Kabağın da bir sahibi var

Vaktiyle bir derviş berbere gidip:

- Vur usturayı berber efendi, der.

Berber dervişin saçlarını kazımaya başlar ve diğer tarafa usturayı vuracakken mahallenin kabadayısı içeri girer.

Doğruca dervişin yanına gider, başının kazınmış tarafına sert bir tokat atarak:

- Kalk bakalım kabak, kalk da tıraşımızı olalım, diye bağırır.

Fakat kabadayının tıraş esnasında da dili durmaz, sürekli alay eder derviş ile: 'Kabak aşağı, kabak yukarı.'

Nihayet tıraş biter, kabadayı dükkândan çıkar. Henüz birkaç metre gitmiştir ki kontrolden çıkan bir at arabası yokuştan aşağı hızla üzerine gelerek kabadayıyı altına alıp sürükler. Kabadayı oracıkta  can verir. Berber dervişe bakar, beddua ettiğini düşünür ve sorar:

- Biraz ağır olmadı mı derviş efendi?

Derviş cevap verir:

- Vallahi gücenmedim ona. Hakkımı da helal etmiştim. Gel gör ki, kabağın da bir sahibi var. O gücenmiş olmalı!

Hikayeyi okuyunca Mevlana'nın sözünü hatırladım; "Nice insanlar gördüm üzerinde elbise yok, nice elbiseler gördüm içinde insan yok." 

Gönül Allah'ın tecellîgâhıdır. Kimse kimsenin gönlünü tam anlamıyla bilemez.

Merhum Haydar Hocam bir sohbetinde anlatmıştı:

"Kamil bir kula, Allah'ın kalbine tecelli ettiği bir kula ikram etmek Hakk'a ikram etmektir, ibadettir. O Hak dostlarının kalplerini kırar da yanlış bir amel yaparsanız Allah'ı gücendirirsiniz. Ama gönüllerini alırsanız Allah'ı memnun edersiniz. O bakımdan her gördüğünü bir veli, bir Hak dostu zannedeceksin. Bu iş şanla şöhretle de olmaz. Fakir olur. Zengin olur. Pejmürde kıyafette olur. Hamal olur. Vali olur. Müdür olur. Belli olmaz ki!

Kim Allah'ı ne kadar seviyor nereden bileceksin?"

Çok önemli ve değerli bir ölçü vermişti bizlere. 

İnsanı insan yapan hasletler vardır, bunlardan biri tevazudur. Kibir ise tevazunun karşıtı olarak kişinin kendini üstün görmesi ve bu duyguyla başkalarını aşağılayıcı davranışlarda bulunmasıdır.

Psikiyatristlere göre kibir, bir hastalık belirtisi ve kişilik sorunudur ve kişinin büyüklük duygusunu yoğun bir şekilde yaşamadır. Yine bu bağlamda uzmanlar kibirli insanların 'narsistik kişilik' denilen kişilik yapısı içinde olduğunu ve bu kişilerin hayatlarının en büyük temasının büyüklük duygusu olduğunu belirtiyor. Bu tip insanlar kendilerini özel, üstün ve seçilmiş görürken diğer insanları küçük görüyorlar.

Kibirli insanı Allah sevmez. Dilerseniz kibir ile ilgili ayet ve hadisleri hatırlayalım:

"Yeryüzünde kibir ve azametle yürüme! Çünkü sen asla yeri yaramazsın ve boyca da dağlara erişemezsin." (İsra/37).

"Yeryüzünde haksız yere kibirlenenleri ayetlerimi anlamaktan çevireceğim." (Araf/146).

"Şüphe yok ki Allah, onların ne gizlediklerini, ne açıkladıklarını hep bilir, her halde O, kibirlenenleri sevmez." (Nahl/23). 

Hz. Musa'nın apaçık delilleri karşısında Firavun inkâr etmişti. 

Yunus suresi 75. ayette; "Sonra da Musa'yı ve Harun'u, Firavun ve topluluğuna mucizelerimizle gönderdik, fakat onlar, kibirlendiler ve suçlu bir kavim oldular" buyurulur.

Hz. Peygamber (s.a.a) döneminde yaşayan zengin ve ileri gelenler, kibirlenerek Allah'ın ayetlerini inkâr etmişlerdir. Bu durum Kur'an-ı Kerim'de şöyle anlatılmaktadır: 

"En sonunda da sırt çevirdi. Büyüklük tasladı ve şöyle dedi: Bu eskilerden kalan bir sihirden başka bir şey değildir." (Müddesir/23-24)

İmam Hasan (a.s.) insanı helak eden üç şeyi şöyle ifade ediyor; "Şu üç şey helak olma sebebidir; kibir, hırs, kıskançlık. Kibir; dinin mahvolması onunladır, iblis onun sebebi ile lanetlendi. Hırs; nefsin düşmanıdır. Onun sebebi ile Adem cennetten çıkarıldı. Kıskançlık; kötülüğün habercisidir. Habil'in Kabil'i öldürmesine o sebep oldu." (İmam Hasan, Prof. Dr. Haydar Baş, s. 102).

Kibir ile ilgili İmam Ali (a.s.) şöyle buyurmuştur: "Münezzeh olan Allah'ın kullarından en çok nefret ettiği kimse kibirli âlimdir." (Gurer'ul-Hikem, 3164).

Yine İmam Ali (a.s.) şöyle buyurmuştur: "Allah'ın, kullarından en çok nefret ettiği kimse kibirli fakir, zinakâr yaşlı ve facir (kötü amel işleyen) âlimdir." (Gurer'ul-Hikem, 3160).

Sınırlı olan ömür sermayemizi, kibirden uzak Allah'ın razı olduğu şekilde tamamlayıp huzuruna varabilmemiz dileği ile.