Sınav endişesi başarıyı düşürüyor

Türkiye'nin, öğrenci sayısı açısından en kalabalık üniversiteleri arasında yer alan Selçuk Üniversitesi, öğrencilerinin sınav kaygısı vestresiyle başa çıkabilmeleri için internetteki "www.selcuk.edu.tr" adresli sitesinde uzman psikologlar tarafından hazırlanan çözüm önerilerini yayınlıyor.

Bir miktar kaygıya mutlaka ihtiyaç var

Hem üniversite sınavlarına hazırlanan hem de üniversitede öğrenimini sürdüren öğrenciler için önemli ayrıntıların verildiği sitenin "Öğrenci Psikolojik Danışma Merkezi"nde yer alan bilgilere göre, yaşamdan gereken doyumun alınabilmesi için mutlaka bir miktar kaygıya ihtiyaç var.

Bu nedenle insan yaşamından kaygıyı tümüyle ortadan kaldırmak yerine, kaygıya yenik düşmemek ve yaşanılan kaygıyı belli bir düzeyde tutarak kişinin kendi yararına kullanması gerekiyor.

Normal düzeydeki kaygı, kişiye istek duyma, karar alma, alınan kararlar doğrultusunda enerji üretme ve bu enerjiyi kullanarak performansını artırma açısından yardımcı oluyor. Bir sınava çalışma, konferans veya bir konuşma hazırlamak için yaşanacak orta düzeydeki kaygı, başarılı sonuç verirken, hiç kaygı yaşanmayan faaliyetlerde işielden geldiğince iyi yapmak için kişinin içinde bir istek oluşmadığından, sonuç genellikle başarısız oluyor.

Ancak, yaşanan kaygı çok yoğun ise kişinin enerjisini verimli bir biçimde kullanması, dikkatini ve gücünü yapacağı işe yönlendirmesi mümkün olmadığı gibi, potansiyelini de tamamen etkisiz duruma getiriyor.

Sınav sırasındabaşarıya inanın

Kaygı düzeyi yükseldiğinde, beden bunu kalp atışlarında hızlanma, terleme ya da üşüme, yorgunluk, solunumda güçlük, kalp çarpıntısı, titreme, mide ağrısı, baş ağrısı gibi fiziksel sorunlarla açığa vuruyor. Sınav kaygısı yüksek olan öğrencilerin sınav gününden önce ve sınav günü uykusuzluk, gerginlik, çarpıntı, sinirlilik, karamsarlık, kabus görme, korku, iştahsızlık, durgunluk gibi belirtiler göstermesi de elde edilecek başarısız sonucun habercisi sayılıyor. Sınav sırasında başarısız olacağına inanan öğrenci, dikkatini toplamakta ve soruları anlamakta zorluk çekiyor ve bildiği soruların cevaplarında bile ciddi hatalar yapabiliyor.

Kaygıyla aşırı çalışmak, sonucu değiştirmiyor

Kaygısı yüksek olan öğrenciler, düşük olanlara oranla ders çalışmaya daha çok zaman ayırmalarına rağmen, diğerlerinden daha başarısız oluyor. Elde edilen bulgular, düşük performansın nedenini buöğrencilerin ders çalışma sürelerindeki yetersizlikle değil, olumsuz düşüncelerinin kendilerinde yarattığı, başa çıkılamaz derecedeki kaygıyla açıklıyor. Kaygı seviyesi yüksek öğrenciler sınav öncesinde, "Zaman kalmadı. Hiç bir şey bilmiyorum, herkes çalışmasını bitirmiştir. Sınav günü geldi ve ben çalışmış olsam da nasıl olsa her şeyi birbirine karıştıracağım", ya da sınav sırasında "Benden daha iyiler olduğuna göre neden sınav kağıdını ilk ben veriyorum? Sorular bu kadar kolay olamaz. Ben yanlış anlamış olmalıyım..." gibi düşüncelerin etkisi altına girerek kendilerini sıkıntı altına sokuyor. Öğrencilerin sınav öncesinde öğrendiği bilgiyi, sınav sırasında etkili bir biçimde kullanmasına engel olan sınav kaygısının etkileri, "endişe" ve "yoğun duygulanım" başlıkları altında ifade ediliyor.

Gevşetici egzersiz ve olumlu düşünme

Kaygının zihinsel süreci olan "endişe" ile başa çıkmak için gerçekçi ve olumlu düşünme biçimini benimsemeye çalışmak, bedensel süreci olan "yoğun uyarılma" ile başa çıkmak için de gevşeme egzersizleri yapmak gerekiyor. Öğrencilerin kendi zihinlerinde ürettiği bu olumsuz düşüncelerin tutsağı olmaktan kurtulmaları halinde, endişeleri azaldığı ve artık bedenden gelen sinyaller eskisi kadar olumsuz yorumlamadığı için "yoğun uyarılma" ve "endişe" sürecinin aşama aşama yok olacağı belirtiliyor. Öğrencilerin potansiyellerini kullanabilmeleri ve öğrendiklerini kağıda doğru ve sistemli bir şekilde dökmeleri için endişe verici sürecin etkisinden uzak ve huzurlu ortamlarda kendilerini rahat hissettikleri pozisyonlarda ders çalışmaları öneriliyor.