Duahan Adıgüzel: Elveda AB!

Prof. Dr. Haydar Baş, 2005 yılındaki konuşmasında Avrupa Birliği'ne ömür biçmişti; "15 sene gibi bir zaman sonra AB dağılacaktır. Kaynakları tükenen, nüfusu yaşlanan ve para basamayan Avrupa Birliği dağılacak."

Ortak Para (Euro) kullanmaya başlamalarıyla beraber başta Yunanistan olmak üzere borç krizleri patlak vermişti. 2009 yılının sonundan bu yana Avrupa Birliği'nde yaşanan bu krizde birkaç euro üyesi devlet (Yunanistan, Portekiz, İrlanda ve İspanya) kendi borçlarını tek başlarına ödeyemez hale geldi ve diğer euro bölgesi ülkeler, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ile Uluslararası Para Fonu'ndan (IMF) yardım istemek zorunda kaldılar.

Sayın Baş'ın bu konu hakkında çok çarpıcı bir açıklaması olmuştu; "Ortak para birimine geçiş Avrupa Birliği ülkelerini bitirdi." Gerçekten de öyle oldu. Artan belirsizlik ortamı ve güven kaybı kredi mekanizmasının çalışmasını engellemiş, bu durum reel kesimin borçlanma imkânlarını sınırlandırırken borçlanma maliyetlerinin de önemli ölçüde artmasına neden olmuştur. Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso, Avrupa ülkelerinde yaşanan borçlanma krizinin Euro'ya etkisi konusunda Avrupa Parlamentosu üyelerinin kaygıları azaltmak için şunları söyledi: "Ortak para birimimiz Euro, kalkınmamızda temel direklerden birini oluşturmaya devam edecektir ve tehlikeye girdiğini düşünenler şunu çok iyi bilsin; Avrupa Birliği ortaya çıkabilecek sorunlarla baş edebilmek için gerekli çerçeveye sahip."  

Ancak bu konu laftan öteye geçemedi, geçemiyor. Tek çözüm yolu Milli Ekonomi Modeli'ni uygulamaktır. Almanya Heidelberg'de 2007 senesinde gerçekleşen 3. Milli Ekonomi Modeli Kongresi'nde söz alan Hollandalı Profesör Cornelia Versteegh; "Milli Ekonomi Modeli'nin beni en çok çarpan yönü, 'AB'nin 15 yıldan daha kısa bir süre içinde dağılacağı öngörüsü' olmuştur. Kitabın tamamını okuyuncaya kadar bu şaşkınlığım devam etti. Kitabın bize sunduğu perspektif sadece ekonomik değil, ekonomiden öteye bir açılım sunmakta. Bence AB olarak bu kitabı çok iyi değerlendirmeliyiz. AB ayakta kalmak istiyorsa Baş'ın Milli  Ekonomi Modeli'nin kurallarını hayata geçirmelidir." 

Alman Profesör Martin Maier ise, "Ülkelerin küresel tuzaklardan kurtulmaları için Milli Ekonomi Modeli tek şanstır" demişti. 

Avrupa Birliği, içinde bulundukları düzensizliğe aldırmadan ve eleştirilere kulak asmadan kendi doğrularından vazgeçmemişlerdi. Ne yazık ki bunun faturasını ağır ödeyeceklerini öngörememişlerdi. Kriz ile birlikte işsizlik oranları da artmaya başladı. İngiltere 2016'da yapılan AB referandumunda yüzde 48'e karşı yüzde 52 ile Brexit kararı aldı. Bu ayrılık isteği yeni almış bir karar değildi. 1970'lerde İngiltere'de enflasyonun yükselmesi ve petrol krizi nedeniyle oluşan ekonomik buhran, ülke tarihinin ilk Brexit oylamasının kapısını açtı. 1975 yılında üyeliğe devam edip edilmemesi konusunda yapılan ilk referandumda halkın yüzde 67'si, Avrupa Topluluğu'nun bir parçası olarak kalma yönünde oy kullandı. İlerleyen yıllarda da AB bütçesine yaptıkları ödemelerden ve Brüksel kurallarına uymak zorunda olmaktan rahatsız olan İngiltere 2016'da yapılan AB referandumunda çıkma kararı verdi. 

