logo
20 TEMMUZ 2025

Enron ve Türkiye

11.05.2002 00:00:00
Gün geçmiyor ki enerji konusunda bir sansasyon, şaibe ya da kötü bir habergelmesin. Gerek ülkemizde gerekse dünyanın bir çok yerinde durum böyle. Özellikle liberalizm ve özelleştirme yanlısı politikaların acımasızca ve tartışmasızca uygulandığı son 20 yılllık dönemde, enerji gibi hayati önemi haiz ve gelir potansiyeli iştah kabartan bir sektörde de önemli gelişmeler oldu.

ABD başta olmak üzere birçok devlet enerji konusunda devlet yatırımlarını tamamen özel sektöre devrederek enerji (elektrik, doğalgaz, petrol) üretimini ve üretilen enerjinin dağıtımını özel sektöre devretti. Tabi özelleştirilen kuruluşların yapıları tekel ya da kartel haline gelip, enerjiyi kullanan halkı ve sanayiyi istismar etmeye müsait olduğu için bu konularda önleyici tedbirler düşünüldü.

ABD'deki kadar ciddi olmasa da Türkiye'de de enerji ile ilgili düzenleyici kanunlar, örneğin ilgili RTÜK maddesi gibi (medyada belli oranda pay sahibi olanların devlet ihalelerine giremeyecekleri şeklinde) çıkarıldı. Şimdilerde RTÜK kanununu yeniden düzenlemeye çalışan bir kısım medya destekli kampanyanın altında enerji iştahı da yatıyor. Kanunu geçirmek isteyenler bir anlamda diyorlarki bu ülkede devlet de, enerji de, medya da, borsa da onların olsun; kendilerine her konuda tekelleşme hakkı tanınsın. Oysa tekelleşmeye -en azından kendi ülkesinde- daha gayretle engel olmaya çalışan ABD'de bile enerjide özel sektörün halkı nasıl sömürdüğü, ENRON vakası ile su yüzüne çıkmaya başladı. ENRON şirketinin ani iflası ile ortaya çıkan karanlık ilişkiler ve belgeler ağı çözüldükçe şirketin özellikle ABD'nin en büyük eyaletlerinden California'da enerji piyasasında nasıl hizmet etmek ve kanunlara uymak yerine spekülasyon ile haksız kazanç sağladığı anlaşıldı.

ENRON'un marifetleri arasında elektrik üretimini bilerek kısarak enerji darboğazı oluşturup yetkilileri yüksek fiyattan enerji almaya ikna edince, kıstığı enerjiyi yeniden dolaşıma vermek birincisi. Bunun için enerjiyi doğrudan kısamazlarsa, bilerek boş hatları bırakıp yoğun hatları kullanarak enerji kaybını çoğaltmayı denemişler.

ENRON'un diğer bir hilesi eyalette enerji darboğazı oluşturmak için ürettiği enerjiyi komşu eyaletlerde paravan şirketlere gönderip, daha sonra onlardan yüksek fiyatla geri alıp yine bu yüksek fiyatla devlete satarak kar sağlamak da var.

Daha birçok benzer karanlık işlere imza atan ENRON, bu taktiklerini dünya üzerinde yatırım yaptığı birçok ülkede de uygulamış. Örneğin Arjantin'de başkentin su dağıtım hatlarını o zamanki başkan baba Bush'un oğlu, şimdiki Bush Jr. devlet bakanına bizzat baskı yaparak ENRON'a devrettirmiş. Devlet Bakanı şahsı için aldığı az bir komisyon karşılığında ülkesinin altyapısını ENRON'a satmış. Şu an ENRON sayesinde Buenos Aires musluklarından su yerine lağım akıyor denebilir. ENRON, bu arada bizim ülkemizde de Trakya bölgesinde enerji işlerine küçük ortak olarak adım atmıştı. Batmasaydı, kimbilir neler yapacaktı...

