logo
28 MART 2024

Kur Rejimler ve Sermaye Hareketleri-5

16.02.2002 00:00:00
Köşe çözümleri

Son yıllarda dikkati çeken iki politika (köşe) dalgalı kur ve parakurulu / dolarizasyon / para birliği olarak ortaya çıktı. Dalgalı (floating) kurda Merkez Bankası neredeyse hiç müdahale etmez ve döviz tutmaz. Herşey piyasaya bırakılmıştır. Para kurulu ise katı bir sabit kur rejimidir. Merkez Bankası çıkarılan bir kanunla ancak elinde tuttuğu yabancı dövizin değeri kadar para basabilir. Para ve bütçe politikası sıkı kontrol altındadır. Ülkenin kredibilitesi artar, spekülasyonlar azalır. Enflasyon bu yolla düşük tutulabilir. Bu sistem aslında hiperenflasyonu önlemek isteyen, elinde yüksek rezervi olan, küçük ve açık ekonomiler için iyidir. (Arjantin 1995'de bu sisteme geçmiştir, Hong Kong'ta yıllardır bu sistem uygulanmaktadır.)

Para kurulunun önemli bir dezavantaji çıkış problemidir. Bu sistemden ayrılmak istendiğinde disiplinden vazgeçiliyor zannıyla kredibilite kaybolabilir. Ayrıca aşırı sermaye girişi, yerel paranın değerlenmesine yol açabilir. Ayrıca Arjantin ve Hong Kong'ta da görüldüğü gibi spekülasyonlar hiç de azalmayabilir. Bir de faiz oranlarının volatilitesi istikrarsızlığa yol açar.

Dolarizasyon ya da para birliği özellikle bankaların hem kısa vadeli hem de döviz cinsinden borçlandığı istikrarsız bir ortamda söz konusu olabilir. Zira kur değer kaybederse bankalar zarar eder (currency mismatch). Yok eğer kur değer kaybetmesin diye devlet müdahale ederse faizler yükselir ve bankalar yine zarar eder. (maturity mismatch). İşte dolarizasyon ya da ortak bir

para birimini kullanmak bu ve benzer sorunları halledebilir. Doğu Timor bağımsızlığını kazandıktan sonra 1999'da para birimi olarak doları kullanmıştır. Ekvator 2000 yılında dolarizasyona geçmiştir. Panama 1903'ten beri doları kullanmaktadır. Bu rejimde Merkez Bankasının kapısına kilit vurulur ve senyoraj hakkından vazgeçilir. Ayrıca ABD'nin (ya da hangi ülkeyse) enflasyon ve faiz oranlari minimum olarak ithal edilir. Bankalarin sikismasi durumunda Merkez Bankasinin para basarak yardimlarina kosmasi, ya da memur maaşlarının bu yolla ödenmesi söz konusu olmaz.

Resmi verilere göre ABD'nin yıllık senyoraj geliri 25 milyar dolardır. Bu toplam devlet gelirlerinin % 1,5'i, GSYH'nin (Gayri Safi Yurtiçi Hasila) ise % 0,3'üne tekabül eder. [1 dolarlik bir banknotu basmak için yaklaşık 3 sent masraf vardır. Senyoraj = 97 cent] Amerikan Merkez Bankası (FED)'in yaptığı arastırmalara göre dolaşımdaki toplam dolar banknotların yaklaşık %55 ila %70'i ABD dışında tutulmaktadır. Dolaşımda toplam 480 milyar dolar olduğuna göre bu rakamın %70'i 336 milyar dolar demektir. En çok banknotun Rusya'da olduğu sanılmaktadır (40 milyar dolar). Bu rakam Rusya'da basılmış ruble banknotlardan ve hatta ruble cinsi banka mevduatlarının toplamından daha fazladır.
 
Mustafa Talhaoğlu / diğer yazıları
Soykırım 174 gündür sürüyor
Can kaybı 32 bin 552'ye yükseldi
Özgür Özel'den kurultay itirafı
'1 Nisan’dan sonraki sürece taliptik'
'Vatandaş' BTP'de karar kıldı
Darende'de bu gerçek oldu...
Yargıtay'da bilek güreşi sürüyor
9. turda da başkan seçilemedi
BDDK savcılığa yazı gönderdi
Seçil Erzan'ın telefonu incelenecek
Sevgi evinde şüpheli ölüm
Bebek yatağında ölü bulundu
'Rusya sadece Ruslarındır' akımına Putin'den tepki
'Ülkede 190 etnik grup var'
Saray'dan Mehmet Şimşek açıklaması
'İtibar etmeyiniz'
Terör saldırısında ölü sayısı arttı
Hayatını kaybedenler 143'e yükseldi
Bağımsız aday olan eski CHP'li başkana seslendi
'Son kez uyarıyorum!'
Kılıçdaroğlu sonunda patladı
'Bilal'e anlatır gibi son kez anlatıyorum'
"Ligden çekilmek için sponsorlarımızla görüştük"
Koç: Bize ceza verirlerse vebalini öderler
Bahçeli'den yerel seçim öncesi mesaj
'Riskli ve tehlikelerle dolu'
Erdoğan'a 'beka sorunu' göndermesi
'Perdelik kumaştan kefen giyen 7 zibidi'
"İstanbul’u yapay zeka devriminin gözbebeği yapacağız"
BTP İBB adayı Cihan Erdoğanyılmaz
Soykırım 174 gündür sürüyor
Can kaybı 32 bin 552'ye yükseldi
Özgür Özel'den kurultay itirafı
'1 Nisan’dan sonraki sürece taliptik'
'Vatandaş' BTP'de karar kıldı
Darende'de bu gerçek oldu...
Yargıtay'da bilek güreşi sürüyor
9. turda da başkan seçilemedi
BDDK savcılığa yazı gönderdi
Seçil Erzan'ın telefonu incelenecek
Sevgi evinde şüpheli ölüm
Bebek yatağında ölü bulundu
'Rusya sadece Ruslarındır' akımına Putin'den tepki
'Ülkede 190 etnik grup var'
Saray'dan Mehmet Şimşek açıklaması
'İtibar etmeyiniz'
Terör saldırısında ölü sayısı arttı
Hayatını kaybedenler 143'e yükseldi
Bağımsız aday olan eski CHP'li başkana seslendi
'Son kez uyarıyorum!'
Kılıçdaroğlu sonunda patladı
'Bilal'e anlatır gibi son kez anlatıyorum'
"Ligden çekilmek için sponsorlarımızla görüştük"
Koç: Bize ceza verirlerse vebalini öderler
Bahçeli'den yerel seçim öncesi mesaj
'Riskli ve tehlikelerle dolu'
Erdoğan'a 'beka sorunu' göndermesi
'Perdelik kumaştan kefen giyen 7 zibidi'
"İstanbul’u yapay zeka devriminin gözbebeği yapacağız"
BTP İBB adayı Cihan Erdoğanyılmaz
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.