sakıncalı şeyler, yapılması serbest olan şeyler oldu, insan maddiyatta bir adım atmış olsa da vicdani kanaatlerinde rabıta ve zabıta bırakmadığından, sapıklığın karanlığı içine düştü; iç dünyasında bir adım dahi atamaz hale geldi. Zamanla öyle hal aldı ki; modern insanlar hayvanlığa, onun özelliklerinden olan temizliğe, rahata razı oldular ve onu en büyük saadet olarak telakki ettiler; fakat maalesef o mutluluğa eremediler. Çünkü hayvani temizliklerine kokuşmuş insaniyetleri mani oldu!

Ve eğer sona eren Batı Uygarlığı ise, Batı uygarlığı dışında hiçbir şey görmeyenlerin, onu benzersiz bir "uygarlık" sanmaya aşık olanların, Batı uygarlığının bitişiyle her şeyin biteceğini ve o uygarlık yok olursa, bunun gerçekten "dünyanın" sonu olacağını düşünenlerin böyle sanmaları da pek normaldir.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Adnan Ulutaş / diğer yazıları
Neden sadece CHP'li belediye başkanları tutuklanıyor?
DMM'den 'sadece muhalefete operasyon' açıklaması
Demir Kubbe efsanesi çöktü
İran füzeleri, İsrail'in 5 askeri tesisini vurdu
'Yangınlar insan kaynaklı'
'Oran yüzde 97'ye kadar çıkıyor'
Masada ateşken sahada katalim
Gazze'de son 24 saatte 70 can kaybı
Savcı 'kuvvetli suç şüphesi' ile tutuklama istedi
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Böcek tutuklandı
Özel'den sert tepki
'Sandık gelecek, hepiniz gideceksiniz'
Tunç'tan operasyon açıklaması
Gündem CHP'li belediyelere operasyon
"Bugün İslam dünyasının her bir noktası Kerbela"
BTP lideri Kerbela programına konuştu
Erdoğan'dan açılım süreci mesajı
'Süreç biraz daha hız kazanacaktır'
Mansur Yavaş'tan sert tepki
Hukuk siyasete göre eğilip bükülüyor
Parayla pulla işim yok
Zeydan Karalar, gözaltına alınmadan önce video paylaştı
Doktor maaşı 7900 Euro
Almanya Türkiye'de nitelikli eleman avında
Şirketler patır patır eleman çıkarıyor
Hazır giyim keyif vermiyor
Şara yönetimi kılını kıpırdatamıyor
İsrail ordusu Suriye'de cirit atıyor
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı da göz altında
Operasyon Antalya'ya sıçradı
Neden sadece CHP'li belediye başkanları tutuklanıyor?
DMM'den 'sadece muhalefete operasyon' açıklaması
Demir Kubbe efsanesi çöktü
İran füzeleri, İsrail'in 5 askeri tesisini vurdu
'Yangınlar insan kaynaklı'
'Oran yüzde 97'ye kadar çıkıyor'
Masada ateşken sahada katalim
Gazze'de son 24 saatte 70 can kaybı
Savcı 'kuvvetli suç şüphesi' ile tutuklama istedi
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Böcek tutuklandı
Özel'den sert tepki
'Sandık gelecek, hepiniz gideceksiniz'
Tunç'tan operasyon açıklaması
Gündem CHP'li belediyelere operasyon
"Bugün İslam dünyasının her bir noktası Kerbela"
BTP lideri Kerbela programına konuştu
Erdoğan'dan açılım süreci mesajı
'Süreç biraz daha hız kazanacaktır'
Mansur Yavaş'tan sert tepki
Hukuk siyasete göre eğilip bükülüyor
Parayla pulla işim yok
Zeydan Karalar, gözaltına alınmadan önce video paylaştı
Doktor maaşı 7900 Euro
Almanya Türkiye'de nitelikli eleman avında
Şirketler patır patır eleman çıkarıyor
Hazır giyim keyif vermiyor
Şara yönetimi kılını kıpırdatamıyor
İsrail ordusu Suriye'de cirit atıyor
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı da göz altında
Operasyon Antalya'ya sıçradı
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.