Çocuk: Sevgi, ilgi, eğitim

Psikolog Nilüfer ŞİŞMANÇocuklar geleceğe gönderdiğimiz ve asla göremeyeceğimiz mesajlardır. Günümüzde tek çocuklu aileler hızla artmaktadır. Birçok aile tek çocuk üzerindeki kontrolün daha kolay olacağı kanısında. Odak bir tek çocuk ve tüm sevgi ilgi tek bir çocuğun üstüne yansıtılmış durumda.Söz konusu tek çocuk olduğunda çocuğun her davranışına dikkat etmek, çocuk için plan program yapmak ve önlemler almak anne-baba için daha uygulanabilir ve kolay. Ancak tek çocuklu ailelerden farklı olarak, birden çok çocuğa sahip olan aileler için çocukların her birine ayrı ayrı dikkat etmek ve itina göstermek hayli güç.

Birden Fazla Çocuğu Olan Aileler ÇocuklarınaNasıl Davranmalı?

-İki ya da daha fazla çocuğu olan ailelerin öncelikle dikkat etmeleri gereken, çocukların her birine eşit sevgi ve eşit ilgi göstermektir. Kardeşler arası birçok problem anne-babanın bir çocuğuna az, diğerine fazla ilgi göstermesinden kaynaklanabilmektedir. Her çocuk kendini kardeşiyle kıyaslama eğilimindedir ve dolayısı ile kardeşler arası rekabet olasıdır. Ancak rekabetler yaşanırken anne-babanın çocuklara eşit ve hakça tutumu kardeşler arası ilişkinin yönünü belirleyecektir. Kardeşler arasında yaşanan zıtlaşmalarda ebeveynler hakem olmamalı, sorunun çözümü çocuklara bırakılmalıdır.Çocuğun anne-babadan alacağı iki şey vardır. Sevgi-ilgi ve eğitim. Her çocuk kendisine verilen sevgiyi ve eğitimi, gösterilen ilgiyi eşit oranda alma hakkına sahiptir ve bunu somut olarak görmek ister. Dolayısı ile anne-babalar çocuğun kişisel özelliklerine, başarısına ve motivasyonuna bağlı olarak çocuğu değerlendirmemeli, edinimleri koşulsuz çocuklarına vermelidirler.-Sorumluluklar her çocuğun kişisel ve fiziksel özelliklerine göre değişim gösterebilir. Çocuklar arası farklılıklar olsa da, bir çocuğa verilen sorumluluk diğerinin kendini kötü hissetmesi sağlamamalıdır. Çocuklara birbirine denk sorumluluklar verilmeli ve paylaşımlar, ödevler eşit oranda dağılmalıdır.7 yaşında bir çocuğa odasını toplama görevi verildiğinde, 5 yaşında bir diğer çocuğa da oyuncakları toplama görevi verilebilir.-Çocukların çelişki yaşamamaları için tüm kararları anne-baba ortak almalıdır. Çocuk anne-baba arasında ortak bir karar mekanizması işlediğini görmelidir.-Anne-baba her yaş düzeyinde çocuk için, gelişim ve psikoloji ile ilgili bilgiye sahip olmalı ve gerekirse eğitim almalıdır.-Çocuklar ayrı ayrı dinlenmelidir. Tüm ailenin birlikte yapacağı paylaşımlar dışında anne ve baba çocuklarla bireysel olarak ilgilenmeli ve onları dinlemelidir. Birden çok çocuğun olduğu ailelerde çoğunlukla çocuğun yaşamış olduğu bir sıkıntı diğer kardeşin yanında ifade edilemeyebilir. Her çocukla bireysel yapılacak 15-20 dakikalık paylaşımlar çocuğun kendisini açmasına yardımcı olacaktır.-Çocuklar üzerinde disiplin kurulurken çok katı bir yöntem uygulanmamalıdır.-Her çocuğa birbiriyle denk ödüllendirme yapılmalı, ödüllerin niteliği ve niceliği çocukların motivasyonuna ve başarısına göre değişmemelidir.-Çocuklarla empati kurulup olaylara onların gözünden bakılmalı, paylaşımlar çocuğun göz hizasına gelerek yapılmalıdır. Her çocuk kendisine aynı oranda hoşgörü gösterildiğinin farkında olmalı ve düşüncesini özgürce ifade edebilmelidir.-Bazı durumlarda birtakım psikolojik ya da fizyolojik problemlerden dolayı çocuğa daha hassas ve dikkatli davranmak gerekebilir. Böyle durumlarda diğer kardeşe ya da kardeşlere durumun açıklaması yapılmalıdır ve gerektiğinde onların işbirliği istenmelidir.-Çocuklara kardeşliğin tüm manası açıklanmalı, maddi kazanımlar değil manevi kazanımların önemi üzerinde durulmalıdır.Tüm çocuklara yeterli eğitim, somut ilgi ve sevgi ve gerekli sorumluluklar verildiği takdirde, kardeşler arası iletişim güçlenecek ve bu doğrultuda çocukların özsaygı ve kendilerine olan güvenleri artacaktır. Çocuklarımızı değerlendirirken onların kendine ait bir dünyaları olduğunu unutmamalı ve onların özel yaşamlarına saygı duymalıyız.