Küresel kriz hala belirsizliğini koruyor. 40'ı aşkın ülke önlem paketi açıkladı, bir kısmı uygulamaya koydu ama kriz bana mısın demedi.En yetkili ağızlar krizin bu yıl daha da derinleşeceğinden bahsediyor.Daha yılın ilk günlerinde dev küresel şirketlerin açıkladığı zararlara, küçülmelere, işten çıkarmalara, hatta iflaslara bakılırsa bundan sonrası için neler olacağı konusunda tahminde bulunmak zor değil.Toplamı 6,5 trilyon doları aşan önlem paketleri açıklandı. ABD, Rusya, Çin, Almanya, İngiltere, Japonya, İtalya, İspanya ve daha birçok ülke tarafından?Açıklanan bu paketlerin içeriğine bakıldığında 6 trilyon dolar gibi büyük bir bölümü dev kuruluşlara destek ve kamu yatırımları mahiyetinde?500 milyar dolarlık kısmı ise vergi indirimi, vergi iadesi, işsizlerin fonlanması, sağlık ve eğitim harcamaları gibi talebi canlandırma, tüketimi teşvik mahiyetinde?Öncelikle şunu belirtmeliyiz ki, her ne şekilde olursa olsun devletin bu şekilde ekonomiye müdahalesi Kapitalizmin özüne terstir.Çünkü Kapitalist anlayışa göre, sistem kendi kendine düzelmesi lazım. Ama bunun mümkün olmadığı ve gelecekte de mümkün olmayacağı açıkça görülmüştür.Kapitalizm talebin teşvik edilmesine ise temelden karşıdır, ama dikkat ederseniz önlem paketi açıklayan hemen hemen bütün ülkeler talebin canlandırılmasına da kaynak ayırmıştır. Hepinizin bildiği gibi bu çözüm tek bir modelde mevcuttur: Prof. Dr. Haydar Baş'ın ortaya koyduğu Milli Ekonomi Modeli'nde?Yapılan 5 uluslar arası kongrede Milli Ekonomi Modeli, bütün dünyaya ilan edilmiştir. Model, "tüketim endeksli denge analizi"dir. Yani Model'de tüketim olmadan üretimin bir anlamının olmadığı, arz talepten her zaman fazla olacağı için eksik talebin sosyal devlet projeleriyle tüketim teşvik edilerek karşılanması gerektiği ifade edilmektedir.Paket açıklayan hemen hemen bütün ülkelerin akademisyenleri MEM kongrelerine iştirak etmiştir. Gelişmiş ülkeler küresel krize Kapitalizmin içinde çözüm bulunamayacağını gayet iyi bilmektedir. Ve çareyi MEM'de bulmaya çalışıyorlar.Fakat bunu yaparlarken MEM'e Kapitalizm gözlüğünü çıkarmadan bakıyorlar.Eğer MEM'i bu gözlüğü çıkararak, bütüncül bir şekilde devreye koysalardı, şu ana kadar açıkladıkları 6,5 trilyon dolarlık önlem paketleri krizi çoktan çözerdi. Nasıl mı? Krizi çözmek için önemli olan, paranın sadece piyasaya sürülmesi değil, nereye ne şekilde sürüldüğüdür.Eğer paranın büyük bölümü zarar eden sermaye sahiplerine aktarılırsa, o para ekonomiye kazanılmayacaktır, atıl duracaktır. Aynı meblağdaki parayı tabandan, yani tüketiciden piyasaya sokarsanız bu bire bir etki yapmayacaktır, bire on, bire 15, hatta bire 20 etki yapacaktır. Çünkü para sistemin içine dahil olacak ve elden ele dolaşacaktır. Ne kadar dolaşırsa o kadar çözüm olacaktır.Örneğin 6,5 trilyon dolarlık para, eğer tamamen tüketiciye teşvik şeklinde piyasaya sürülmüş olsaydı, ortalama 15 defa piyasada dönse bu 100 trilyon dolarlık bir işlem hacmi demektir.Krizin gerçek hacminin 100 trilyon dolar olduğu tahmin edilirse bu sorunun çözülmüş olacağı anlamına geliyor. Tabii sonrası da önemli? Üretim ve tüketim dengesinin aynı mantıkla, MEM'de anlatıldığı şekliyle, tüketim teşvik edilerek devamlılığı sağlanmalıdır.Bu da bir daha kriz çıkmamasını sağlar.
Murat Çabas / diğer yazıları
- Asılla vekil arasındaki gelir uçurumu! / 20.04.2024
- Enflasyon ve cari açık bahanesiyle fakirleştiriliyoruz! / 19.04.2024
- Türkiye ekonomisi böyle gitmez! / 17.04.2024
- Sevgiliye vuslatın 4. yıl dönümü / 16.04.2024
- İngiliz gazetesinden Türk siyasetine ayar! / 09.04.2024
- ‘Boş tencerenin yıkamayacağı iktidar yoktur’ / 06.04.2024
- Seçimde katmerli adaletsizlik / 05.04.2024
- BTP oylarını artırdı / 03.04.2024
- Sandıktan ‘çözüm’ değil, ‘tepki’ çıktı / 02.04.2024
- Bu yerel seçimlerde değişime kapı açılacak! / 30.03.2024
- Enflasyon ve cari açık bahanesiyle fakirleştiriliyoruz! / 19.04.2024
- Türkiye ekonomisi böyle gitmez! / 17.04.2024
- Sevgiliye vuslatın 4. yıl dönümü / 16.04.2024
- İngiliz gazetesinden Türk siyasetine ayar! / 09.04.2024
- ‘Boş tencerenin yıkamayacağı iktidar yoktur’ / 06.04.2024
- Seçimde katmerli adaletsizlik / 05.04.2024
- BTP oylarını artırdı / 03.04.2024
- Sandıktan ‘çözüm’ değil, ‘tepki’ çıktı / 02.04.2024
- Bu yerel seçimlerde değişime kapı açılacak! / 30.03.2024