Gerçi bu konuda şöyle de düşünebiliriz: Türkiye halen İzmit'te kullanmadığı suyun parasını anlaşmadaki madde yüzünden baraj yapan şirkete ödüyor. Ekonomik kriz yüzünden enerji tüketimi düştü diye hidroelektrik santrallarındaki elektrik üretimini durdururken Bulgaristan'a kullanmadığı elektriğin, Rusya'ya ve İran'a kullanmadığı doğalgazın parasını ödüyor. Yazın Adapazarı'ndaki barajlar bitince de ENKA'ya kullanmadığı elektriğin parasını ödemeye başlayacak. Bütün kış aşırı faturalar yüzünden evinde soğukta oturmak zorunda kalan vatandaşa da yazın fiyatlar inecek, bol bol soba yakabilirsin deniyor. Mavi Akım'dan, Bakü-Ceyhan ihalelerinden şaibe eksik olmuyor.

ENRON batmasaydı, Türkiye'de bu tablonun ötesinde daha ne yapabilirdi ki?
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Mustafa Talhaoğlu / diğer yazıları
Kayseri'de vahşet
Camide namaz kılan adamın boğazını kesti
Mehmetçik Rum vahşetine 'dur' dedi
Kıbrıs Barış Harekatı'nın 51. yıl dönümü
‘Anayasaya aykırı’
Bahçeli’nin önerisine sert tepki
İsrail kara harekatına hazırlanıyor
Hedef Gazze'deki Deir el-Balah kenti
O araçların sahipleri dikkat
6 ay içinde satışa çıkacak
Kiev'den Moskova'ya yeni teklif
Ukrayna lideri Zelenskiy duyurdu
Güneşin gücü işsizliğe ilaç oluyor
27 milyon yeni iş oluşacak
Su tüketirken dikkatli olun!
771 milyon kişi o suyu bulamıyor
Elektrikli araçlara rağbet artıyor
Küresel tüketici tercihleri değişiyor
Yardım diye toplayıp katlediyorlar
İsrail'den yeni alçaklık: 81 şehit daha
Erdoğan'dan sigara mesajı
Burak Yılmaz ve Uğurcan Çakır da vardı
Zeytinlikleri maden sahasına çevirecek yasa kabul edildi
Milletin tepkisine rağmen teklif onaylandı
Bedevi Araplar, Dürzilerle kapışıyor
Süveyda'da silahlar susmadı
Türkiye'de bir ilk!
Gaziantepli aile hem YKS'de, hem de LGS'de Türkiye birincisi çıkardı
BTP lideri Hüseyin Baş'tan çağrı
'Murat Çalık bir an önce tahliye edilmeli'
Kayseri'de vahşet
Camide namaz kılan adamın boğazını kesti
Mehmetçik Rum vahşetine 'dur' dedi
Kıbrıs Barış Harekatı'nın 51. yıl dönümü
‘Anayasaya aykırı’
Bahçeli’nin önerisine sert tepki
İsrail kara harekatına hazırlanıyor
Hedef Gazze'deki Deir el-Balah kenti
O araçların sahipleri dikkat
6 ay içinde satışa çıkacak
Kiev'den Moskova'ya yeni teklif
Ukrayna lideri Zelenskiy duyurdu
Güneşin gücü işsizliğe ilaç oluyor
27 milyon yeni iş oluşacak
Su tüketirken dikkatli olun!
771 milyon kişi o suyu bulamıyor
Elektrikli araçlara rağbet artıyor
Küresel tüketici tercihleri değişiyor
Yardım diye toplayıp katlediyorlar
İsrail'den yeni alçaklık: 81 şehit daha
Erdoğan'dan sigara mesajı
Burak Yılmaz ve Uğurcan Çakır da vardı
Zeytinlikleri maden sahasına çevirecek yasa kabul edildi
Milletin tepkisine rağmen teklif onaylandı
Bedevi Araplar, Dürzilerle kapışıyor
Süveyda'da silahlar susmadı
Türkiye'de bir ilk!
Gaziantepli aile hem YKS'de, hem de LGS'de Türkiye birincisi çıkardı
BTP lideri Hüseyin Baş'tan çağrı
'Murat Çalık bir an önce tahliye edilmeli'
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.