BM'de yetkisiz ama sorumlu Türkiye

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) dönem başkanlığı 1 Haziran itibariyle bir aylığına Türkiye'ye geçti. Yazının başındayken ifade edeyim ki bu başkanlığın hiçbir anlamı yok?BM Güvenlik Konseyi 5'i daimi diğerleri geçici olmak üzere 15 üyeden oluşuyor. Konseyde dönem başkanlığı 15 üye ülke arasında alfabetik sıraya göre belirleniyor ve başkanlık her ,ay konseye üye başka bir ülkeye geçiyor.Daimi üyelikler ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere'nin elinde bulunuyor10 geçici üye ülke ise 31 Aralık 2009'da üyelikleri sona erecek olan Burkina Faso, Hırvatistan, Kosta Rika, Libya ve Vietnam ile 31 Aralık 2010'da üyelikleri sona erecek olan aralarında Türkiye'nin de bulunduğu Avusturya, Japonya, Meksika ve Uganda.Haziran ayında BM Güvenlik Konseyi'nin başkanlığını yürütecek Türkiye'yi çok yoğun bir gündem bekliyor. Kuzey Kore gerginliği, Ortadoğu'daki sıcak gelişmeler, Kosova ve Irak konuları, İran ve Liberya'ya yaptırımlar gibi konuların bu ay gündeme alınması muhtemel. BMGK aslında Birleşmiş milletlerin tek ciddiye alınabilecek organı. Çünkü hangi isim adı altında alırsa alsın BM'nin kararları tavsiye niteliğinde olurken sadece BM Güvenlik Konseyi'nin kararları üye ülkelerin tamamınca imzalanan BM tüzüğüne göre tüm üye ülkeleri bağlamaktadır.  BM'nin tüm kararlarında olduğu gibi Güvenlik Konseyi'nin kararlarında da hâkimiyet daimi üyelerde. 5 daimi üye ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere, BM'nin tek etkili köşe başını tutmuş ve kendilerinin istemediği herhangi bir kararın BMGK'de alınmasını olanaksız hale getirmişlerdir. BM Güvenlik Konseyi'nde karar alınabilmesi için daimi üye 5 devletin de tam desteğini alması gerekmektedir. Konsey'de karar, üye ülkeler tarafından verilen bir önergenin, 15 üye ülkeden 9'u tarafından kabul edilmesi ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi daimi üyesi ülkelerden birinden ret oyu almamış olması şartıyla alınır. Yani daimi üyelerin herhangi birinden veto yiyen karar konseyde asla alınamaz. Durum böyle olunca Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyi'ne üye olması gibi geçici başkan olmasının da tamamen sembolik olduğu anlaşılıyor.BM Güvenlik Konseyi'nin en önemli görevinin üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumak olduğu söyleniyor. Ama veto yetkisine sahip olan 5 daimi üye ülke dünyanın en çok silah üreten ve satan ülkeleridir. Silah satışından dünyanın parasını kazanan bu ülkelerin dünya barışına katkı yapıp yapamayacağı her zaman tartışma konusu olmuştur. 1950 Kore Savaşı ve Körfez Savaşı kararları hep BM Güvenlik Konseyi'nde alınmıştır. Bu savaşlardan her zaman karlı çıkan tarafın daima daimi üyeler olduğunu söylemeye bilmem gerek var mı?Bütün bu gerçekler ışığında Türkiye'nin BM güvenlik Konseyi'ne bir ay başkanlık etmesinin büyütülecek hiçbir tarafı olmadığı ortadadır. Konseyde her zaman 5 daimi üyenin istediği kararlar alınmış ve bundan sonra da onların istedikleri kararlar alınacaktır. Çünkü BMGK'nin yapısı 5 daimi üyeye hizmet etmesi amacıyla oluşturulmuştur. İsrail'in her zaman dünya gündeminde olan Filistin'de gerçekleştirdiği katliamlara bağlayıcı hiçbir kararın BM tarafından alınmamasının sebebi işte bu çarpık sistemdir. BMGK'deki çarpık yapıya verilecek örneklerden bir tanesi de Bosna soykırımıdır.