Program değil hayal

Basında, "Türkiye'nin ilk orta vadeli programı hazır" türünden başlıklarla yer alan, aslında IMF ile yapılan son stand-by sebebiyle, rutin ev ödevleri statüsünde bundan sonra düzenli hale getirilecek, Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu gereğince hazırlanması gereken 2006-2008 dönemiyle ilgili ilk orta vadeli programda ki öngörüleri teker teker yorumlamaya çalışacağız.Bakanlar Kurulu'na sunulan program son değişiklikler yapıldıktan sonra Resmi gazetede yayınlanacak.Programın hedefler bölümünde ulaşılması amaçlanan rakamların, üç aşağı beş yukarı oynayabilecek esnek ve dinamik bir yapıyı değil, en iyi ihtimaller bir araya geldiğinde tutturulabilecek nihai çizgiyi ifade ettiğini en başından belirtelim.Programda, önümüzde ki üç yılda, her yıl için büyüme hedefi olarak konulan yüzde 5'lik öngörü yeterince inandırıcı görünmüyor. Bunun sebebi, ciddi bir dış ticaret açığı sorunu olan ve kağıt üstünde dahi orta vadede bunu ortadan kaldırma ihtimali bulunmayan bir ekonomide, bunun daha önce bir başarı örneğinin mevcut olmaması.En ilginç konulardan birini de istihdam meselesi oluşturuyor. Üç yıllık dönemde 1.6 milyon yeni istihdamın yaratılacağı belirtilirken, aynı ekonomi yönetiminin, aynı programla geçen 2.5 yılda istihdama, bırakın pozitif bir katkı sağlamayı, özelleştirmeler ve işten çıkarmalar sebebiyle işsiz sayısının arttığına elbette değinilmiyor.Devletin ekonomide ki payının küçültülmesi kapsamında, 2005'te yüzde 47.4 olması beklenen genel devlet harcamalarının GSYH'ye oranının 2008 yılında yüzde 42.3'e düşürülmesi planlanıyor. Devletin ekonomide ki payının yüzde 30'ların altına düştüğü malumken, bu rakamların yüksek söylenmesinin sebebini ise, bundan sonraki özelleştirme ve diğer satışların gerekçesinin üretilmesi zorunluluğu oluşturuyor. Böylece 2008 yılına gelindiğinde halen, devletin ekonomideki payının küçültülmesi gerektiği propagandası işlevini sürdürebilecek.         Devlet gelirlerinin GSYH'ye oranında ise dönem başındaki yüzde 42.9'un dönem sonunda yüzde 42 olması vergilerde ki ağırlığın hafiflemeyeceğinin göstergesi olarak karşımıza çıkıyor.Üç yılda 9 milyar dolarlık özelleştirme geliri hedeflenirken, en önemli kurumları ve varlıklarını üç kuruşa elden çıkaran iktidarın, 3 yılda devletin elinde hiçbir stratejik kurum bırakmayacağı, yine bu programın bize anlattıklarından.Programda, tarımsal desteklerin hemen hemen aynı kalacağının itirafı ise "3 yıldan sonra ekonomi düzelecek" diyen Başbakan'ın, önümüzde ki dönemde tarımı gözden çıkardığının ilk resmi açıklaması oldu.Bu dönem sonunda, kamu borç stokunda gerçekleşmesi beklenen yüzde 10'luk azalışın hiçbir matematiksel izahı olmadığı gibi, bir planlamadan çok bir hayali ifade ettiğini de herkes taktir edecektir.İhracat ile ithalat arasında 30 milyar doların üstünde bir farkın dönem sonu için şimdiden kabullenilmesi ve cari açığın kapanmasının, "Avrupalı dostlarımızın" tatil keyiflerine endekslenmesi, AB'de, Fransızların AB Anayasası'na hayır dediği için beklenen domino etkisinin konuşulduğu günlerde bir nevi ekonomik intihar anlamına geliyor.Elbette bu değerlendirdiğimiz son program yada rapor olmayacak. Fakat IMF ile birliktelik sürdüğü sürece, herhangi bir resmi plan, program v.b. çalışmanın reel bir ekonomi değerlendirmesine şahit olacağımızdan  ümidimi çoktan kestim.   

 

KONU / Serdar PEKER