AB'ye can yakan bir kriz daha: Koronavirüs

Avrupa Birliği devletleri krizin ekonomik boyutuyla ortak mücadele konusunda anlaşamadı. Tartışmalar koronavirüs krizinin Avrupa'daki merkezi halinde gelen İtalya'nın AB ortaklarına yaptığı "krizden çıkmak için beraber borçlanalım" çağrısıyla başladı. İtalyan hükümeti bugün kısaca "Corona Bonds" olarak adlandırılan ortak bonoların piyasaya sürülmesi ile AB ülkelerinin koronavirüs salgınının neden olacağı ekonomik krizi birlikte aşmaları önerisinde bulundu. Bu öneriye AB'nin İspanya, Fransa, Portekiz, Yunanistan ve Kıbrıs'tan oluşan Akdeniz kanadının yanı sıra Slovenya, Belçika, Lüksemburg ve İrlanda da destek veriyor. Ancak mali disiplinleri güneye nazaran çok daha iyi olan Almanya, Hollanda, Avusturya ve Finlandiya gibi ülkeler bu fikre sıcak bakmıyor.  Bu ülkelerin başlıca gerekçesi AB'nin Akdeniz kanadının mali disiplin konusunda "gevşek" olması. Koronavirüs krizi öncesinde borç batağında olan İtalya'nın bu kriz sonrası daha da borçlanacak olması kuzey ortaklarını ürkütüyor.

Fakat sorunun siyasi boyutu da var. Almanya, Hollanda, Avusturya ve Finlandiya gibi ülkelerde AB karşıtı siyasi partiler son yıllarda konjonktürel partiler olmanın ötesine giderek bu ülkelerin önde gelen siyasi hareketleri haline geldiler, hatta iktidarı zorluyorlar. Bu ülkelerde iktidarlar 10 yıl önce Yunanistan'ı kurtarmak için gereken yüz milyarlarca Euro kaynak konusunda toplumlarını zorlukla ikna ettiler. AB karşıtlığının daha da artmış olduğu günümüzde, toplumları çok daha fazla ve riskli borçlanmaya ikna etmenin imkânsız olduğunu düşünüyorlar. AB liderleri koronavirüse karşı ortak önlemler konusunda 26 Mart'ta telekonferans ile zirve düzenlediler. Fiyaskoyla sonuçlanan zirvede Almanya Başbakanı Angela Merkel ile İtalya Başbakanı Giuseppe Conte arasında "samimi" olarak nitelenen görüş alışverişi yaşandı. Almanya ve Hollanda'nın Corona Bonds konusunda taviz vermeyeceklerini gören İtalya Başbakanı zirve sonrası AB'nin geleceğini sorgulayan açıklamalarda bulundu.

Sayın Baş şunları söylemişti: "Şimdi bendeniz Avrupa'ya baktığım zaman Avrupa'nın yer altı kaynaklarını ve nüfusunu bitirdiğini çok net görüyorum. Aynı zamanda Avrupa'da gençlik diye bir şey kalmadı. Bir coğrafyası var. Var olan topraklarında da bazı ülkelerin tarıma müsait bazılarını ise değil. Batı dünyasında insanlar ya patrondur veya işçidir. Bu ikinin arasında bir sınıf batıda yoktur. Eğer şirketler batarsa işçiler açıkta kalacak. Şu anda Avrupa patır patır dökülmeye başladı. Bankaları da çökmeye başladı. Böyle bir birliğin ila nihaye devam etmesi hiç mümkün değildir. Küresel kriz baş gösterdiği zaman dört Avrupa ülkesini liderleri bir araya geldiler. Almanya Başbakan'ı Sayın Merkel bu toplantıda 'Herkes kendi başının çaresine baksın. Her koyun kendi bacağından asılır' dedi. Avrupa Birliği dağılacak. Bu dağılma AB için bir kaderdir. Yıllar önce 'ekonomik şartları oluşturmadan gerçekleştirilen bu şekildeki birliktelik Avrupa'nın yıkılışına sebep olacaktır' demiştik. Öngördüğümüz şekilde de gerçekleşti."

Yıllarca, Milli Ekonomi Modeli'ne davet edilen ancak bu çağrılara kulak asmayan Avrupa Birliği, yıkılmaya mahkumdur. Koronavirüs tokadı ile birlikte de nakavt edilmiştir. Avrupa Birliği'nin ne üye ülkelerini destekleyecek ekonomisi kalmıştır ne de birlik olacak gücü. Elveda AB!