Yeni bir ekonomi disiplini olan "Davranışsal Ekonomi" alanında çalışmalar yapan Amerikalı ekonomist Richard Thaler'e, Nobel Ekonomi Ödülü verildi. Richard Thaler, insanların ekonomik kararlarında, ekonomi dışı güçlerin etkili olduğunu savunuyor. Ona göre insanlar, ekonomide her zaman rasyonel davranmamakta ve çok kere psikolojik değerlendirmelerini, ekonomik değerlendirmelerinin önüne koymaktadırlar.
Psikolojik süreçlerin insan davranış ve tercihlerini etkilediği bilinen bir gerçektir. Ancak bunu ölçme imkânı bulunmamaktadır. Bu konuda sadece bir tahminde bulunulabilir, ama o da hiçbir zaman gerçeği tam olarak yansıtmaz.
Davranışsal Ekonomi, liberalizmin temeli teşkil eden ekonomik insan tezini rafa kaldırmaktadır. Çünkü o tez, insanın ekonomik kararlarında sürekli rasyonel davrandığı iddiası üzerine inşa edilmiştir. Hâlbuki yapılan deneyler, bunun doğru olmadığını göstermektedir. Bu açıdan bakınca, Davranışsal Ekonomi'yi olumlu bir gelişme olarak kaydetmek gerekmektedir.
Bireylerin davranışlarını incelemeyi esas alan Davranışsal Ekonomi ile asla kesin sonuç elde edilemez. Zira bireylerin ekonomik beklentileri çok farklıdır. O nedenle bireylerin ekonomik davranışları öngörülememektedir. Bu, ekonomik kararların sonuçlarının da önceden görülmesini engellemektedir.
Davranışsal Ekonomi'nin başarılı olabilmesi için, ekonominin ötesine bakmak, daha doğrusu insanı olduğu gibi tanımak şarttır. İnsanı tanımadan ve tanımlamadan, onun davranışları hakkında söz söylemek abesle iştigaldir.
Ne yazık ki, ekonomi uzun yıllardır insanı konu almaktan uzaklaştırılmış ve sayılara dökülmüştür. Bir başka deyişle ekonomi matematikleştirilmiştir. Bu adımı da 19. yüzyılın sonralarına doğru Stanley Jevans atmıştır. Onun adımını büyük bir talihsizlik olarak nitelendiren ekonomistler şöyle demişlerdir: "Stanley Jevans, ekonomiyi insanlıktan ve dolayısıyla gerçek dünyadan koparmıştır."
Söz konusu kopuş günümüze kadar sürmüş ve halen de sürmektedir. Ne var ki, yeni yeni bunun yanlışlığına vurgular yapılmaktadır. Amerikalı ekonomist Richard Thaler de, o ekonomistlerden biridir.
Richard Thaler, ekonomik kararlarda insan davranışlarının etkisini tartışmaya açtığı için Nobel Ekonomi Ödülü'ne lâyık görülmüştür. Richard Thaler, insan unsurunu bu kadar ekonomiye dâhil ettiği için ödüllendiriliyor.
Anlaşılan o ki, Nobel Ekonomi Ödülleri hakkıyla dağıtılmıyor. Eğer hakkıyla dağıtılsaydı, bu yılki Ekonomi Ödülü Richard Thaler'e değil, ondan yıllar önce ekonominin merkezine insanı koyan ve saçma sapan ekonomi teorilerini çöpe atan
Milli Ekonomi Modeli'nin sahibi Prof. Dr.
Haydar Baş'a verildi. Çünkü diğerleri hiçbir anlam ifade etmeyen rakamlarla uğraşırken, o, ekonominin hem merkezine, hem de hedefine insanı koyarak yeni bir çığır açmıştır.
