Hz. Ali Cenknameleri

Ülkemizin en çok izlenen TV kanalı KÖY TV ekranlarından yeni bir programla huzurlarınızda olacağız sevgili okurlar."Hz. Ali Cenknâmeleri" adlı programımızla inşallah Ehli-i Beyt ruhunun buram buram tüteceği bir mana ile sizleri kutlu bir yolculuğa çıkarmak hedefimiz... Program için desturu ve duayı almış bulunuyoruz. Bu meyanda siz değerli okurlarımızın katkılarına ihtiyacımız olacak. Yanınızda yörenizde Cenknameleri anlatacak değerli dostlarımıza, dedelerimize elbette ihtiyacımız olacak. Bizleri yönlendirir, yardımcı olursanız; bu aşı hep beraber kaynatalım derim. Cengimiz şimdiden hayırlı olsun. Vur Pençe-i Âlî'deki şemşîr aşkına...* * *Hz. Ali ve onun etrafında gelişen cenknâmeler, Türk kültürü içerisinde oldukça geniş bir yer tutar. Hz. Ali Cenknâmelerinde, özgün bir Ehl-i Beyt Müslümanlığı vardır. Cenknâmeler, Anadolu Türk Devletinin kuruluş dönemlerinden itibaren karizmatik idealize örnek insan tipini topluma sunmuş olmasından dolayı da kabul görüp yaygınlaşmıştır.Cenknâmeler, Türkler arasında okunan kitapların başında gelmektedir. Hz. Ali Cenknâmeleri, destanları, kıssaları, hikâyeleri, gazavatnâmeleri adıyla Anadolu'da pek çok eser bulunmaktadır. Cenknâme geleneği, Horasan'dan başlayarak Türk dünyasına yayılmıştır.Hz. Ali Cenknâmelerinde, Hz. Ali'nin hayat hikâyesi, kerametleri ve onun etrafında cereyan etmiş olaylar anlatıldığı gibi Hz. Muhammed, Hz. Hasan, Hz. Hüseyin, Hz. Fâtıma anamızın ve İslam büyüklerinin hayat hikâyelerine ve onların kahramanlıklarına da yer verilmiştir. Savaşlarda kahramanlık göstermiş kişilerin veya millî sıkıntıların, hedeflerin terennüm edilmesi ve insanlara hatırlatılması, insanların psikolojik yönden bu hedeflere yönlendirilmesinin ve motivasyonunun sağlanması bir nevi cenknâmelerin toplumsal görevidir. Cenknâmelerin toplumun moralini yüksek tutmasına yönelik fonksiyonunun, bütün Türk tarihi boyunca devam ettiği bilinmektedir. Yakın zamanlara kadar Anadolu'da kahvehanelerin çoğu, camilerin yakınlarında bulunurdu. Cemaat için camiye erken gelenler namaz vaktine kadar buralarda beklerdi. Boşa vakit harcamamak için de kahvecinin sahaflardan kira ile alıp getirdiği kitaplar okunurdu. Genellikle akşamla yatsı namazı arasında Hz. Ali Cenknâmeleri'ni bir kişi okur, diğerleri de onu dinlerdi. Kahveci de kıraat eden müşteriden kahve parası almazdı. Kıraathane diye de adlandırılan kahvehanelerde muhakkak bir kitaplık bulunurdu. Özellikle gençlerin devam ettiği kahvehanelerde, kahramanlık konularını işleyen bu kitapları okutup dinlemek çok revaçta idi. Anadolu köy odalarında sadece erkekler toplanırdı. Fakat odalarda okunan cenkler, ertesi sabaha kadar kadın, kız, çocuk bütün köy sakinlerine ulaştırılırdı. Bu açıdan bakıldığında köy odaları bir nevi iletişim merkezi olarak değerlendirilebilir. Cenknâmeler, sözlü geleneğin bir parçasıdır. Türk toplumunda harp görmüş ihtiyarlar hatıralarını anlatır, aksakallılar ahlaki nasihatlerde bulunur, imamlar dinî telkinler yapar, nineler tecrübelerini aktarırlardı. Geceleri Hz. Ali cenkleri okunur, halk da bunları dinlerdi. Hz. Ali Cenkleri, günümüz gençlerinin ve çocuklarının ne yazık ki tanımadığı metinlerdir. Büyükler her zaman hürmet görür, onların sohbeti dinlenir, onlarla yarenlik edilirdi. Köy odalarında Hz. Ali Cenkleri anlatılır, herkes pür dikkat bu anlatılanları dinlerdi. Halk arasında yaygın olan Hz. Ali'ye ait cenklerin, Anadolu'da da sözlü olarak yaşatıldığını görmekteyiz. Anadolu yöresinde kış ve yaz aylarının serin gecelerindeki çeşitli meclislerde Hz. Ali ile ilgili olayları dile getiren dörtlüklerin okunup söylenmesi, aslında halk arasında Alevi-Sünni ayrımının olmadığının bir göstergesi olarak da görülmelidir. Bizlere Ehli-i Beyt sevgisini ve aşkını tattıran, yolunu ve yordamını öğreten çağımız bilgesi muhterem üstadımız Prof. Dr. Haydar Baş Bey'e sevgi ve saygılarımızı iletiyor; bu yolda hayır dualarını bekliyoruz."Lâ feta illa Ali, lâ seyfe illa Zülfikar"